Hà Nội muốn tăng trợ cấp hưu trí xã hội, sau TP.HCM và Quảng Ninh

UBND TP Hà Nội đang đề xuất nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 500.000 đồng/tháng (mức Chính phủ quy định) lên 700.000 đồng/tháng. Trước đó một số địa phương cũng đã tăng mức trợ cấp hưu trí xã hội lên cao hơn mức Chính phủ quy định.

Không chỉ là thể hiện rõ cam kết về an sinh xã hội, nhiều ý kiến cho rằng đây còn là tín hiệu cho thấy chính quyền địa phương ngày càng linh hoạt trong việc triển khai chính sách phù hợp với đặc thù dân cư, ngân sách và nhu cầu thực tế.

Tăng trợ cấp hưu trí xã hội cao hơn mức chuẩn

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 và nghị định 176/2025, người được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi từ đủ 75 tuổi trở lên không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng; hoặc người đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng thấp hơn mức trợ cấp hưu trí quy định.

Một số trường hợp khác cũng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định của Chính phủ và đáp ứng đủ điều kiện quy định. Các trường hợp trên được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng với mức 500.000 đồng/tháng, từ 1-7-2025.

Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Đến nay một số địa phương đã nâng trợ cấp hưu trí xã hội cao hơn mức chuẩn quy định chung. Trong đó HĐND TP.HCM đã quyết định tăng mức trợ cấp hưu trí xã hội lên 650.000 đồng/người/tháng (cao hơn 1,3 lần mức Chính phủ quy định) từ 1-9-2025. Kinh phí dự kiến khoảng 1.522 tỉ đồng/năm.

Việc tăng mức trợ cấp hưu trí xã hội, bảo trợ xã hội so với mặt bằng chung của cả nước để góp phần chăm lo, cải thiện đời sống các nhóm thụ hưởng, phù hợp với điều kiện sống của TP.

Việc thực hiện chế độ hỗ trợ 650.000 đồng/tháng cũng phù hợp với khả năng cân đối ngân sách của TP trong thời điểm hiện nay, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân. Đồng thời việc này cũng tạo sự cân đối giữa tăng trưởng kinh tế và thực hiện công bằng xã hội, phát huy hiệu quả chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội ở TP.HCM sau hợp nhất.

Trước đó, từ tháng 7-2025, Quảng Ninh cũng nâng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng lên 700.000 đồng/tháng, tăng 200.000 đồng so với quy định của Chính phủ.

Còn từ cuối tháng 8-2025, UBND TP Hà Nội đã lấy ý kiến đóng góp của nhân dân về dự thảo nghị quyết của HĐND TP Hà Nội quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội (theo nghị định 76/2024) và đối tượng hưởng chính sách trợ giúp xã hội đặc thù của Hà Nội.

Cụ thể Hà Nội đề xuất mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 500.000 đồng/tháng lên 700.000 đồng/tháng (tăng 200.000 đồng, cao hơn 1,4 lần so với mức chuẩn của Chính phủ).

Theo UBND TP Hà Nội, mức 500.000 đồng/tháng so với mặt bằng mức sống trung bình của Hà Nội vẫn còn thấp. Các chế độ, chính sách bảo trợ xã hội mới chỉ hỗ trợ được một phần các nhu cầu thiết yếu tối thiểu trong cuộc sống của đối tượng.

Với điều kiện ngân sách hiện nay, việc TP điều chỉnh tăng mức chuẩn trợ giúp xã hội cao hơn 1,4 lần so với mức chuẩn trợ giúp xã hội của Chính phủ là phù hợp.

Hà Nội muốn tăng trợ cấp hưu trí xã hội, sau TP.HCM và Quảng Ninh - Ảnh 2. — Người dân làm thủ tục BHXH tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Cát Lái - Ảnh: HỮU HẠNH

Tránh tình trạng chênh lệch giữa các địa phương

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) cho rằng Việt Nam đang đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất của thế kỷ 21 là già hóa dân số với tốc độ nhanh chóng, song tỉ lệ người cao tuổi được hưởng trợ cấp từ bảo hiểm xã hội vẫn còn rất thấp. Nhiều người cao tuổi vẫn phải dựa vào sự hỗ trợ của gia đình, cuộc sống gặp nhiều khó khăn, nhất là ở các TP, đô thị lớn - nơi có chi phí sinh hoạt, cuộc sống cao.

Việc Chính phủ quy định mức trợ cấp hưu trí xã hội 500.000 đồng/tháng từ 1-7-2025 và trước đó từ tháng 7-2024 tăng mức chuẩn trợ giúp xã hội lên 500.000 đồng/tháng đã là chính sách ưu việt nhưng các tỉnh thành lớn, có nguồn thu cao cần chủ động hơn, có thể cân đối ngân sách để tăng các mức này.

