Học sinh Đà Nẵng ứng dụng AI tạo giải pháp y tế hữu ích

*Nhóm học sinh Trường THPT Trần Phú (phường Hải Châu) nghiên cứu ứng dụng AI hỗ trợ sàng lọc và phát hiện sớm nguy cơ mù lòa. Ảnh: VĂN HOÀNG*

Phát hiện và cảnh báo bệnh về mắt

Xuất phát từ thực trạng các bệnh về mắt đang ngày càng gia tăng, đặc biệt tại khu vực nông thôn do khó khăn tiếp cận các dịch vụ y tế nhãn khoa, nhóm học sinh Trường THPT Trần Phú (phường Hải Châu) đã nghiên cứu và sáng tạo ứng dụng AI nhằm hỗ trợ sàng lọc và phát hiện sớm nguy cơ mù lòa.

Em Trương Bảo Nghi, Trưởng nhóm dự án “Ứng dụng AI nhằm phát hiện sớm mù lòa ở nông thôn” cho biết, nhóm nhận thấy những nguyên nhân phổ biến nhất gây suy giảm thị lực và khiếm thị hiện nay chủ yếu đến từ tật khúc xạ chưa được điều chỉnh, đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp.

Trong đó, đục thủy tinh thể được ghi nhận là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện kịp thời. Tuy nhiên, tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, nhiều người dân vẫn chưa có đầy đủ kiến thức về các bệnh lý mắt nguy hiểm.

Mặt khác, việc tiếp cận các dịch vụ y tế chuyên khoa về mắt còn hạn chế do khoảng cách địa lý, chi phí và điều kiện cơ sở vật chất tại khu vực.

Từ trăn trở đó, nhóm đặt mục tiêu xây dựng một ứng dụng dễ sử dụng, thân thiện với người dân nông thôn nhưng vẫn đảm bảo khả năng đánh giá và cảnh báo chính xác.

z7236708380183_0db1095c5e93fcbaa0bafb1078bc2928(1).jpg — Dự án “Ứng dụng AI nhằm phát hiện sớm mù lòa ở nông thôn” được trao giải Ba tại Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 - năm 2025. Ảnh: VĂN HOÀNG

Ứng dụng tích hợp ba bài kiểm tra thị lực đơn giản có thể thực hiện ngay tại nhà: bảng đo Snellen, lưới Amsler Grid và bộ câu hỏi về tiền sử bệnh. Điểm nổi bật là AI sẽ phân tích dữ liệu thu được trong quá trình kiểm tra và đề xuất hướng xử lý phù hợp cho từng trường hợp.

“Khi người dùng thực hiện bài kiểm tra, camera điện thoại sẽ ghi nhận hành vi thị giác như chuyển động mắt, khả năng tập trung vào các ký tự, mức độ duy trì ánh nhìn hay sự co giãn của đồng tử. AI sẽ dựa trên các biểu hiện này để ước tính mức thị lực, sàng lọc các dấu hiệu bất thường và đưa ra cảnh báo nguy cơ mắc các bệnh lý về mắt”, Bảo Nghi chia sẻ.

Theo em Huỳnh Ngọc Thùy Dung, thành viên nhóm, ứng dụng đã được thử nghiệm hơn 1.000 người, bao gồm học sinh của trường và người dân xã Hòa Tiến.

Kết quả cho thấy, hơn 10% người tham gia có dấu hiệu bất thường cần theo dõi; trong khi tỷ lệ cảnh báo chính xác đạt tới 90%, cho thấy tính khả thi và tiềm năng triển khai rộng rãi của mô hình.

“

Chúng em mong muốn sẽ có cơ hội để tiếp tục hoàn thiện ứng dụng theo cấu trúc client-server với khả năng hoạt động ổn định trên thiết bị giá rẻ, phù hợp với điều kiện ở nông thôn. Hy vọng một ngày không xa, sản phẩm có thể được cung cấp miễn phí, giúp người dân chủ động theo dõi sức khỏe thị lực và phát hiện sớm các nguy cơ mù lòa"

Em Huỳnh Ngọc Thùy Dung, thành viên nhóm dự án

Hỗ trợ chẩn đoán rối loạn ngưng thở khi ngủ

Khác với những bệnh lý dễ nhận biết qua dấu hiệu bên ngoài, rối loạn ngưng thở khi ngủ (OSA) là vấn đề sức khỏe âm thầm nhưng phổ biến, đặc biệt ở người trưởng thành.

