Lướt sóng khủng hoảng: 5 "cao thủ" hốt bạc từ đại suy thoái

Cơn bão mang tên khủng hoảng 2007-2009

Năm 2008, thế giới tài chính rung chuyển. Khởi nguồn từ những khoản vay thế chấp dưới chuẩn tưởng chừng vô hại tại Mỹ, cơn địa chấn nhanh chóng lan rộng, biến thành cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu tồi tệ nhất kể từ Đại Suy Thoái 1929.

Các định chế tài chính khổng lồ sụp đổ như domino, thị trường chứng khoán lao dốc không phanh, cuốn bay hàng nghìn tỷ USD giá trị tài sản và nhấn chìm hàng triệu người vào cảnh thất nghiệp, mất nhà cửa. Nỗi sợ hãi bao trùm, tâm lý bán tháo lên đến đỉnh điểm. Với đa số, đó là thời khắc đen tối, là dấu chấm hết cho những giấc mơ làm giàu.

Mọi thứ bắt đầu từ thị trường nhà đất Mỹ, nơi tín dụng dễ dãi và các tiêu chuẩn cho vay lỏng lẻo đã thổi phồng một bong bóng bất động sản khổng lồ. Các ngân hàng đầu tư đua nhau đóng gói các khoản vay thế chấp, kể cả những khoản vay dưới chuẩn (subprime) có độ rủi ro cao, thành các sản phẩm tài chính phức tạp như chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp (MBS) và nghĩa vụ nợ có đảm bảo (CDO), rồi bán chúng cho các nhà đầu tư trên khắp thế giới.

Khi lãi suất bắt đầu tăng và giá nhà đất chững lại rồi đảo chiều lao dốc vào năm 2007, những người vay dưới chuẩn bắt đầu vỡ nợ hàng loạt. Trái bom nợ phát nổ. Giá trị của các MBS và CDO sụp đổ, gây tổn thất nặng nề cho các ngân hàng và tổ chức tài chính nắm giữ chúng. Sự sụp đổ của ngân hàng đầu tư Bear Stearns vào tháng 3/2008 (được JP Morgan mua lại với giá rẻ mạt dưới sự bảo trợ của Fed) là lời cảnh báo đầu tiên.

Nhưng đỉnh điểm của sự hoảng loạn là vào tháng 9/2008, khi Lehman Brothers, một gã khổng lồ ngân hàng đầu tư với lịch sử 158 năm, tuyên bố phá sản. Đây là vụ phá sản lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ, gây ra một cú sốc tâm lý cực mạnh và làm tê liệt hệ thống tín dụng toàn cầu. Các thị trường đóng băng, niềm tin sụp đổ hoàn toàn. Ngay sau đó, AIG, tập đoàn bảo hiểm lớn nhất thế giới, cũng đứng trên bờ vực sụp đổ và phải nhận gói cứu trợ khẩn cấp từ chính phủ Mỹ.

Làn sóng bán tháo hoảng loạn quét qua các thị trường chứng khoán toàn cầu. Chỉ số Dow Jones Industrial Average mất hơn 50% giá trị từ đỉnh cao năm 2007 đến đáy tháng 3/2009. Tài sản của các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức bốc hơi hàng nghìn tỷ USD.

"Đại Suy Thoái" (Great Recession) chính thức bắt đầu, kéo theo suy thoái kinh tế toàn cầu, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt và sự can thiệp chưa từng có của các chính phủ và ngân hàng trung ương. Chính trong bối cảnh đen tối, hỗn loạn và đầy rẫy sợ hãi này, những nhà đầu tư mà chúng ta sắp điểm mặt đã nhìn ra ánh sáng cuối đường hầm.

Tháng 9/2008, Lehman Brothers tuyên bố phá sản, gây ra một cú sốc tâm lý cực mạnh và làm tê liệt hệ thống tín dụng toàn cầu (Ảnh: Getty).

Chân dung 5 nhà đầu tư huyền thoại vượt bão

Cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009 là một trong những giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử kinh tế, với thị trường chứng khoán lao dốc và nhiều ngân hàng lớn sụp đổ. Tuy nhiên, một số nhà đầu tư đã tận dụng cơ hội này để kiếm lợi nhuận lớn.

Dưới đây là câu chuyện về 5 nhà đầu tư hàng đầu, bao gồm Warren Buffett, John Paulson, Jamie Dimon, Ben Bernanke, và Carl Icahn, và cách họ biến khủng hoảng thành cơ hội.

Warren Buffett: Triết lý "Tham lam khi người khác sợ hãi"

Warren Buffett, nhà đầu tư theo trường phái giá trị, sống tại Nebraska, đã biến Berkshire Hathaway thành một trong những tập đoàn nắm giữ tài sản lớn nhất thế giới. Trong cuộc khủng hoảng, ông nổi tiếng với bài viết trên The New York Times vào tháng 10/2008, tuyên bố mua cổ phiếu Mỹ.

Ông đầu tư 5 tỷ USD vào cổ phiếu ưu đãi của Goldman Sachs, với lãi suất 10% và quyền mua thêm cổ phiếu, và Goldman đã mua lại vào năm 2011. Ngoài ra, ông đầu tư 3 tỷ USD vào General Electric với điều kiện tương tự.

Những khoản đầu tư này không chỉ mang lại lợi nhuận lớn mà còn giúp các công ty vượt qua khủng hoảng. Tài sản của Buffett hiện đạt hơn 162 tỷ USD theo Forbes, minh chứng cho tầm nhìn xa của ông.