Bà Thu đánh giá việc một số địa phương như Quảng Ninh, TP.HCM và Hà Nội đang đề xuất chủ động điều chỉnh, tăng trợ cấp hưu trí xã hội, trợ giúp xã hội cho người cao tuổi là một bước đi tích cực. Điều này thể hiện trách nhiệm xã hội và tính nhân văn trong chính sách an sinh.

Việc tăng mức trợ cấp không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho người cao tuổi mà còn góp phần thúc đẩy công bằng trong tiếp cận phúc lợi, nhất là với những người lao động tự do, nông dân không đủ điều kiện đóng bảo hiểm xã hội. Đây là tín hiệu cho thấy chính quyền địa phương ngày càng linh hoạt trong việc triển khai chính sách phù hợp với đặc thù dân cư, ngân sách và nhu cầu thực tế.

Tuy nhiên về lâu dài, cần có cơ chế pháp lý thống nhất và bền vững từ Trung ương để mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội cho người cao tuổi, tránh tình trạng chênh lệch giữa các địa phương, đảm bảo tính công bằng và ổn định của hệ thống an sinh quốc gia.

Đại biểu Trần Kim Yến (TP.HCM) nhận định việc nâng mức trợ cấp hưu trí xã hội lên 650.000 đồng/người/tháng từ ngày 1-9-2025 - cao hơn 1,3 lần so với chuẩn của Chính phủ - là bước đi thể hiện rõ cam kết về an sinh xã hội, nhất là trong bối cảnh cuộc sống người dân còn nhiều khó khăn.

Bà Yến chia sẻ trong nhiều kỳ họp, bà từng kiến nghị về việc xây dựng nhà dưỡng lão cho người cao tuổi, nhưng vấn đề này chưa được quan tâm đúng mức. Việt Nam đang đứng trước thách thức già hóa dân số nhanh, trong khi tỉ suất sinh ngày càng giảm. Nếu không chuẩn bị tốt, người già có thể trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Vì vậy, cần đầu tư nhiều hơn vào hệ thống an dưỡng, chăm sóc dài hạn.

Ngoài ra trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng chính quyền điện tử, việc quản lý, nắm bắt và hỗ trợ kịp thời các đối tượng yếu thế sẽ minh bạch, hiệu quả hơn. Việc tăng các trợ cấp xã hội không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là bước đi chiến lược trong việc đảm bảo an sinh bền vững.

Hà Nội muốn tăng trợ cấp hưu trí xã hội, sau TP.HCM và Quảng Ninh - Ảnh 3. — Người dân nộp đơn thuốc chờ cấp thuốc BHYT tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, TP.HCM - Ảnh: THANH HIỆP

* TS BÙI SỸ LỢI (nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội - nay là Ủy ban Văn hóa và Xã hội):

Có thể giảm tuổi trợ cấp hưu trí xã hội xuống 70 tuổi

Việc Quảng Ninh, TP.HCM và hiện nay Hà Nội tiếp tục đề xuất tăng mức trợ cấp hưu trí xã hội lên cao hơn so với mức chuẩn là rất đáng ghi nhận. Đồng thời cần khuyến khích tất cả các địa phương khi có điều kiện ngân sách cho phép đều nên xem xét thực hiện chủ trương này.

Thực tế với số tiền được tăng thêm 150.000 - 200.000 đồng/tháng so với mức tăng giá cả hiện nay và mức sống thực tế ở các địa phương này có ý kiến sẽ cho rằng không phải lớn. Nhưng nếu tính trên bình diện chung tất cả, số tiền này không hề nhỏ và thể hiện là sự nỗ lực, cố gắng chăm lo, nâng cao chất lượng cuộc sống người cao tuổi của các địa phương.

Tôi đã nhiều lần kiến nghị, trong thời gian tới cùng với việc nâng mức trợ cấp hưu trí xã hội, nếu đủ nguồn lực có thể xem xét giảm tiếp tuổi trợ cấp hưu trí xã hội xuống 70 tuổi.

Đồng thời, thời gian tới cần tiếp tục tập trung phát triển hệ thống an sinh xã hội theo hướng đa dạng, toàn diện, có tính chia sẻ giữa Nhà nước, xã hội và người dân, giữa các nhóm dân cư trong một thế hệ và giữa các thế hệ... bảo đảm bền vững, công bằng.

Đây là xu hướng tất yếu và sẽ khắc phục được tình trạng diện bao phủ thấp, mức hưởng thấp, chênh lệch giới trong thực hiện chính sách an sinh.

