Miền văn hóa giữa xứ dừa

Ẩn mình sau chiếc cổng gỗ mộc mạc, giữa xứ dừa Cồn Nhàn, xã Cẩm Thanh (nay là phường Hội An Đông), An Nhàn - Exquisite Cultural Gallery & Coffee hiện lên như một miền văn hóa sống động, nơi tinh hoa các dân tộc Việt Nam được nâng niu, chắt lọc và kể lại qua sắc màu và chất liệu đậm hồn bản địa trong từng sản phẩm thủ công truyền thống.

Ngôi nhà sàn của dân tộc Tày được phục dựng một cách nguyên bản trở thành không gian trưng bày chính của An Nhàn. Ảnh: M.C

Từ đam mê thành hành trình gìn giữ

Năm 2017, vợ chồng anh Lê Anh Kiệt và chị Lê Thị Thanh Giang rời Sài Gòn, trở về quê nhà Hội An với mong muốn giản dị: mở một cửa hàng nhỏ để giới thiệu những sản phẩm thủ công truyền thống. “Lần đầu tiên nhìn thấy nghệ nhân người M’nông nắn gốm chúng tôi vừa ngỡ ngàng trước sự khéo léo của đôi tay, vừa thấy tự hào vì nét văn hóa độc đáo ấy”, anh Kiệt nhớ lại.

Đó cũng là cơ duyên để anh chị bắt đầu những chuyến đi ngang dọc khắp miền đất nước, tìm đến các làng nghề, những bản làng xa, nơi bà con vẫn miệt mài làm ra những sản phẩm thủ công truyền thống. Qua từng chuyến đi, tình yêu dành cho văn hóa các dân tộc trong họ ngày càng sâu đậm. Những đêm ngồi bên bếp lửa cùng bà con, nghe chuyện nghề xưa, anh chị càng thương những đôi bàn tay lặng lẽ giữ nghề, càng xót xa khi thấy nhiều kỹ thuật truyền thống đang dần bị lãng quên.

Và cũng từ những trăn trở ấy, anh chị quyết định bắt đầu hành trình của riêng mình, hành trình gìn giữ, tôn vinh và tiếp sức cho những người nghệ nhân. Để rồi, “gia tài” nhỏ mang tên An Nhàn - Exquisite Cultural Gallery & Coffee ra đời, trở thành không gian của tình yêu và sự trân trọng, nơi văn hóa được kể lại bằng những sản phẩm thủ công mộc mạc nhưng cũng đầy tinh hoa.

Một góc không gian An Nhàn. Ảnh: M.C

Ngôi nhà sàn giữa lòng Hội An

Điểm nhấn của An Nhàn là ngôi nhà sàn dân tộc Tày được phục dựng tỉ mỉ suốt hơn nửa năm. Đây là ngôi nhà được anh chị mang về từ vùng Bắc Trung Bộ với mong muốn tái hiện nguyên bản cho không gian triển lãm.

Bên trong, hàng trăm hiện vật của hơn 20 dân tộc thiểu số được sắp đặt hài hòa, vừa giữ nguyên nét truyền thống, vừa gợi cảm giác gần gũi. Từ chỗ chỉ trưng bày sản phẩm của năm nhóm dân tộc ban đầu, An Nhàn nay đã trở thành nơi hội tụ của nhiều nghề thủ công khắp mọi miền: điêu khắc Tây Nguyên, gốm M’nông, dệt cườm Cơ Tu, thổ cẩm Tà Ôi, mây tre đan miền Bắc…

Ở đó, mỗi vật phẩm đều có “tiếng nói riêng”: chiếc chõ gỗ đồ xôi của người Thái được biến thành chao đèn, hay cối giã bánh dày kết hợp hoa văn Tây Nguyên trở thành bàn trà. Những sáng tạo giúp nghề thủ công bước gần hơn vào đời sống hôm nay, như một cách tri ân và tiếp nối với nghề xưa.

