Làng nghề trong “không gian phát triển” mới

(Baothanhhoa.vn) - Thanh Hóa là địa phương có hàng trăm nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận. Mỗi làng nghề đều mang trong mình giá trị kinh tế, lịch sử văn hóa riêng biệt, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế địa phương cũng như giải quyết hiệu quả bài toán lao động nông thôn. Trong không gian phát triển mới - khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính và chính quyền địa phương 2 cấp, các làng nghề được mở ra một không gian mới với những cơ hội lớn để phát triển bền vững.

Công ty TNHH Thực phẩm và Dịch vụ thương mại Lê Gia thuộc làng nghề nước mắm Khúc Phụ, xã Hoằng Thanh phát triển du lịch làng nghề.

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, sáp nhập đơn vị hành chính và triển khai chính quyền địa phương 2 cấp sẽ tạo ra dư địa lớn cho việc phát triển các ngành nghề nông thôn. Với thị trường lớn hơn, các làng nghề, ngành nghề nông thôn, nhất là các ngành nghề thủ công, nghề truyền thống, nông nghiệp công nghệ cao sẽ có thêm cơ hội phát triển mạnh hơn cả về quy mô, nguồn lao động và thị trường tiêu thụ.

Là làng nghề có từ lâu đời, nghề rèn Tiến Lộc, nay thuộc xã Triệu Lộc mang trong mình những nét văn hóa riêng, là đại diện cho đặc điểm sinh hoạt, sản xuất của người dân địa phương. Những năm gần đây, cùng với quá trình hội nhập, phát triển, làng nghề đã đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất để tăng năng suất lao động, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân và nâng tầm thương hiệu cho sản phẩm. Theo thống kê, tại địa phương có 5 doanh nghiệp trực tiếp làm nghề và gần 1.600 hộ tham gia làm nghề rèn, thu hút khoảng 6.000 lao động.

Từ ngày 1/7/2025, khi cả nước sáp nhập đơn vị hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, làng rèn Tiến Lộc trực thuộc xã Triệu Lộc. Với quy mô địa giới hành chính rộng hơn, sẽ mở ra những cơ hội mới cho làng nghề phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Ông Nguyễn Trọng Hiến, làng rèn Tiến Lộc, kỳ vọng: "Với quy mô rộng lớn hơn, dân số đông hơn, thị trường tiêu thụ nội địa của các sản phẩm từ làng nghề sẽ mở rộng. Mặt khác, khi kết nối giao thương giữa các vùng trong tỉnh được cải thiện, sản phẩm của làng rèn Tiến Lộc sẽ dễ dàng tiếp cận với các vùng trung tâm, tham gia nhiều sự kiện xúc tiến thương mại hơn thì khả năng tiêu thụ sản phẩm sẽ nâng lên”.

Mỗi làng nghề của xứ Thanh đều mang một bản sắc, tạo ra những sản phẩm độc đáo, tinh xảo. Trong đó, nhiều sản phẩm của làng nghề đã trở thành đại diện cho một vùng quê. Những tưởng các làng biển sẽ phát triển mạnh nghề làm nước mắm, tuy nhiên, ở 5 xã ven biển thuộc huyện Hoằng Hóa (cũ), chỉ có Hoằng Phụ (nay là xã Hoằng Thanh) là có nghề truyền thống làm nước mắm với thương hiệu dân gian Khúc Phụ nức tiếng gần xa. Người dân làng nghề Khúc Phụ luôn tự hào về sản phẩm nước mắm đặc biệt của quê hương mình. Đến thời điểm hiện tại, làng nghề có tuổi đời trên 100 năm, nước mắm Khúc Phụ cũng đã trở thành đặc sản dùng để làm quà biếu cho người thân, bạn bè ở khắp mọi miền Tổ quốc và có một số sản phẩm được xuất khẩu thành công đến những thị trường như: Hàn Quốc, Đài Loan, Nam Phi, Nhật Bản... Không chỉ khai thác “tài nguyên” ở lĩnh vực làng nghề, trong thời cơ, vận hội mới, người dân làng Khúc Phụ đã liên kết để phát triển du lịch. Ông Lê Anh, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm và Dịch vụ thương mại Lê Gia, xã Hoằng Thanh, cho biết: “Làng nghề cung cấp cho du lịch những giá trị văn hóa độc đáo, những sản phẩm quà tặng mang đậm bản sắc, còn du lịch lại mở ra con đường đưa làng nghề đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước, góp phần tiêu thụ sản phẩm, tạo thêm sinh kế cho người dân địa phương. Vì thế, từ tháng 5/2024, công ty đã mở thêm hướng đi trong lĩnh vực du lịch nhằm quảng bá nghề truyền thống trong nhà máy hiện đại, góp phần quảng bá, lan tỏa những tinh hoa trong sản xuất, văn hóa của người dân vùng biển xứ Thanh đến du khách trong nước và quốc tế”.

Các sản phẩm của làng rèn Tiến Lộc, xã Triệu Lộc được thị trường ưa chuộng, đánh giá cao về chất lượng.

Thực tế cho thấy, các xã, phường hiện tại của xứ Thanh được sáp nhập nguyên hiện trạng về địa giới hành chính, con người của nhiều địa phương. Do đó, giá trị nội hàm về văn hóa, làng nghề của địa phương lại được nâng cao. Đơn cử như xã Hoằng Thanh được sáp nhập nguyên trạng của các xã: Hoằng Ngọc, Hoằng Phụ, Hoằng Đông, Hoằng Thanh. Xã mới sau sáp nhập có đến 17 sản phẩm OCOP, tiềm năng kết nối của các chủ thể sản xuất trong mối liên kết phát triển du lịch trải nghiệm tại làng nghề rất lớn.

Thực tế cho thấy, việc hình thành không gian hành chính mới đã mở ra những cơ hội lớn góp phần bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống. Song, làng nghề xứ Thanh đang phải đối mặt với không ít “rào cản”, như: hạ tầng chưa đồng bộ; giao thông đi lại khó khăn, kho bãi, logistic thiếu kết nối... Do đó, kỳ vọng rằng, chính quyền địa phương 2 cấp sẽ nâng cao năng lực quản lý, điều hành để khắc phục những tồn tại hiện có. Đồng thời, chú trọng xây dựng các chuỗi giá trị văn hóa cho sản phẩm làng nghề; hỗ trợ nâng cao trình độ sản xuất của lao động trong các làng nghề, nhất là chuyển đổi số, sáng tạo... để mỗi làng nghề có thêm cơ hội phát triển ở giai đoạn mới.

Bài và ảnh: Lê Thanh

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/lang-nghe-trong-khong-gian-phat-trien-moi-260583.htm