Giữ nghề hương trầm ở miền Tây xứ Nghệ

Tại thôn 2, xã Quỳ Châu, cơ sở sản xuất hương trầm của bà Trần Thị Loan là một trong những điểm nhấn tiêu biểu của làng nghề. Vào vụ cao điểm, mỗi ngày cơ sở của bà có từ 20 đến 30 lao động làm việc liên tục, chưa kể hàng chục hộ dân trong vùng nhận nguyên liệu về làm tại nhà để tăng thêm thu nhập.

huong tram quy chau (1) — Bà con xã Quỳ Châu đang tích cực sản xuất hương trầm để kịp phục vụ các đơn hàng dịp cuối năm. Ảnh: Đình Tuyên

Bà Loan chia sẻ: “Mỗi năm, cơ sở bắt đầu vào vụ từ cuối tháng 9 đến tháng Chạp âm lịch. Nhưng công việc chuẩn bị nguyên liệu phải tiến hành từ tháng 2. Nguyên liệu chính gồm rễ hương bài, bã mía, quế chi, hoa hồi, thảo quả, đinh hương, cam thảo và một ít trầm gió… Tất cả đều được lựa chọn kỹ lưỡng, sao cho khi đốt, hương tỏa mùi thơm thanh dịu, không gắt, không cay mắt”.

Nếu như trước đây, hương trầm Quỳ Châu chủ yếu được làm để phục vụ nhu cầu cúng lễ dịp Tết của người dân, thì nay, sản phẩm đã trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao, được tiêu thụ rộng khắp trong và ngoài tỉnh. Hiện toàn xã có 38 hộ làm nghề, tạo việc làm cho gần 500 lao động, với mức thu nhập từ 250.000 đến 300.000 đồng mỗi ngày công.

Công đoạn cắt chu hương bước đầu quan trọng tạo độ thẳng và đều cho mỗi que hương trầm. Ảnh: Đình Tuyên

Chị Hà Thị Tuyết, một công nhân gắn bó với nghề hơn 5 năm, vui vẻ nói: “Mùa Tết là thời điểm bận rộn nhất. Tuy làm việc cả ngày lẫn đêm nhưng ai cũng phấn khởi vì có thêm thu nhập, đủ lo cho gia đình một cái Tết no ấm”.

Không chỉ mang lại nguồn sinh kế ổn định cho người dân, nghề làm hương còn góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của địa phương. Nhờ bí quyết gia truyền được lưu giữ qua nhiều thế hệ, hương trầm Quỳ Châu vẫn khẳng định được chỗ đứng riêng trên thị trường.

huong tram quy chau (9) — Từng búp hương trầm được quấn cẩn thận, tỉ mỉ. Ảnh: Đình Tuyên

Năm 2025, hoạt động sản xuất hương ở Quỳ Châu diễn ra sôi nổi hơn mọi năm. Các cơ sở đã chú trọng đa dạng hóa mẫu mã, bao bì được thiết kế bắt mắt, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Cùng với đó, việc quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội như Facebook, Zalo hay các hội chợ thương mại địa phương đã giúp thương hiệu hương trầm Quỳ Châu ngày càng được nhiều người biết đến.

huong tram quy chau (6) — Hương trầm sau khi cuốn xong được đóng gói cẩn thận vào bao, chuẩn bị xuất bán. Ảnh: Đình Tuyên

Ông Trần Bảo Linh - Phó Chủ tịch UBND xã Quỳ Châu, chia sẻ: Thời gian tới xã sẽ tiếp tục tập trung xây dựng và phát triển thương hiệu hương trầm OCOP, phấn đấu nâng hạng các sản phẩm hiện có. Hiện nay, toàn xã đã có 6 hộ sản xuất đạt chuẩn 3 sao OCOP, tạo tiền đề quan trọng để mở rộng quy mô sản xuất. Bên cạnh đó, địa phương cũng đang quy hoạch vùng trồng cây rễ hương, nguồn nguyên liệu chính cho nghề làm hương nhằm chủ động nguồn cung và đảm bảo chất lượng sản phẩm, hướng đến phát triển bền vững cho làng nghề.

Từ lâu, Quỳ Châu được mệnh danh là “thủ phủ hương trầm” của Nghệ An. Nghề truyền thống này không chỉ giúp nhiều hộ dân thuần nông vươn lên khá giả, mà còn trở thành sản phẩm đặc trưng góp phần phát triển du lịch văn hóa địa phương. Mỗi dịp xuân về, kỹ thuật quấn hương trầm thủ công của người Quỳ Châu còn được trình diễn tại Lễ hội Hang Bua, một trong những hoạt động văn hóa tiêu biểu của miền Tây xứ Nghệ, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm.

huong 1 (1) — Tranh thủ trời nắng, người dân phơi giấy cuốn hương trước khi dùng trong quá trình làm hương trầm. Ảnh: CSCC

Giữa nhịp sống hiện đại, hương trầm Quỳ Châu vẫn có sức sống bền bỉ, như hồn cốt của núi rừng xứ Nghệ. Những bó hương được tạo nên từ bàn tay khéo léo của người thợ nơi đây không chỉ mang đến hương vị Tết đoàn viên, mà còn nhân lên tinh thần gìn giữ nghề truyền thống giữa lòng miền Tây Nghệ An.