Mở rộng hợp tác thương mại Việt Nam và châu Âu

Sau 5 năm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, hợp tác thương mại giữa 2 bên đang đi vào chiều sâu, thực chất và đạt nhiều kết quả khả quan. Thị trường châu Âu là cơ hội để doanh nghiệp (DN) Việt Nam khẳng định chất lượng sản phẩm, hàng hóa, tạo tiền đề mở rộng sang các thị trường khác.

Thị trường châu Âu cũng có nhu cầu nhiều về các mặt hàng nông sản, chế biến từ nông sản của Việt Nam. Trong ảnh: Doanh nghiệp tham gia một triển lãm quốc tế về rau, củ, quả được tổ chức ở Thành phố Hồ Chí Minh tháng 3-2025.

Để khai thác tốt lợi thế từ EVFTA và thị trường này, DN cần phải nâng cao năng lực thích ứng của mình, nhất là những vấn đề về sản xuất xanh, truy xuất nguồn gốc cung ứng sản phẩm hợp pháp.

Nhiều cơ hội ở thị trường lớn

EVFTA có hiệu lực từ ngày 1-8-2020, mở ra cơ hội kết nối nền kinh tế Việt Nam với 27 quốc gia thuộc EU, được đánh giá là một trong những hiệp định quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế của nước ta.

Theo số liệu từ Cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch thương mại Việt Nam với EU đã tăng từ 48,9 tỷ USD trước khi EVFTA có hiệu lực lên gần 78 tỷ USD vào năm thứ 5, tương ứng mức tăng trưởng bình quân 10,1%/năm. Đáng chú ý, xuất khẩu sang EU tăng với tốc độ nhanh hơn (11,7%/năm) so với nhập khẩu (6,1%/năm), cho thấy sức cạnh tranh ngày càng được nâng cao của hàng hóa Việt Nam.

Theo Hiệp hội Các DN châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), 76% lãnh đạo DN châu Âu hiện nay nhìn nhận Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn. 80% trong số đó dự báo điều kiện sẽ còn thuận lợi hơn trong 5 năm tới. EuroCham cam kết tiếp tục là đối tác đáng tin cậy trong nỗ lực thúc đẩy thương mại và xây dựng môi trường đầu tư năng động, phát triển bền vững tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhận định: Mặc dù thế giới thời gian qua có nhiều biến động song chúng ta vẫn ghi nhận kết quả tăng trưởng và những chuyển dịch tích cực trong hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam và EU sau cột mốc 5 năm EVFTA có hiệu lực. Ngoài việc gia tăng thương mại, đầu tư giữa 2 bên thì hiệp định này còn hỗ trợ tích cực cho Việt Nam trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư. Từ đó, Việt Nam có cơ hội mở rộng hợp tác với EU trong những lĩnh vực mới như: kinh tế xanh, kinh tế số, chuyển đổi năng lượng, phát triển bền vững…

Đối với Đồng Nai, EU là một trong 5 thị trường xuất khẩu lớn, chiếm gần 10% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Xuất khẩu của Đồng Nai vào EU mới chỉ chủ yếu ở các nước: Pháp, Đức, Bỉ, Hà Lan, Phần Lan và Bồ Đào Nha. Vẫn còn nhiều quốc gia khác mà doanh số xuất khẩu của DN vào thị trường đó còn khá khiêm tốn và là cơ hội để tiếp tục khai phá. Ngoài ra, EU cũng đầu tư vào Đồng Nai gần 80 dự án với tổng vốn đăng ký trên 3 tỷ USD. Các dự án đa số đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp và sản phẩm làm ra hầu hết xuất khẩu. Do đó, cơ hội để cung ứng các sản phẩm hỗ trợ của DN trong nước cho các đối tác FDI đến từ EU cũng rộng mở; đồng thời tạo điều kiện để DN có thể liên kết với nhau, cùng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, thành viên HĐQT Công ty cổ phần Thực phẩm G.C (G.C Food - Khu công nghiệp Hố Nai) chia sẻ: Các sản phẩm của DN đang xuất khẩu nhiều vào thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, vùng Vịnh và đang đẩy mạnh xuất khẩu vào châu Âu. Đây là thị trường lớn, mức sống cao nên với những sản phẩm từ nông nghiệp xanh, chất lượng cao, G.C Food kỳ vọng sẽ nâng cao doanh số của mình ở khu vực này.

Phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của châu Âu

EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3, thị trường nhập khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam đang là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối ASEAN và đứng Top 10 nhà cung ứng hàng hóa cho thị trường EU. Nhưng châu Âu cũng là thị trường khó tính bậc nhất thế giới, nhất là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm. Hàng hóa vào được thị trường này sẽ có cơ hội rộng mở vào các thị trường khác nhưng theo các chuyên gia, trước hết DN Việt Nam phải nâng cao năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Sản phẩm công nghiệp của Đồng Nai có nhiều cơ hội hợp tác với doanh nghiệp châu Âu. Ảnh: Văn Gia

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), EU và một số nước thành viên như: Đức, Pháp, Hà Lan đang siết chặt các quy định nhằm giám sát, ngăn chặn rủi ro về quyền con người và môi trường trong toàn bộ chuỗi cung ứng của các DN lớn tại khu vực này. Điều đó có thể tạo nên tác động dây chuyền bởi các DN Việt Nam là những mắt xích cung ứng cho DN của châu Âu, đều nằm trong phạm vi ảnh hưởng và buộc phải tuân thủ nếu muốn tiếp tục hợp tác. Nếu từ chối cung cấp thông tin hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như: bị từ chối đơn hàng, thậm chí bị loại khỏi chuỗi cung ứng.

Tương tự, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Chủ tịch Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai cho rằng: Việc tiếp cận EU là cơ hội lớn cho các DN. EU không chỉ là thị trường tiêu thụ lớn mà còn có nhu cầu cao về nhiều loại hàng hóa mà Việt Nam có lợi thế. Đồng Nai đã có sản phẩm xuất khẩu vào thị trường này từ nhiều năm nay song so với tiềm năng, lợi thế thì vẫn chưa được như kỳ vọng. Điều quan trọng là từ những yêu cầu cao về chất lượng của EU, DN trong nước cần nỗ lực, liên kết, hợp tác với nhau để tìm ra cơ hội chen chân vào thị trường này. Đồng thời cần cập nhật kịp thời các quy định chính sách mới, giúp DN thích ứng, định hướng kế hoạch sản xuất, xuất khẩu phù hợp.   

 Vương Thế

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202510/mo-rong-hop-tac-thuong-mai-viet-nam-va-chau-au-0422f9b/