Gốc phượng đầu làng

Ngày Vân về, ở quê đang vào vụ. Mùi rơm rạ, mùi lúa mới thoang thoảng trong gió. Cây phượng, nơi một thời ghi dấu ký ức của Vân cũng đang độ ra hoa.

Quê Vân có tên là làng Loan. Cô không hiểu vì sao lại có cái tên đó. Khi chưa rời làng, Vân đem thắc mắc đi hỏi nhưng không ai trả lời được. “Thôi kệ, tò mò làm gì? Làng Loan nó vẫn hay mà?”, cô nghĩ vậy rồi không hỏi ai nữa.

Ngay đường vào làng Loan có một cây phượng cổ thụ. Cây tán rộng, tỏa bóng mát cả một khoảnh đất. Bọn trẻ, người dân hay tụ tập quanh đó, người hóng mát, người buôn chuyện.

Cây phượng ra hoa, người làng biết rằng mùa hè đang đến. Bọn trẻ thì háo hức, chúng sắp được nghỉ học. Cây phượng có từ bao giờ, không ai biết. Người già trong làng bảo “nó có từ lâu lắm rồi”.

Ba tháng rời xa quê, ngày trở về làng đi ngang qua cây phượng, Vân đứng mãi dưới tán cây hồi lâu mới về nhà. Với cô, cây phượng là một phần ký ức. Vui buồn cô đều ra dưới gốc cây chơi. Nó như một người tri kỷ khi mẹ cô không may qua đời.

Mẹ Vân mất trong một vụ tai nạn khi cô vừa bước đến tuổi mười sáu. Buổi chiều định mệnh đó, khi Vân đang ngồi chơi dưới gốc cây phượng thì người làng chạy đến báo tin sét đánh. Cô vùng dậy chạy theo chân mọi người. Ra đến nơi, mẹ cô đã được người ta che kín dưới manh chiếu cũ. Cô gào thét, rồi ngất xỉu lúc nào không hay. Tỉnh dậy, Vân thấy mình đã ở trên giường nhà. Ngoài sân hàng xóm đang che rạp chuẩn bị cho đám tang.

Minh họa: TQ.

Mẹ mất, Vân sống với người bố suốt ngày say xỉn. Hơn một năm sau, bố lấy vợ khác. Ông làm đám cưới với người phụ nữ đã có con ở làng bên. Cuộc sống của Vân bắt đầu chuỗi ngày như sống trong địa ngục. “Học cho lắm vào rồi cũng chẳng khá lên được, không lo đi kiếm cái nghề mà làm ăn”, mỗi ngày, mẹ kế lúc thì thẽ thọt, lúc thì cao giọng vào tai Vân. Ngày qua ngày, Vân không thể đấu tranh cho sự học của mình được nữa. Cô quyết định ra đi, bỏ lại những giấc mơ, hoài bão của mình.

“Kiếm cái nghề mà làm ăn”, những âm thanh còn vọng lại trong cơn thịnh nộ hôm ấy của mẹ kế. Nhưng Vân biết kiếm nghề gì để làm. Không ai giúp được Vân. Bố cô thì suốt ngày say xỉn. Mẹ kế thì chưa bao giờ cho cô được một ngày vui, trừ hôm làm lễ cưới của hai người.

Vân đem điều đó đến gặp bà Hường, người hàng xóm thân thuộc nhất. “Hay mày học cắt tóc đi”, bà Hường khuyên.

“Mắt con kém lắm, học nghề đó không khéo lại làm hỏng tóc của khách”, Vân đáp.

“Không thì đi học may, trước mắt học xong cứ làm công kiếm tiền, sau này có vốn về quê mà mở tiệm”.

“Thôi, học may con không thích với lại làng mình cũng có một vài tiệm may rồi”.

“Tùy, tao đến phát mệt với mày. Nói nghề gì ra cũng cãi”, nói đoạn, bà Hường đứng dậy, phe phẩy chiếc nón, bước đi.

“Học nghề gì bây giờ?”, Vân lẩm bẩm một mình rồi bước chân đi. Đầu óc suy nghĩ vẩn vơ đưa cô đến dưới gốc phượng lúc nào không hay.

Khi mẹ chưa mất, lúc nào hai mẹ con cũng ra gốc phượng ngồi hóng mát. “Sau này con sẽ làm bác sĩ”, Vân nói với mẹ. “Cha cô, mới tý tuổi đã mơ mộng. Lo học đi đã. Mẹ sẽ nuôi cho mày ăn học đàng hoàng, để khỏi phải chân lấm tay bùn”, ngày còn sống, mẹ vẫn khuyên, động viên Vân như vậy. Nhưng rồi, khi bà mất, dự định đó và giấc mơ của Vân cũng bị chôn vùi.

Ngày bà Hường khuyên đi học may, Vân cãi. Nhưng rồi cô cũng chọn học nghề này. Vân không còn sự lựa chọn nào khác.