Đây là bệnh lý khá phổ biến nhưng lại rất khó phát hiện nếu không có thiết bị chuyên dụng. Bệnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, dẫn đến các vấn đề mệt mỏi kéo dài, tim mạch, thậm chí là đột quỵ nếu không được chẩn đoán sớm.

Tuy nhiên, các phương pháp đánh giá OSA hiện nay như đo đa ký giấc ngủ thường khá đắt đỏ, yêu cầu thiết bị chuyên dụng tại bệnh viện, khó ứng dụng trong điều kiện gia đình.

Từ thực tế đó, em Võ Văn Thành Nhân, học sinh Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu) nảy ra ý tưởng xây dựng một hệ thống hỗ trợ chẩn đoán OSA tại nhà với tên gọi AirCheck.

Theo đó, hệ thống bao gồm thiết bị đeo trước ngực và cảm biến gắn vào ngón tay cái, có khả năng thu thập các thông số sinh lý như: nhịp tim (BPM), độ bão hòa ô xy trong máu (SpO₂), tiếng ngáy và tư thế ngủ.

*Dự án Aircheck của em Võ Văn Thành Nhân, học sinh Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu) được đánh giá có tính sáng tạo. Ảnh: NVCC*

Sau khi thu thập, dữ liệu được truyền về máy tính và phân tích thông qua tiện ích Apps Script tích hợp trong Google Sheets. Hệ thống sẽ tính toán các chỉ số quan trọng trong chẩn đoán OSA như: AHI (tần suất ngưng hoặc giảm thở trong một giờ ngủ), ODI (chỉ số giảm bão hòa ô xy)...

Kết quả phân tích sau đó được hiển thị trên trang web liên kết với thiết bị, cung cấp cho người dùng thông tin trực quan về chất lượng giấc ngủ và cảnh báo mức độ nguy cơ mắc OSA. Trang web cũng tích hợp bộ câu hỏi đánh giá tình trạng sức khỏe để đưa ra khuyến nghị cụ thể.

“Thiết bị rất nhỏ gọn, đơn giản và dễ sử dụng. Người dùng chỉ cần đeo thiết bị, phần còn lại AirCheck sẽ tự động xử lý và gửi báo cáo. Em hy vọng trong tương lai, sẽ có nhiều thiết bị chăm sóc sức khỏe tương tự Aircheck với giá rẻ, hiệu quả cao để nhiều người có thể tiếp cận và sử dụng”, Thành Nhân chia sẻ.

Theo cô giáo Hồ Thị Phước, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Huệ, hệ thống Aircheck là một trong 3 đề tài của học sinh nhà trường đoạt giải tại Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 - năm 2025.

Dự án không chỉ giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sức khỏe giấc ngủ mà còn là bước mở đầu để học sinh tiếp cận công nghệ IoT (internet vạn vật) và lập trình web trong lĩnh vực y tế. Đây là hướng đi mang đến giải pháp sàng lọc sớm, tiện lợi và tiết kiệm cho cộng đồng.

“Những dự án như AirCheck cho thấy học sinh không chỉ học kiến thức theo sách vở, mà còn biết vận dụng vào đời sống, giải quyết những vấn đề thực tế của xã hội. Đây chính là mục tiêu của giáo dục STEM mà nhà trường đang hướng đến”, cô giáo Hồ Thị Phước cho biết.

Tại Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 - năm 2025, Đà Nẵng có 7 đề tài được trao giải. Trong đó, “Ứng dụng AI nhằm phát hiện sớm mù lòa ở nông thôn” và “AirCheck - Hệ thống theo dõi và hỗ trợ chẩn đoán hội chứng rối loạn ngưng thở khi ngủ” là 2 dự án đoạt giải Ba.

Nguồn: https://baodanang.vn/hoc-sinh-da-nang-ung-dung-ai-tao-giai-phap-y-te-huu-ich-3310601.html