Lời bộc bạch từ những 'người gieo hạt'

Nhà giáo luôn được gọi bằng một cái tên thân thương, bình dị - những "người gieo hạt", ươm mầm, uốn nắn để mỗi đứa trẻ như những cây xanh được vững chãi, vươn cao, tỏa bóng mát giúp đời, giúp người.

Dù trong thời đại nào, dù công nghệ tràn ngập thì chẳng máy móc nào có thể thay thế được giáo viên (GV) - "người gieo hạt" với tất cả sự tận tâm, yêu thương.

Thầy cô giáo không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là tấm gương về nhân cách, đạo đứcẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

ẢNH: THÚY HẰNG

KHÔNG ROBOT NÀO THAY THẾ ĐƯỢC VÒNG TAY CÔ GIÁO MẦM NON

Xã hội ngày càng hiện đại, công nghệ có tiến bộ đến đâu thì máy móc cũng chỉ có thể hỗ trợ GV mầm non trong chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tốt hơn, chứ không thể thay thế được các GV. Như nhờ các phần mềm tính toán khẩu phần, dinh dưỡng, trẻ sẽ được chăm sóc bữa ăn tốt hơn. Nhờ hệ thống quản lý dữ liệu, hồ sơ về trẻ được quản lý, bảo mật, giảm bớt thời gian sổ sách cho GV… Nhưng sẽ không có robot nào đọc thơ, kể chuyện cho các bé ấm áp bằng giọng kể của thầy cô, không có robot nào ôm ấp các con an toàn, yêu thương bằng vòng tay cô; không có trí tuệ nhân tạo (AI) nào dạy trẻ nói, dạy trẻ biết yêu thương, sống nhân ái bằng chính những thầy cô giáo yêu thương các con như người thân của chính mình.

Cô Phạm Bảo Hạnh
(Hiệu trưởng Trường mầm non Tân Phong, P.Tân Hưng, TP.HCM)

ảnh: nvcc

AIDẠY TA CÁCH HỌC, TÌNH NGƯỜI DẠY TA CÁCH SỐNG

Giáo dục đúng nghĩa, là dù trong khó khăn bủa vây, ở lớp học đêm, hay bản làng xa xôi, sóng internet chập chờn hay trẻ em xa lạ với điện thoại thông minh, chỉ với cây bút, cuốn vở và một người thầy tận tâm, trẻ em cũng có thể bước ra thế giới.

Tôi không nghĩ muốn thành công trong thời AI thì mỗi người thầy, hay mỗi công ty giáo dục phải cần những ứng dụng, những phần mềm công nghệ phức tạp nhất. Nhưng có một điều luôn luôn cần, trong mọi thời đại, đó là trái tim người thầy không ngừng trăn trở, xúc động. Trong thế giới nơi máy móc có thể làm nhiều thứ, từ viết văn, làm thơ, chấm điểm, điều luôn khiến người thầy tự hào là từng tin nhắn của các em học sinh báo "thầy ơi em đậu đại học rồi", "thầy ơi em đã có công việc mà em mơ ước"… AI có thể dạy ta cách học, nhưng chỉ tình người mới dạy ta cách sống.

Thầy Lê Hoàng Phong
(Học giả Chevening khóa 2025-2026, đang học thạc sĩ Lãnh đạo giáo dục, ĐH College London - UCL)

ảnh: NVCC

MỖI GIÁO VIÊN LÀ MỖI TẤM GƯƠNG

Vừa qua, ở đâu đó, vẫn còn một số câu chuyện buồn trong giáo dục khi chữ "tôn sư trọng đạo" chưa tròn, và một vài GV, vì áp lực công việc, cuộc sống mưu sinh mà sự mẫu mực chưa như kỳ vọng. Nhưng tôi cho rằng những điều này không thể che lấp bức tranh với nhiều điều tốt đẹp về giáo dục.

Thầy cô giáo không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là tấm gương về nhân cách, đạo đức, là ngọn lửa soi sáng con đường của bao thế hệ học sinh. Nếu đứa trẻ được nuôi dưỡng, giáo dục, chỉ bảo vừa cương vừa nhu, vừa thương vừa nghiêm, trong cả gia đình, nhà trường và xã hội thì công nghệ có phát triển đến đâu, các em vẫn là những con người có đạo đức.

Điều này càng thôi thúc tôi và đội ngũ thầy cô giáo phải luôn nêu gương sáng trong nhân cách, sự chuẩn mực trong hành vi, lời nói, tác phong, để mỗi ngày đi dạy được dạy dỗ học trò, cũng là hoàn thiện chính mình.

Thầy Đỗ Đình Đảo (Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ, P.Xóm Chiếu, TP.HCM)

ảnh: nvcc

GIÁO VIÊN CŨNG PHẢI LÀ NGƯỜI HỌC TẬP SUỐT ĐỜI

Tôi luôn tin rằng thế hệ GV mới phải là những người học tập suốt đời và giữ vai trò truyền cảm hứng học suốt đời. Mỗi lớp học phải như một xưởng sáng tạo, nơi học sinh - học viên được thử, được sai, được cười và được lớn lên cùng tri thức.

Giáo dục không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt tri thức mà còn truyền sinh khí cho sự học, để mỗi người luôn cảm thấy mình đang được sống, được phát triển và được nhìn thấy.

Cô Hà Trần Thu Hương
(Đang học thạc sĩ ngành giảng dạy tiếng Anh tại ĐH College London - UCL)

ảnh: nvcc

SỰ THẤU HIỂU - ĐIỀU KHÔNG THỂ THIẾU TRONG LỚP HỌC

AI có thể trả lời câu hỏi, cung cấp thông tin ngay lập tức, xử lý dữ liệu với tốc độ siêu việt và giúp học sinh tìm kiếm câu trả lời ngay mà không phải chịu sự phán xét hay đánh giá. Tuy nhiên, công nghệ có tiến bộ như thế nào, sự thấu hiểu vẫn giữ vai trò quan trọng. Đặc biệt, trong môi trường giáo dục, yếu tố cảm xúc và sự kết nối giữa thầy trò có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển toàn diện của học trò.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Giào
(Viện trưởng Viện Ứng dụng khoa học tâm lý - giáo dục)

ảnh: nvcc

CHA MẸ LÀ NHỮNG NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN

Mỗi câu hỏi, câu nói của trẻ nhiều khi không đơn giản chỉ là những câu vu vơ. GV tận tâm với học trò sẽ biết quan sát, lắng nghe trẻ, bằng sự nhạy cảm của người thầy, có thể hiểu các con đang buồn hay vui, đang lo lắng, bất an điều gì... Từ đó, GV có thể giúp được trẻ rất nhiều. Đó chính là điều khiến người thầy khác với máy móc, với AI.

Tôi cũng mong mỗi bậc cha mẹ - những người thầy đầu tiên của trẻ, đừng thờ ơ, dửng dưng, xem nhẹ những lời con muốn nói. Lắng nghe trẻ em bằng trái tim, trò chuyện cùng các con với sự tôn trọng, đó cũng là một cách nuôi dưỡng sự tò mò, ham học, trí tuệ nơi các con.

Cô Nguyễn Thị Vân
(Hiệu trưởng Trường mầm non Sóc Nâu, P.An Hội Tây, TP.HCM)

Nguồn: https://thanhnien.vn/loi-boc-bach-tu-nhung-nguoi-gieo-hat-185251118191425482.htm