Hải Phòng mở rộng không gian quy hoạch, hướng tới siêu đô thị hiện đại

Quang cảnh thành phố nhìn từ trên cao. Ảnh: PHAN TUẤN

Vị trí chiến lược quan trọng

Thành phố Hải Phòng giữ vị trí chiến lược quan trọng, địa thế hiểm trở, là cửa ngõ vào Đại La - Thăng Long. Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, các vương triều Việt Nam có những chiến thắng vẻ vang chống lại sự xâm lược của các đế chế phương Bắc trên vùng đất Hải Phòng, như chiến thắng trên sông Bạch Đằng năm 938 của Ngô Quyền; trận Bạch Đằng năm 981 của Lê Hoàn và trận Bạch Đằng năm 1288 của Trần Hưng Đạo...

Đến năm 1527, vương triều Mạc ra đời, chọn vùng cửa sông Văn Úc tạo lập Dương Kinh, biến vùng đất Hải Phòng thành bàn đạp triển khai các chiến lược xây dựng và bảo vệ đất nước theo tầm nhìn mới hướng ra biển. Năm 1888, với Nghị định thành lập Hội đồng thành phố Hải Phòng của Toàn quyền Đông Dương, Hải Phòng chính thức trở thành thành phố Cảng và là một trong ba đô thị đứng đầu toàn Đông Dương.

Tuy nhiên, Hải Phòng trước năm 1945 thời Pháp thuộc có tốc độ đô thị hóa diễn biến chậm. Bộ mặt đô thị Hải Phòng hầu như không có sự thay đổi đáng kể nào so với giai đoạn trước đó. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, đất nước bước vào thời kỳ mới với những vận hội mới.

Do vị trí chiến lược của Hải Phòng, theo đề nghị của Thành ủy và Ủy ban hành chính thành phố, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 913, ngày 5/6/1956, sáp nhập huyện Cát Hải và huyện Cát Bà của tỉnh Quảng Ninh, Đồ Sơn của Kiến An vào Hải Phòng. Đầu năm 1957, đảo Bạch Long Vĩ được Trung ương giao cho Hải Phòng quản lý. Địa giới được mở rộng, thành phố cảng Hải Phòng giữ một vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, giao thương quốc tế và quốc phòng, an ninh của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Hải Phòng, Kiến An là địa bàn trọng yếu về kinh tế, an ninh - quốc phòng của miền Bắc và cả nước. Trên cơ sở nghiên cứu các yêu cầu thực tiễn đặt ra, ngày 21/9/1962, Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhất trí chủ trương hợp nhất Hải Phòng - Kiến An. Ngày 1/1/1963, lễ hợp nhất thành phố Hải Phòng và tỉnh Kiến An được tổ chức trọng thể.

Sau khi hợp nhất Hải Phòng và Kiến An, tuy trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm nhưng trong giai đoạn 1996 - 2000, công tác quản lý, quy hoạch đô thị, phát triển kết cấu hạ tầng có những tiến bộ rõ rệt. Mục tiêu phát triển đô thị Hải Phòng là đẩy nhanh quá trình xây dựng Hải Phòng trở thành thành phố cảng văn minh, hiện đại, trung tâm công nghiệp - du lịch - dịch vụ, là cửa chính ra biển. Quận Kiến An mới thành lập, được mở mang, chỉnh trang. Ở các huyện ngoại thành, tốc độ đô thị hóa diễn ra khá nhanh. Huyện Thủy Nguyên, Kiến Thụy, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, thị xã Đồ Sơn được mở rộng, xây dựng khang trang…

dien-mao-moi-hai-phong(1).jpg — Quang cảnh thành phố nhìn từ trên cao. Ảnh: PHAN TUẤN

Mô hình đa cực

Chặng đường 24 năm đầu thế kỷ 21 (2001-2025), Hải Phòng phát triển mạnh mẽ và có những đột phá vượt bậc trong công tác quy hoạch. Năm 2025, sau hợp nhất, thành phố Hải Phòng và tỉnh Hải Dương nhiều tiềm năng, lợi thế, cơ hội để mở rộng không gian, phát triển trở thành siêu đô thị với quy mô diện tích khoảng 3.194,7 km2, quy mô dân số gần 4,7 triệu người. Hải Phòng thêm không gian phát triển, mở rộng vùng đô thị - công nghiệp - logistics - nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời tích hợp thêm nguồn lực về lao động, hạ tầng và vị trí địa lý để hình thành cực tăng trưởng mới ở vùng Bắc bộ.

Trước những chuyển động chính sách lớn từ Trung ương về phát triển kinh tế biển quốc gia, Hải Phòng chủ động trong công tác quy hoạch dài hạn, hiện đại hóa hệ thống cảng biển và giao thông kết nối, phát triển khu kinh tế ven biển và thu hút nhiều dự án đầu tư chiến lược. Quy hoạch đến năm 2050, Hải Phòng nhấn mạnh vào việc phát triển các ngành kinh tế biển, bao gồm cảng biển, du lịch biển, năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới.

Theo đồng chí Chu Ngọc Hà, Viện trưởng Viện quy hoạch thành phố Hải Phòng: “Nếu trước đây, Hải Phòng chỉ có một hạt nhân là đô thị hiện hữu, thì nay chuyển sang mô hình đa cực, mở rộng không gian đô thị, không gian phát triển, tạo động lực cho các quận, huyện cùng tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa. Mô hình mới cũng đáp ứng tốc độ gia tăng dân số, hướng tới tiêu chí đô thị đặc biệt. Đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp Hải Phòng hiện thực hóa khát vọng vươn ra biển lớn một cách chủ động, hiệu quả và bền vững hướng tới siêu đô thị hiện đại, mang tầm vóc toàn cầu”.

Để hiện thực hóa điều đó, công tác xây dựng Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng mới sau hợp nhất được xác định nhiệm vụ trọng tâm. Thành phố sẽ tiếp tục kế thừa các quy hoạch đã được phê duyệt, đồng thời ưu tiên xây dựng lộ trình lập Quy hoạch chung thành phố mới, phù hợp với định hướng phát triển sau hợp nhất. Đồng chí Trần Cao Nguyên, Phó trưởng Phòng Quy hoạch - kiến trúc, Sở Xây dựng cho biết, trong giai đoạn 2025 - 2026, thành phố sẽ rà soát hiện trạng, tích hợp dữ liệu từ các quy hoạch đã có, xác định tầm nhìn và định hướng không gian để lập nhiệm vụ quy hoạch chung trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Giai đoạn 2026 - 2027, thành phố sẽ tiến hành lập, khảo sát, xây dựng phương án, lấy ý kiến các bên liên quan và hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, bảo đảm "quy hoạch đi trước, dự án bám theo", giữ đà phát triển liên tục, bứt phá mạnh mẽ hơn.

AN PHÚC

Nguồn: https://baohaiphong.vn/hai-phong-mo-rong-khong-gian-quy-hoach-huong-toi-sieu-do-thi-hien-dai-519042.html