Hoàn thành khai quật khảo cổ nhóm tháp L Mỹ Sơn

Nhóm tháp L nằm trên một ngọn đồi nhỏ, dấu vết còn lại chỉ là mảng tường nhỏ. Ảnh: KHÁNH LINH

Nhóm L Mỹ Sơn nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ cách nhóm tháp trung tâm B, C, D khoảng 75m về phía Nam. Từ đầu thế kỷ 20, nhà nghiên cứu Henri Parmentier (Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp) đã ghi nhận địa điểm nhóm L như một phòng dài, lợp ngói có hai cửa mở đối diện. Cuộc khai quật đầu tiên do Quỹ C.M. Lerici (Italia) tiến hành vào năm 2019 đã ghi nhận thêm một nền móng kiến trúc nằm phía Tây của phòng dài L, các nhà khảo cổ đặt tên cho công trình phát hiện trước đó là L1 và nền móng phát hiện sau là L2. Cả L1 và L2 nằm trên trục kiến trúc theo hướng Đông Tây và có tường bao xung quanh.

Ngày 6/5/2025 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Quyết định số 1263 cho phép Ban Quản lý Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn phối hợp Viện Bảo tồn di tích, Viện Khảo cổ học và Quỹ C.M. Lerici tiếp tục khai quật khảo cổ tại nhóm L lần thứ 2, thời gian triển khai từ ngày 9/5/2025 đến 30/7/2025, diện tích khai quật 150m².

Cuộc khai quật lần 2 đã mở rộng khu vực khảo sát nhóm L thêm phần sườn đồi phía Đông nhằm thu thập thêm dữ liệu về khu vực nhóm L, đặc biệt làm rõ các cấu trúc thành phần tường gạch bao quanh các kiến trúc L1 và L2. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu phân loại hình thái ngói lợp của các kiến trúc L1 và L2 cũng như các hiện vật gốm liên quan; loại bỏ các phần bị sụp đổ ở cả bên trong lẫn bên ngoài kiến trúc L1, hoàn thiện các bản vẽ cuối cùng cho đề xuất dự án bảo quản, tu bổ các thành phần kiến trúc trong nhóm L.

Qúa trình khai quật phát hiện rất nhiều mảnh gốm và mảnh gói vở. Ảnh: KHÁNH LINH — Quá trình khai quật phát hiện rất nhiều mảnh gốm và ngói vỡ. Ảnh: KHÁNH LINH

Qua khai quật đã phát hiện nhiều mảnh gốm và nhiều loại ngói lợp nằm trên nền và lối đi xung quanh L1. Công tác bóc tách cũng cho thấy quá trình hủy hoại của thiên nhiên và bom đạn trong chiến tranh. Phần mái kết cấu gỗ, lợp ngói sụp đổ ở giai đoạn đầu và tường sập đổ sau đó chủ yếu là do bom đạn của chiến tranh.

Từ những kết quả ban đầu, các nhà khảo cổ nhận định những kiến trúc L có niên đại khá muộn khoảng vào thế kỷ 13 và có thể được sử dụng đến đầu thế kỷ 14, đây là lần đầu tiên việc nhận định niên địa kiến trúc được rõ ràng hơn dựa trên những kết quả khai quật đạt được.

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đều thống nhất cho rằng các kiến trúc và thành phần cấu trúc gạch hiện còn tại nhóm L cần được củng cố ổn định khắc phục hậu quả tác động của thời gian, của chiến tranh để lại. Tổng thể khu vực nhóm L cần được bảo vệ toàn vẹn.

Báo cáo kết quả khai quật nhóm tháp L Mỹ Sơn. Ảnh: KHÁNH LINH

Theo ông Nguyễn Công Khiết – Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn, kết quả khai quật và phát hiện mới tại nhóm L đã góp phần nhận diện giá trị các kiến trúc muộn tại di sản thế giới Mỹ Sơn, mở rộng không gian kiến trúc đền tháp và tạo điểm tham quan nghiên cứu cho cộng đồng trong thời gian tới.

“Giá trị nhóm tháp L được công bố sau khai quật là phát hiện mới, chứng minh khu di sản còn nhiều những giá trị độc đáo chứa đựng trong lòng đất. Đơn vị quan tâm đến việc phát huy giá trị khu tháp L sau khai quật, mong muốn biến nơi đây thành điểm tham quan du lịch khai quật khảo cổ học, để du khách có điều kiện chiêm ngưỡng một Mỹ Sơn không chỉ bằng những giá trị hiện hữu trên mặt đất mà còn chứa đựng bề sâu văn hóa dưới lòng đất” – ông Nguyễn Công Khiết chia sẻ.

Nguồn: https://baodanang.vn/hoan-thanh-khai-quat-khao-co-nhom-thap-l-my-son-3298500.html