* Đại biểu TRẦN ANH TUẤN (TP.HCM):

Không chỉ là tăng tiền, mà là tái thiết hệ thống an sinh xã hội

Đề xuất của UBND TP Hà Nội nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 500.000 lên 700.000 đồng/tháng, cùng với các động thái trước đó từ Quảng Ninh và TP.HCM là tín hiệu tích cực, thể hiện nỗ lực của các địa phương trong chăm lo cho nhóm yếu thế.

Tuy nhiên việc tăng tiền trợ cấp chỉ là một phần nhỏ trong bài toán lớn hơn, đó là tái cấu trúc toàn bộ hệ thống an sinh xã hội để phù hợp với những chuyển động mới của xã hội Việt Nam.

Nếu chỉ dừng ở tăng mức trợ cấp tiền thì chính sách vẫn mang tính ngắn hạn, chưa đủ sức tạo chuyển biến lâu dài. Chúng ta đang sống trong một xã hội đang thay đổi rất nhanh: biến đổi dân số, tốc độ đô thị hóa, già hóa, lao động di cư, số hóa... Trong bối cảnh ấy chính sách an sinh cần chuyển từ "cứu trợ" sang "đầu tư xã hội", từ hỗ trợ cơ bản sang tăng năng lực và cơ hội cho người dân.

Thay vì chỉ hỗ trợ tiền, cần đầu tư vào các dịch vụ công thiết yếu dành riêng cho nhóm yếu thế như hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu miễn phí, nhà ở xã hội cho người già neo đơn, trung tâm việc làm cho người khuyết tật, chương trình đào tạo kỹ năng số cho thanh niên thất nghiệp... Những chính sách này sẽ giúp người dân không chỉ vượt qua khó khăn tạm thời, mà còn có khả năng vươn lên, thoát nghèo bền vững.

Cùng với đó, sớm thiết lập một hệ thống an sinh số thông minh, sử dụng dữ liệu dân cư để tự động xác định người cần hỗ trợ, mức độ hỗ trợ và kiểm soát ngân sách minh bạch hơn. Đồng thời, chính sách cần có tính linh hoạt cao, ví dụ có thể tự động điều chỉnh mức trợ cấp theo mức sống của từng vùng, theo thời điểm giá cả biến động.

An sinh không chỉ là chi ngân sách, mà là cách Nhà nước chia sẻ rủi ro với người dân. Một quốc gia văn minh là quốc gia không để ai bị bỏ lại phía sau không phải bằng lời nói, mà bằng thể chế thông minh và hành động cụ thể.

Trợ cấp hưu trí xã hội là gì? Thủ tục ra sao?

Đây là khoản trợ cấp hằng tháng do ngân sách nhà nước đảm bảo, dành cho người cao tuổi. Người đáp ứng điều kiện nhận trợ cấp hưu trí xã hội cần nộp văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (mẫu 01 ban hành theo nghị định 176) tới chủ tịch UBND xã/phường nơi cư trú.

Trong vòng 10 ngày, chủ tịch UBND cấp xã tổ chức xem xét, chuẩn hóa, xác thực và đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để quyết định thực hiện chi trả trợ cấp hưu trí xã hội cho đối tượng theo pháp luật. Trường hợp người đề nghị không đủ điều kiện nhận thì phải trả lời, nêu rõ lý do bằng văn bản.

Thời gian hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được tính kể từ thời điểm chủ tịch UBND xã ký quyết định.

Những nhóm người cao tuổi nào được hưởng trợ giúp xã hội?

Nghị định 76/2024 của Chính phủ quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 1-7-2024 là 500.000 đồng/tháng. Nghị định quy định trường hợp điều kiện kinh tế - xã hội địa phương bảo đảm, UBND cấp tỉnh trình HĐND tỉnh quyết định mức chuẩn trợ giúp xã hội, mức trợ giúp xã hội áp dụng trên địa bàn cao hơn mức chuẩn trợ giúp xã hội và mức trợ giúp xã hội quy định tại nghị định. Theo nghị định, người cao tuổi thụ hưởng thuộc các trường hợp sau:

- Nhóm 1: người cao tuổi thuộc hộ nghèo, không có người nhận nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc người hỗ trợ đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.

- Nhóm 2: người cao tuổi đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo không thuộc nhóm trên đang sống ở các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.

- Nhóm 3: người đủ 80 tuổi trở lên không thuộc nhóm 1, không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hoặc trợ cấp xã hội hằng tháng.

- Nhóm 4: người cao tuổi thuộc hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện vào cơ sở trợ giúp xã hội song có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng.

Trở lại chủ đề

THÀNH CHUNG - TIẾN LONG

Nguồn: https://tuoitre.vn/ha-noi-muon-tang-tro-cap-huu-tri-xa-hoi-sau-tp-hcm-va-quang-ninh-20251004085054747.htm