Hơn một năm sau ngày mẹ mất, Vân khăn gói lên thành phố kiếm nơi học nghề. Cô qua chào bà Hường. “Mày lên đó phải cẩn thận, không tin tưởng ai cả, nghe chưa?”, bà dặn Vân rồi móc trong túi áo một trăm nghìn đồng, nhét vào tay cô. “Bà cất đi con có rồi. Con không nhận đâu”, Vân đẩy tay bà. “Bố cô, nhận đi, sau này giàu có thì trả cho tao cũng được”, bà Hường cố nhét vào tay cô, rồi bỏ đi. Vân đứng nhìn bóng bà Hường hồi lâu, nước mắt trào ra: “Giá như có mẹ lúc này”.

Không ai quen biết, Vân lóng ngóng khi bước chân lên phố thị. “Ê! cô em, đi đâu đó? Dưới quê mới lên phải không? Cần đi đâu, nói anh chở”, đám xe ôm đứng dọc bến xe, vồn vã mời gọi, trêu chọc. “Em không đi đâu, có người đón rồi”, Vân đáp lại, tay ôm khư khư túi hành lý bước đi.

Cô lang thang qua các con phố, vừa tìm trọ, vừa xem chỗ nào có tuyển thợ học may rồi xin. Đến đầu một con phố, thấy một nhà may treo biển tuyển học việc, cô đánh liều bước vào hỏi xin việc.

Chủ tiệm may là một người đàn ông đứng tuổi, tóc lấm tấm bạc. Vừa bước chân vào đến cửa, không đợi hỏi, Vân mở lời: “Cháu thấy cửa hàng mình đăng bảng tuyển học việc, cháu vào xin, nếu được bác cho cháu học nghề”.

Ông chủ tiệm may đi quanh Vân, vừa đi vừa nhìn. Cô vẫn giữ thói quen ôm cái túi xách trên ngực, đưa mắt nhìn xoay theo dáng đi của ông chủ tiệm. Sau một hồi hỏi han, ông chủ tiệm nhìn lại lần nữa dáng vẻ thất thểu của Vân rồi thở dài, nói cộc lốc: “Thôi, vào đi”.

***

Vân được nhận vào học việc. Cô thuê căn trọ cách tiệm may chừng năm trăm mét. Ở được ba tháng, cô nhớ nhà, nhớ quê, nhớ gốc phượng đầu làng. Vân xin ông chủ về thăm nhà. Cô bắt xe về quê, định bụng hai ngày sau lên phố.

Thấy cô mới về đầu làng, bà Hường đã gọi giật ngược: “Không phải mày đi học may trên phố hả, sao giờ lại ở đây?”.

“Con nhớ nhà quá, xin về thăm ít hôm”, Vân trả lời.

“Ối giời, mới đi có tý đã nhớ”, bà Hường nói tiếp: “Qua nhà thắp cho mẹ mày nén hương, tối ghé nhà tao ăn cơm”.

Vân gật đầu rồi bước đi. Cô về nhà, khu vườn mấy tháng vắng bóng cô nay càng hoang vắng. Bố cô vẫn say như trước. Qua lời bà Hường, Vân được biết mẹ kế đã bỏ về nhà mẹ đẻ sau một trận cãi vã với chồng. Vân chào bố, rồi cũng không để ý ông có đáp hay không, cô bước vào nhà, đến gian thờ, thắp hương cho mẹ.

“Con mới về đây. Con nhớ mẹ quá”, Vân thầm thì, thắp nhang lên ban thờ, nước mắt cô trào ra. Cô đi quanh nhà, áo quần vương vãi khắp nơi. Gian bếp cũng chẳng gọn gàng hơn, mấy cái chén, đũa nằm tứ tung, chẳng ai chịu rửa dọn. Bố cô cũng chẳng thèm đụng đến. Bà dì ghẻ bỏ đi, ông có gì ăn đó. “Thôi, dọn dẹp mà làm gì”, ông ngồi ngả nghiêng ở bộ bàn ghế ngoài vườn, nói vọng vào.

Vân không để ý đến lời bố. Cô vừa lau nước mắt, vừa dọn dẹp. Dọn được một hồi, không chịu được nỗi nhớ mẹ, không chịu được cảnh gia đình hoang tàn như thế này, Vân chạy qua nhà bà Hường. Bố Vân nhìn theo, hai mắt ông dường như cũng ầng ậc nước.

Vừa vào đến cửa, Vân ôm chầm lấy bà Hường, khóc thành tiếng. “Con nhớ mẹ quá”, cô nấc lên. Bà Hường chỉ biết ôm cô, xoa xoa vào lưng: “Nín đi, rồi sẽ ổn thôi. Ở lại đây ăn cơm với tao”.

Chiều đó, Vân ở lại ăn cơm với bà Hường. Cơm nước, dọn dẹp mọi thứ xong, Vân xin phép về nhà ngủ.