John Paulson: Cú đánh cược lịch sử chống lại thị trường nhà đất

John Paulson, quản lý quỹ đầu cơ Paulson & Co., trở nên nổi tiếng nhờ dự đoán chính xác cuộc khủng hoảng thế chấp. Ông bán khống các chứng khoán thế chấp, giúp quỹ kiếm được khoảng 20 tỷ USD, và ông cá nhân kiếm được gần 4 tỷ USD.

Sau khủng hoảng, Paulson đầu tư vào Bank of America, Goldman Sachs, Citigroup, JP Morgan Chase, và vàng, với hiệu suất tốt vào năm 2009. Danh tiếng này giúp ông thu hút thêm hàng tỷ USD tài sản quản lý.

Jamie Dimon: Lãnh đạo JP Morgan qua khủng hoảng

Jamie Dimon, CEO của JP Morgan Chase, đã biến khủng hoảng thành cơ hội mở rộng. Nhờ bảng cân đối kế toán vững chắc, ông mua lại Bear Stearns với giá 10 USD/cổ phiếu (15% giá trị thực) vào tháng 3/2008, và Washington Mutual vào tháng 9/2008 với giá cực rẻ.

Những thương vụ này giúp JP Morgan trở thành ngân hàng lớn nhất thế giới, và cổ phiếu tăng gấp 3 lần trong vòng 10 năm từ đáy tháng 3/2009 đem lại lợi nhuận khổng lồ cho cổ đông và chính Dimon. Dimon được xem là "người hùng của Wall Street" nhờ khả năng lãnh đạo trong thời điểm khủng hoảng.

Ben Bernanke: Vai trò của Fed trong ổn định kinh tế

Ben Bernanke, Chủ tịch Fed từ 2006 đến 2014, đã dẫn dắt cơ quan này qua giai đoạn nguy hiểm nhất. Ông hạ lãi suất xuống gần 0% và triển khai chính sách nới lỏng định lượng, mua 1.300 tỷ USD tài sản từ tháng 11/2008 đến tháng 6/2010. Những động thái này giúp ổn định hệ thống tài chính, tránh một cuộc Đại Suy Thoái thứ 2, và ông được tờ Time bình chọn là "Nhân vật của năm" 2009. 

Carl Icahn: Tận dụng tài sản phá sản

Carl Icahn là một nhà đầu tư huyền thoại nổi tiếng với việc mua tài sản giá rẻ. Trong khủng hoảng, ông mua Fontainebleau Las Vegas với giá 155 triệu USD (4% chi phí xây dựng) và bán lại vào năm 2017 với gần 600 triệu USD, kiếm lợi nhuận gấp 4 lần. Ông cũng đầu tư vào các công ty như Take-Two Interactive, Telik, và WCI Communities, tận dụng giá trị thấp trong khủng hoảng.

Warren Buffett với triết lý đầu tư huyền thoại "Hãy tham lam khi người khác sợ hãi" (Ảnh: Getty).

Tỷ phú Warren Buffett nổi tiếng với triết lý đầu tư huyền thoại "Hãy sợ hãi khi người khác tham lam và tham lam khi người khác sợ hãi" (Ảnh: Getty).

Bài học từ những người chiến thắng

Câu chuyện về 5 nhà đầu tư và định chế tài chính này không chỉ là những giai thoại về làm giàu. Chúng chứa đựng những bài học quý giá về đầu tư và tâm lý thị trường:

Tư duy ngược dòng (contrarian thinking): Điểm chung lớn nhất của họ là khả năng đi ngược lại đám đông. Khi mọi người bán tháo trong hoảng loạn, họ nhìn thấy cơ hội mua vào. Như Buffett nói, họ "tham lam khi người khác sợ hãi".

Giữ cái đầu lạnh và kiên nhẫn: Khủng hoảng luôn đi kèm với biến động cực lớn và tin tức tiêu cực dồn dập. Những nhà đầu tư thành công không để cảm xúc lấn át lý trí. Họ phân tích tình hình một cách khách quan, dựa trên các nguyên tắc cơ bản và có tầm nhìn dài hạn.

Nghiên cứu kỹ lưỡng và định giá: Họ không mua vào một cách mù quáng. Buffett tìm kiếm các công ty vững mạnh tạm thời gặp khó khăn với giá chiết khấu. Paulson phân tích sâu về thị trường nhà đất và sau đó là tiềm năng phục hồi của ngành tài chính. Icahn là bậc thầy định giá tài sản trong tình trạng phá sản.

Dũng cảm hành động: Nhận ra cơ hội là một chuyện, dám bỏ ra hàng tỷ USD khi tương lai còn mờ mịt là chuyện khác. Cần có sự tự tin và lòng dũng cảm rất lớn để thực hiện những quyết định đầu tư lớn trong giai đoạn khủng hoảng.

Tận dụng sức mạnh tài chính khi có thể: Buffett và JP Morgan có lợi thế về nguồn vốn và uy tín, cho phép họ thực hiện các thương vụ lớn mà người khác không thể. Fed có quyền lực vô hạn của ngân hàng trung ương.

Cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009 là một chương đen tối trong lịch sử kinh tế hiện đại, gây ra vô vàn đau thương và mất mát. Nhưng như một quy luật tất yếu, trong nguy luôn có cơ. Những người như Warren Buffett, John Paulson, Jamie Dimon, Ben Bernanke và Carl Icahn đã chứng minh rằng, với tầm nhìn, bản lĩnh và chiến lược đúng đắn, khủng hoảng không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để tạo ra những thành quả phi thường.

Và khi cơn hoảng loạn tiếp theo quét qua thị trường, những ai học được bài học từ các "phù thủy" tài chính này sẽ có cơ hội biến sợ hãi thành lợi nhuận, biến khủng hoảng thành cơ hội đổi đời.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/luot-song-khung-hoang-5-cao-thu-hot-bac-tu-dai-suy-thoai-20250415082932044.htm