Khi trí tuệ được tài sản hóa, thương mại hóa, giao dịch trên sàn

VTV.vn - Nhiều quốc gia đã hình thành mô hình khai thác tài sản trí tuệ, biến quyền sở hữu trí tuệ thành tiền qua định giá, chuyển nhượng, cấp phép, giao dịch trên sàn.

Trí tuệ được hiểu là khả năng suy nghĩ và hành động sử dụng kiến thức, kinh nghiệm, sự hiểu biết, ý thức chung và cái nhìn sâu sắc của con người. Việc nhận định trí tuệ của một cá nhân không thể thực hiện thông qua bằng cấp mà cần thông qua khả năng duy trì sáng tạo của mỗi người.

Trí tuệ được xem như một dạng tài sản do cá nhân hoặc tổ chức phát minh ra nhằm tạo ra những giá trị vật chất hoặc tinh thần mang lại lợi ích cho cá nhân nói riêng và xã hội nói chung. Nó là kết quả của quá trình nghiên cứu, sáng tạo, đầu tư công sức và tiền của của các cá nhân, tổ chức để tạo ra tác phẩm của riêng mình.

Ở các nước phát triển, tài sản phi vật chất chiếm trên 80% giá trị, riêng Mỹ hơn 90% trong nhóm doanh nghiệp S&P 500 (các công ty lớn và có uy tín nhất tại Mỹ).

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, sở hữu trí tuệ (SHTT) đang trở thành công cụ chiến lược để bảo vệ, chiếm lĩnh công nghệ và cạnh tranh quốc tế. Doanh nghiệp toàn cầu coi sáng chế như "vũ khí mềm" để kiểm soát thị trường, trong khi đầu tư vào tài sản vô hình ngày càng vượt trội so với tài sản hữu hình.

Nhiều quốc gia đã hình thành mô hình khai thác tài sản trí tuệ, biến quyền sở hữu trí tuệ thành tiền qua định giá, chuyển nhượng, cấp phép, giao dịch trên sàn. Xu hướng này khiến quản trị ở doanh nghiệp chuyển từ "quản lý quyền" sang "quản lý tài sản", còn Chính phủ tập trung hỗ trợ định giá, sử dụng và bảo vệ tài sản trí tuệ hiệu quả.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được đánh giá là cần thiết nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng, bảo đảm sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Dự án tập trung vào 5 nhóm chính sách lớn, bao gồm: hỗ trợ khai thác thương mại quyền SHTT thông qua việc hoàn thiện khái niệm, bổ sung chính sách định giá, chuyển giao, huy động vốn và khuyến khích phát triển hệ sinh thái SHTT cho doanh nghiệp khởi nghiệp; Đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý đơn, phát triển dịch vụ công trực tuyến và đầu tư hạ tầng số; Nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền SHTT bằng cách mở rộng hành vi xâm phạm bị xử lý, tăng chế tài, bổ sung biện pháp bảo vệ quyền trên môi trường số và quy định trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian; Bảo đảm thực thi cam kết quốc tế thông qua việc điều chỉnh đối tượng bảo hộ và phạm vi xử lý hàng hóa vi phạm; Cập nhật các xu hướng mới về công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV có nhiều nội dung quan trọng, trong đó bao gồm cả xem xét Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Theo dự thảo, các quyền sở hữu trí tuệ chưa được ghi nhận giá trị trong sổ kế toán doanh nghiệp sẽ do chính chủ sở hữu tự định giá, lập thành danh mục tài sản để quản trị và dùng làm cơ sở giao dịch thương mại, góp vốn, huy động vốn. Chính phủ sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá trị các quyền đã được giao dịch hợp pháp, đồng thời hướng dẫn phương pháp định giá để doanh nghiệp và cá nhân có thể tham khảo.

Đồng thời, các chính sách sẽ được thí điểm như cho phép thế chấp vay vốn bằng quyền sở hữu trí tuệ, huy động vốn qua thị trường chứng khoán hay phát triển sản phẩm bảo hiểm và các công cụ tài chính mới.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý hiện đại, nâng cao hiệu quả bảo hộ và khai thác giá trị tài sản trí tuệ, qua đó góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Dự kiến dự án Luật sẽ được trình Quốc hội thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Nguồn: https://vtv.vn/khi-tri-tue-duoc-tai-san-hoa-thuong-mai-hoa-giao-dich-tren-san-10025102421271788.htm