Quãng đường từ nhà bà Hường về nhà cô không xa, nhưng vắng người. Trong đầu cô hiện lên nhiều suy nghĩ, cô định ra gốc phượng ngồi chơi một lúc rồi về. Đi được một vài bước, cô nghĩ khác, định quay lại để về nhà. Bị bất ngờ, tài xế xe tải không kịp xử lý… Vân văng ra xa. Trước khi ngất đi, Vân nghe đâu đó tiếng người lao xao....

***

“Con Vân bị tai nạn rồi”, bà Hường vừa vào đến cổng đã hét lên. Bố Vân vẫn không để ý gì. Bà Hường lại gần, lay lay người đàn ông. Bà tát ông một cú như trời giáng: “Con Vân bị tai nạn”.

Ông bố chợt tỉnh, ngước mắt nhìn bà rồi đứng dậy chạy. Vừa chạy ông vừa gọi tên con. Bà Hường đuổi theo ông. Cả hai người lên đến viện khi Vân đã nằm trong phòng cấp cứu.

“Bác sĩ nói nó như thế nào?”, ông bố chạy lại hỏi hai người thanh niên chở Vân lên.

“Bác sĩ chưa nói gì cả”, hai thanh niên đáp lại.

Ông chạy đến bên cửa phòng nhìn chăm chăm vào chỗ con gái. Một lúc sau bác sĩ ra thông báo cần máu để truyền cho Vân, nhưng cô là nhóm máu hiếm. Cả bà Hường, hai thanh niên đều thử, chỉ có ông bố trùng nhóm máu với Vân. Tuy nhiên, ông đang say rượu, không thể lấy máu lúc này. Bác sĩ bảo phải cần gấp, trong ngân hàng máu của bệnh viện không còn nhóm máu đó.

“Phải làm như thế nào mới có thể lấy máu từ tôi? Phải làm thế nào?”, ông bố dồn dập hỏi vị bác sĩ.

“Bác phải giải rượu trước đã. Chúng tôi không thể lấy máu khi nồng độ cồn trong người bác vượt ngưỡng như vậy được”, bác sĩ trả lời.

Ông chạy đến vòi nước ngoài sân, uống lấy uống để, súc miệng rồi nhổ ra. Ông làm như điên trước sự can ngăn của bà Hường. Ông tắm luôn cho người bay hết rượu, nhưng vẫn không ăn thua. Bà Hường đi mua ly nước chanh nóng cho ông uống để giải rượu.

“Trời ơi! Rượu ơi là rượu. Bố hại con rồi Vân ơi!”, ông bố khóc rống lên giữa sân bệnh viện rồi gục xuống.

Gần một tiếng đồng hồ sau, bác sĩ mới lấy được máu truyền cho Vân. Cũng may lúc này vẫn kịp, Vân tai qua nạn khỏi. Ông bố mấy đêm không ngủ, ngồi bên ngoài cửa chờ con gái tỉnh. Bà Hường đem cháo cho Vân khi trời hửng sáng.

“Ông về nghỉ tí đi, để cháu đó cho tôi”, bà Hường khuyên bố Vân. Nhưng ông không nghe, đẩy bà Hường ra: “Mặc tôi”.

Vân tỉnh dậy. Ông bố chạy đến cầm tay con, mắt ông đỏ hoe. Chưa bao giờ Vân thấy bố tỏ ra yếu lòng như bây giờ. Ông ôm choàng lấy Vân. Bà Hường đứng bên cố gỡ ông ra: “Con bé còn đang yếu, đừng ôm chặt nó như thế”.

Ông khóc rấm rứt như một đứa trẻ. Cầm tay con, ông hứa từ nay sẽ bỏ rượu chè, lo làm ăn, thương yêu cô. Vân nhìn bố. Nước mắt chảy ròng ròng.

***

Buổi chiều. Vân đang nằm trong viện, trời bỗng nổi giông sét. Vân linh tính có điều gì đó sắp xảy ra. Cô đứng dậy nhìn ra bên ngoài. Trời đất vần vũ, mưa đổ xuống như trút. Một lúc sau tạnh mưa, bà Hường đem cháo vào cho cô. Bên ngoài trời vẫn âm u.

“Cây phượng đầu làng bị sét đánh trúng, thân cây toác thành hai, đổ rạp”, vừa vào đến chỗ cô nằm, bà Hường đã kể. Nghe tin, Vân sửng sốt. Cô bỏ bát cháo qua bên, định chạy đi ra gốc phượng nhưng bị bà Hường ngăn lại.

Ngày ra viện, Vân được bố dẫn qua gốc phượng. Thân cây khô héo. Dân làng đang tụ tập quanh gốc cây, họ làm một mâm cơm cúng cây. Gốc cây được đào lên, ở chỗ cũ người ta trồng vào đó một cây phượng khác.

Vân xin phép bố, cô tới gần vốc một nắm đất, ươm vào gốc cây phượng mới trồng.

Truyện ngắn của Nguyễn Đắc Thành

Nguồn: https://baobacninhtv.vn/goc-phuong-dau-lang-postid421697.bbg