“Mỗi tấm vải dệt tay, mỗi hòn đất sét, mỗi nét chạm khắc, mỗi sợi nan tre… đều cất giữ linh hồn của cộng đồng đã làm nên nó. Chúng tôi mong rằng một ngày nào đó, nơi đây sẽ có mặt đủ sản phẩm của 54 dân tộc anh em”, chị Giang chia sẻ.

Ít người biết rằng trước khi có An Nhàn, anh chị từng mở một cửa hàng nhỏ mang tên Exquisite Cultural Gallery ngay trong phòng khách nhà ba mẹ. Rồi Covid-19 ập đến, mọi kế hoạch phải dừng lại. Nhưng chính trong quãng lặng ấy, một cơ duyên mới mở ra: mảnh đất nhỏ ở thôn Cồn Nhàn trở thành khởi đầu cho hành trình mới - An Nhàn.

Tên gọi “An Nhàn” là sự kết hợp giữa “An” của Hội An và “Nhàn” của Cồn Nhàn, vừa gợi dấu ấn nơi chốn, vừa gửi gắm tinh thần mà anh chị theo đuổi: một không gian yên bình, nơi du khách có thể thong thả tận hưởng sự chân chất của một miền quê, đồng thời lặng ngắm những sản phẩm thủ công mang đậm hơi thở văn hóa của các dân tộc anh em.

Không gian của kết nối và sẻ chia

Không chỉ là nơi trưng bày, An Nhàn còn là chốn gặp gỡ, nơi những người yêu văn hóa và những đôi tay giữ nghề tìm thấy nhau trong cùng một niềm đam mê. Nghệ nhân Vang, người H’Re là một trong những cộng sự thân thiết gắn bó với An Nhàn. Từ đôi tay khéo léo của anh, những tác phẩm gỗ mộc mạc mà tinh tế ra đời, như minh chứng cho sự tiếp nối bền bỉ của nghề truyền thống.

Hiện tại, mạng lưới cộng tác của An Nhàn ngày càng mở rộng, kết nối với nhiều nghệ nhân và nhóm cộng đồng dân tộc khắp Việt Nam. Những người M’nông, Cơ Tu, Ê Đê… mà anh chị từng gặp gỡ trong các chuyến đi, nay là đối tác, là bạn bè, người thân. “Họ không giỏi buôn bán, nhưng cách họ hỏi han, mời bữa cơm, ché rượu cần, kể chuyện xưa khiến chúng tôi càng thương và càng gắn bó hơn”, anh Kiệt chia sẻ.

Điều khiến anh Kiệt và chị Giang hạnh phúc nhất là khi nhìn thấy ánh mắt đồng cảm và nụ cười của những vị khách ghé thăm An Nhàn. “Khách nói với chúng tôi rằng, văn hóa Việt Nam thật phong phú và độc đáo. Họ trầm trồ trước sự khéo léo của người nghệ nhân, xúc động khi nghe những câu chuyện đời, chuyện nghề mà chúng tôi kể lại,” anh chị tâm sự.

Từ căn phòng khách nhỏ ngày nào đến không gian yên bình giữa thôn Cồn Nhàn hôm nay, An Nhàn vẫn giữ trọn triết lý giản dị nhưng sâu sắc: “Chọn bước đi chậm giữa thời đại nhanh. Chọn kiên nhẫn kể lại những câu chuyện đang dần mờ nhạt của bản làng xa, của đôi tay già, của một ký ức đang phai”.

Dù mưa hay nắng, An Nhàn - Exquisite Cultural Gallery & Coffee vẫn mở cửa mỗi ngày từ 8 đến 17 giờ, đón những bước chân tìm về với vẻ đẹp của thủ công truyền thống, nơi mỗi sản phẩm là một mảnh ghép văn hóa và mỗi cuộc gặp gỡ là một câu chuyện về lửa nghề chưa từng lụi tắt.

Nguồn: https://baodanang.vn/mien-van-hoa-giua-xu-dua-3306715.html