Khi cây lúa lên xanh

(Baohatinh.vn) - Dù phải đối mặt với áp lực thời vụ lớn và ảnh hưởng của mưa lũ bất thường, cây lúa vẫn bén rễ, vươn lên mạnh mẽ từ sự bền bỉ và tình yêu với đồng ruộng của người nông dân Hà Tĩnh.

Bài ca trên đồng ruộng

Anh Nguyễn Đức Thích được mệnh danh là “người nhiều ruộng” nhất xã Ích Hậu (Thạch Hà). Suốt tháng qua, cả gia đình anh gần như “chuyển nhà” ra đồng. Từ chõng tre, lều bạt, nước uống, ổ cắm điện cho đến máy bơm, máy cày… tất cả đều theo anh trong những ngày “ăn ngủ” cùng ruộng lúa. Nhìn cách anh chăm chút từng thửa ruộng, tay thoăn thoắt không ngơi nghỉ mới thấy tình yêu với ruộng đồng, hạt lúa đã ngấm vào máu thịt anh từ thuở nào chẳng hay.

Dù phải trải qua nhiều vất vả trong sản xuất vụ hè thu, người nông dân Hà Tĩnh vẫn kiên trì bám đất, bám đồng với kỳ vọng về vụ hè thu thắng lợi.

Chỉ tay về phía ruộng lúa đã bắt đầu lên xanh, anh Thích trò chuyện: “Năm nay, thu hoạch vụ xuân chậm nên áp lực thời vụ càng lớn. Đến lúc bắt đầu gieo vụ hè thu thì mưa như trút, một số diện tích phải gieo lại, trăm bề khó khăn. Nhưng, gắn bó với ruộng đồng bao năm, tôi luôn tin rằng, chỉ cần chịu khó chăm chút, đầu tư đúng cách thì đất đai sẽ không phụ công người”. Anh cũng chia sẻ: Nhiều năm qua, bình quân mỗi vụ, gia đình anh thu về hơn 45 tấn lúa, đủ để trang trải cuộc sống và tái đầu tư cho mùa tiếp theo.

Ông Dương Công Kiểu (tổ dân phố Đồng Thanh, phường Đồng Môn, TP Hà Tĩnh) trên chiếc máy cày của gia đình.

Còn với ông Dương Công Kiểu (tổ dân phố Đồng Thanh, phường Đồng Môn, TP Hà Tĩnh), những ngày chứng kiến hơn 7 ha lúa bắt đầu lên xanh là khoảng thời gian vừa nhọc nhằn vừa chất chứa nhiều hy vọng. Vụ xuân thiệt hại lớn vì mưa lũ bất thường, ông lại kiên trì gieo hạt cho vụ mới, gửi gắm vào từng thửa ruộng bao niềm tin và tình yêu với đất. Ở người đàn ông này, chúng tôi luôn thấy sự kiên gan, bền chí, sẵn sàng vượt mọi khó khăn để thắp lên hy vọng mùa vàng. Ông Kiểu cười xòa: “Nếu tính theo lịch mùa vụ so với năm ngoái thì năm nay gieo cấy chậm gần 10 ngày, nhưng giờ lúa cũng đã bén rễ chắc khỏe, ra 3-4 lá mầm rồi. Mất vụ xuân thì lại tiếp tục làm vụ hè thu. Chúng tôi đã quen với những khó khăn khi làm lúa ở vùng nắng cháy, mưa nhiều này”.

Nông dân Hà Tĩnh ứng dụng máy bay không người lái trong phun thuốc phòng trừ sâu bệnh.

Thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong vụ sản xuất hè thu, kiểu thời tiết cực đoan tiếp tục xuất hiện tại Hà Tĩnh, với mưa lớn bất thường, giông, lốc, sét và những đợt lũ ngắn khó lường, gây nhiều thiệt hại cho người dân. Bên cạnh đó, bão và áp thấp nhiệt đới được nhận định hoạt động ở mức tương đương trung bình nhiều năm, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ có bão đổ bộ trực tiếp vào địa bàn. Những diễn biến bất thường này đặt ra thách thức lớn cho công tác phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời các địa phương và bà con nông dân phải chủ động hơn nữa trong kế hoạch sản xuất.

Trong vụ sản xuất hè thu, bà con nông dân luôn cố gắng chủ động gieo cấy “sớm một ngày hay một điều”.

Chúng tôi trở lại vùng sản xuất lúa của phường Kỳ Trinh (TX Kỳ Anh) - nơi từng có 60 ha bị hư hỏng do đợt mưa lớn cách đây hơn 2 tuần, màu xanh lúa mới đã bắt đầu phủ kín nhiều thửa ruộng. Bà Trần Thị Lành (phường Kỳ Trinh, TX Kỳ Anh) chia sẻ: “Lường trước được các đợt mưa lớn do ảnh hưởng của bão số 1 sẽ làm một số diện tích lúa bị hư hỏng, tôi đã chủ động ngâm ủ giống mới. Sau khi trời tạnh, có giống là làm lại nhanh hơn hẳn. Nhưng làm nông nghiệp luôn phải “trông trời”, chúng tôi chỉ mong mưa thuận gió hòa để vụ này tiếp tục thắng lợi”.

