Nâng mức giảm trừ gia cảnh: Hàng triệu gia đình có thêm khoản chi tiêu

Ròng rã đóng thuế thu nhập cá nhân (TNCN) ở bậc thấp nhất nhiều năm nay, chị Thu Ngân (Hà Nội) khấp khởi khi nghe tin mức giảm trừ gia cảnh tăng từ kỳ tính thuế năm 2026. Theo chị Ngân, trong 2 năm gần đây, chi phí sinh hoạt không ngừng tăng. Đủ mặt hàng từ thực phẩm (rau, thịt, cá) đến trứng, sữa, dầu ăn,... đều tăng giá.

Hơn 2 triệu người giảm thuế TNCN

“Bó rau ngoài chợ từ 7.000 đồng tăng lên 15.000-17.000 đồng. Các loại sữa tươi, sữa bột đều tăng 10%, từ 50.000-70.000 đồng mỗi hộp sữa. Chi phí sinh hoạt tăng mạnh trong khi thu nhập giảm dần, tôi phải co kéo mới đủ chi tiêu”, chị Ngân chia sẻ.

Với mức thu nhập khoảng 15 triệu đồng/tháng, từ đầu năm 2026 chị Ngân sẽ không phải đóng thuế. Mỗi năm chị sẽ tiết kiệm vài triệu đồng tiền thuế, có thêm khoản để tăng chi tiêu cho gia đình.

Theo quy định cũ, anh Lê Xuân (Hà Nội) sau khi giảm trừ gia cảnh (bố mẹ già, con nhỏ), anh vẫn phải nộp thuế. Với mức tăng giảm trừ gia cảnh mới nhất, sắp tới anh Xuân sẽ không phải đóng thuế TNCN.

“Việc giảm vài triệu đồng tiền thuế TNCN sẽ giúp gia đình tôi có thêm chi phí mua sắm cho con nhỏ, mua thuốc cho bố mẹ già. Cơ quan chức năng nâng mức giảm trừ gia cảnh thể hiện việc lắng nghe kiến nghị nhiều năm nay của người làm công ăn lương như chúng tôi”, anh Xuân nói.

Theo quy định mới, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành); mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng.

Mức giảm trừ này căn cứ vào tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người năm 2025 so với năm 2020. Theo đó, biến động về thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40-42%.

Mức giảm trừ mới giúp người thu nhập trên 17 triệu đồng/tháng (bản thân người nộp thuế) và người có hai người phụ thuộc phải có thu nhập trên 27,9 triệu đồng/tháng mới phải nộp thuế. Điều này đáp ứng mong mỏi của người dân nhiều năm qua, cũng là phản ánh từ nhiều đoàn đại biểu Quốc hội của TPHCM, Hà Nội, Vĩnh Long, Hà Tĩnh, Sơn La...

Người nộp thuế thu nhập cá nhân phấn khởi nhờ nâng mức giảm trừ gia cảnh. Ảnh: Như Ý.

Bộ Tài chính tính toán, mức giảm trừ mới giúp khoảng 2,18 triệu người (gần 50% số người bậc 1 chuyển sang diện không phải nộp thuế). Số người còn lại phải nộp thuế chỉ còn khoảng 2,21 triệu người. Dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.

Chuyên gia thuế Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín cho biết, thu nhập của người lao động và chi phí sinh hoạt thay đổi nhanh hơn chính sách thuế. Nếu không có cơ chế cập nhật thường xuyên, mức giảm trừ sẽ nhanh chóng lạc hậu, khiến người dân chịu gánh nặng thuế không hợp lý. Bên cạnh việc tăng mức giảm trừ gia cảnh, Nhà nước cần xây dựng cơ chế điều chỉnh linh hoạt hơn trong tương lai.

Lũy kế 9 tháng năm 2025, nguồn thu thuế thu nhập cá nhân đạt 177.474 tỷ đồng, bằng 98,4% so với dự toán năm. So với cùng kỳ năm 2024, số thuế thu nhập cá nhân 9 tháng vượt 24,6%.

Theo ông Được, mức giảm trừ nên được điều chỉnh định kỳ theo biến động chỉ số giá tiêu dùng, hoặc thu nhập bình quân đầu người, thay vì chờ nhiều năm mới sửa một lần như hiện nay.

Ðộng lực tăng tiêu dùng trong nước

PGS.TS Phạm Thế Anh (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, tiêu dùng bị kìm hãm bởi thuế thu nhập cá nhân cao so với thu nhập trung bình, giá nhà cao, lãi vay mua nhà lớn. Nếu điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân hợp lý, tăng mức giảm trừ gia cảnh, giảm thuế suất cho thu nhập trung bình thấp, sức mua sẽ được giải phóng, tạo động lực tăng trưởng.

“Thuế thu nhập cá nhân cần được thiết kế lại theo hướng ưu tiên cho người lao động, giảm gánh nặng chi tiêu sinh hoạt, đồng thời điều tiết hành vi đầu cơ tài sản gây bong bóng giá và rủi ro cho hệ thống tài chính. Nếu làm được điều này, tiêu dùng trong nước sẽ được khơi thông, doanh nghiệp có thêm thị trường”, ông Thế Anh cho biết.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, việc nâng mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết trong bối cảnh giá cả, chi phí sinh hoạt và thu nhập bình quân đầu người đã tăng mạnh so với thời điểm năm 2020.

Chính sách mới giúp đảm bảo công bằng, hợp lý và kịp thời chia sẻ khó khăn với người lao động sau nhiều năm đời sống tăng nhưng ngưỡng giảm trừ vẫn giữ nguyên. Đây không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật về thuế, mà còn là một thông điệp an sinh, thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước với người dân.

Sáng 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN. Theo đó, mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm). Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Nghị quyết này sẽ áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Theo TS Nguyễn Đức Kiên, ở góc độ kinh tế vĩ mô, đây là bước tiến tiếp tục trong quá trình hình thành, phát triển thị trường nội địa. Khi người dân có thu nhập tốt, tiêu dùng nội địa sẽ tăng. Như vậy, doanh nghiệp Việt Nam mới có thị trường đủ lớn để đảm bảo điểm hòa vốn của doanh nghiệp, trước khi vươn ra khu vực và thế giới.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, việc nâng giảm trừ gia cảnh sẽ khiến thu ngân sách từ sắc thuế này giảm xuống. Tuy nhiên, điều kiện thu thuế hợp lý sẽ khuyến khích tính tuân thủ của người nộp thuế tăng. Mức thu thuế hợp lý, tình trạng né thuế, trốn thuế giảm thiểu, người dân tích cực nộp thuế.

Trước mắt, số thuế thu nhập cá nhân giảm. Về lâu dài kích thích tiêu dùng mua sắm, tổng nguồn thu không thay đổi nhiều.

Nguồn: https://baoquangninh.vn/nang-muc-giam-tru-gia-canh-hang-trieu-gia-dinh-co-them-khoan-chi-tieu-3382242.html