Với bà con các xã ngoài đê huyện Đức Thọ như: Tân Dân, Bùi La Nhân, Quang Vĩnh..., sản xuất hè thu luôn ở thế chủ động “sớm một ngày hay một điều”. Người dân bước vào sản xuất với tâm thế bám đồng, hoàn thành sớm trước khung thời vụ chung. Bởi vậy, khi những địa phương khác cây lúa mới lên xanh thì bà con nơi đây đã bước vào dặm tỉa, bón thúc đợt 1.

Bà Phan Thị Hạnh (thôn Đồng Vịnh, xã Tân Dân) cho biết: “Vì vùng “chạy lụt” nên tôi chọn làm giống ngắn ngày BT09 để có thể thu hoạch sớm. Nhờ nguồn nước mưa tự nhiên, lúa không phải gặp cảnh nắng hạn, bén rất nhanh. Chúng tôi tập trung dặm tỉa theo mật độ khuyến cáo, bón phân để cây phát triển khỏe”.

Nông dân cần tuân thủ nguyên tắc bón phân “nặng đầu, nhẹ cuối”.

Trong vụ sản xuất tiềm ẩn nhiều rủi ro, áp lực về thời vụ, những cánh đồng lớn với hạ tầng đồng bộ nhờ tích tụ ruộng đất đã tạo điều kiện cho bà con hoàn thành sớm khâu gieo cấy, chủ động điều tiết nước, tập trung chăm sóc. Cánh đồng mẫu lớn gần 60 ha của thôn Phú Minh (xã Kỳ Phú, huyện Kỳ Anh) trải dài xanh ngát.

Ông Hoàng Minh Luyến - Trưởng thôn Phú Minh cho hay: “Năm 2023, thực hiện một cuộc cách mạng lớn trên đồng ruộng theo Nghị quyết 06-NQ/TU của tỉnh, thôn đã tập trung dồn điền đổi thửa, hình thành cánh đồng mẫu lớn gần 60 ha, ưu tiên phát triển mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, VietGAP. Để giành phần thắng với “trời”, chúng tôi cố gắng chủ động gieo cùng một thời vụ, một giống, đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi thuận tiện. Lúa đang phát triển tốt, bà con kỳ vọng một mùa vụ thắng lợi”.

Nhiều vùng sản xuất tại các huyện Đức Thọ, Can Lộc, Thạch Hà,... đang bước vào giai đoạn tỉa dặm, chăm sóc lúa hè thu.

Vụ hè thu này, toàn tỉnh gieo cấy trên 45.170 ha. Lúa đã lên xanh, cũng là lúc bà con nông dân lại tất bật chuẩn bị bước vào các đợt chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh để lúa sinh trưởng, đẻ nhánh khỏe.

Ông Nguyễn Tống Phong - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi tỉnh cho biết: “Thời điểm này, các đối tượng dịch hại bắt đầu xuất hiện không theo quy luật. Một số loài điển hình là sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu, rầy lưng trắng, bệnh bạc lá vi khuẩn; ngoài ra còn tiềm ẩn nguy cơ bệnh lùn sọc đen, vàng lá di động trên lúa. Những đối tượng này có thể phát sinh gây hại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và sản lượng cây trồng. Để bảo vệ thành quả gieo trồng, các địa phương bám sát đồng ruộng, hướng dẫn bà con các biện pháp chăm sóc phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng. Trong đó, cần tuân thủ nguyên tắc bón phân “nặng đầu, nhẹ cuối”, cân đối phân đa lượng với vi lượng, ưu tiên dùng phân NPK chuyên dụng, hạn chế phân đơn, đồng thời bổ sung phân hữu cơ, vi sinh. Ngoài ra, nên tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, cây phân xanh để sản xuất phân hữu cơ, cải tạo đất, duy trì độ phì”.

Hà Tĩnh bước vào vụ hè thu trong bối cảnh cả nước đang phải đối mặt với nhiều biến động bất thường của thời tiết. Sản xuất nông nghiệp tiềm ẩn không ít rủi ro, nhưng cũng là thước đo cho cách ứng phó với biến đổi khí hậu của người nông dân và chính quyền các cấp. Tinh thần vượt khó và kiến thức, kinh nghiệm có được từ những lần đối mặt với bão lũ của người nông dân lại tiếp sức cho một vụ hè thu đầy hy vọng. Khi màu xanh của lúa non đã tỏa rộng trên các cánh đồng, cũng là lúc, cây bắt đầu mang niềm tin cho người gieo hạt. Gieo cấy lúa hè thu đã cơ bản khép lại, cũng là lúc, người nông dân và các cấp, ngành kỳ vọng vào một vụ mùa vàng - kế tiếp vụ xuân thắng lợi; qua đó vững tin về mục tiêu tăng trưởng ngành nông nghiệp đạt 2,8% trong năm 2025.

Nguồn: https://baohatinh.vn/khi-cay-lua-len-xanh-post290339.html