Trước áp lực tăng trưởng tín dụng và yêu cầu siết an toàn vốn, hàng loạt ngân hàng đang “rót vốn” qua kênh trái phiếu để bổ sung nguồn trung dài hạn, cân đối thanh khoản và đảm bảo hệ số an toàn tài chính.
Ngân hàng chiếm lĩnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang ghi nhận sự trở lại mạnh mẽ của nhóm tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại. Theo báo cáo thị trường TPDN tháng 6 và 6 tháng đầu năm 2025 của FiinRatings, tổng giá trị phát hành TPDN trong tháng 6 đạt 105,5 nghìn tỷ đồng, tăng tới 52,4% so với tháng trước.
Trong số đó, nhóm ngân hàng tiếp tục giữ vai trò dẫn đầu với tổng giá trị phát hành lên tới 189,7 nghìn tỷ đồng trong 6 tháng, chiếm đến 76,3% toàn thị trường. Đây cũng là mức cao nhất kể từ đầu năm, khẳng định xu hướng chủ động dùng kênh trái phiếu như một “cánh tay nối dài” huy động vốn.
Số liệu từ Công ty Chứng khoán MBS càng củng cố xu thế này: Chỉ riêng tháng 6, có tới 106 đợt phát hành mới từ doanh nghiệp, trong đó các ngân hàng chiếm áp đảo về giá trị. Những cái tên dẫn đầu gồm: ACB: 24,8 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 24 - 36 tháng, lãi suất 4,95–5,6%. MBBank: 14,7 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn lên tới 120 tháng, lãi suất 5–6,48%.
Giải pháp cho “nút thắt” huy động vốn
Vậy điều gì đang thúc đẩy các ngân hàng ào ạt phát hành trái phiếu trong nửa đầu năm 2025? Theo các chuyên gia tài chính, một trong những nguyên nhân trực tiếp là mặt bằng lãi suất huy động thấp kéo dài, trong khi nhu cầu tín dụng của nền kinh tế lại đang tăng tốc mạnh.
Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm 2025 đạt 9,9%, nhưng huy động vốn chỉ tăng 6,57% – mức chênh lệch đáng kể. Tình trạng này khiến các ngân hàng phải tìm cách gia tăng nguồn vốn trung dài hạn để duy trì thanh khoản và đáp ứng tỷ lệ an toàn.
Theo ông Nguyễn Minh Hoàng, chuyên gia ngân hàng độc lập: “Các ngân hàng không thể tăng lãi suất huy động mạnh tay vì sẽ phá vỡ mặt bằng chung, kéo theo áp lực lên chi phí vốn. Trái phiếu trở thành lựa chọn phù hợp để huy động vốn kỳ hạn dài, chi phí ổn định và linh hoạt hơn.”
Đảm bảo an toàn vốn và đáp ứng quy định về hệ số rủi ro, bởi không chỉ nhằm mục đích huy động vốn, việc phát hành trái phiếu còn gắn liền với các chỉ tiêu an toàn tài chính mà Ngân hàng Nhà nước đang siết chặt.
Theo FiinRatings, nhu cầu phát hành chủ yếu đến từ yêu cầu bổ sung vốn cấp 2, giúp nâng cao hệ số an toàn vốn (CAR), đặc biệt trong bối cảnh tín dụng tăng nhanh. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng phải đáp ứng: Tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn (đang dần giảm theo lộ trình của NHNN, từ 30% về 25%). Hệ số LDR (Loan to Deposit Ratio) – tỷ lệ cho vay so với tổng huy động, nhằm đảm bảo khả năng thanh toán.
Các quy định này khiến các ngân hàng phải cải thiện cơ cấu nguồn vốn, hạn chế dùng vốn ngắn hạn tài trợ cho khoản vay dài hạn. Phát hành trái phiếu với kỳ hạn từ 2–10 năm là giải pháp tối ưu.
Cơ cấu vốn bền vững, giảm phụ thuộc vào huy động truyền thống những vẫn còn nhiều rủi ro
Theo TS. Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Vietnam, kênh trái phiếu đang ngày càng đóng vai trò chiến lược trong điều hành tài chính của các ngân hàng. Không chỉ là công cụ huy động vốn, nó còn giúp: Gia tăng nguồn vốn có kỳ hạn dài, cải thiện cơ cấu vốn – tài sản và tái cơ cấu theo hướng bền vững, giảm phụ thuộc vào vốn ngắn hạn. Đa dạng hóa kênh huy động, ngoài nguồn tiền gửi từ dân cư và tổ chức kinh tế.
TS. Bình nhấn mạnh: “Việc phát hành trái phiếu quy mô lớn, bài bản không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí vốn mà còn nâng cao vị thế của ngân hàng trên thị trường vốn.”
Điều này đặc biệt cần thiết khi thị trường tài chính – ngân hàng ngày càng hội nhập, đòi hỏi các tổ chức tín dụng phải có chiến lược vốn trung dài hạn rõ ràng.
Tuy nhiên, dù phát hành trái phiếu đem lại nhiều lợi ích, giới chuyên gia cũng cảnh báo một số rủi ro cần được giám sát chặt như: Rủi ro thanh khoản vì nếu dòng tiền về từ trái phiếu không tương ứng với lịch trả nợ, có thể tạo áp lực lớn cho ngân hàng trong ngắn hạn.
Đồng thời là rủi ro lãi suất nếu trái phiếu phát hành thời điểm lãi suất thấp sẽ bị “neo” chi phí vốn cố định, trong khi lãi suất huy động có thể tăng trở lại. Và rủi ro mất cân đối nguồn vốn nếu sử dụng vốn trái phiếu cho các khoản vay rủi ro, đặc biệt là bất động sản, có thể dẫn đến nợ xấu và thua lỗ.
Ngoài ra, một vấn đề cần lưu ý là tính minh bạch và công khai trong quá trình phát hành. Dù phần lớn trái phiếu ngân hàng hiện được phát hành riêng lẻ, nhưng cơ quan quản lý vẫn yêu cầu báo cáo định kỳ, công bố thông tin rõ ràng để đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư.
Tín hiệu tích cực từ thị trường
Dù còn nhiều rủi ro tiềm ẩn, nhưng các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và phân tích thị trường đều đưa ra cái nhìn lạc quan về thị trường TPDN hiện tại
Theo VIS Rating (Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam), thị trường trái phiếu đã bước vào giai đoạn ổn định trở lại, với các tín hiệu: Thanh khoản cải thiện; tiến độ xử lý nợ trái phiếu chậm được thúc đẩy; hoạt động phát hành sôi động và có chọn lọc; Tổ chức này dự báo các ngân hàng sẽ tiếp tục là “động cơ chính” thúc đẩy thị trường TPDN năm 2025, với tổng giá trị phát hành ước đạt gần 200.000 tỷ đồng – tương đương hơn 40% toàn thị trường.
Theo đó, trong bối cảnh lãi suất huy động khó nâng cao, tín dụng tăng nhanh và áp lực từ quy định an toàn vốn, các ngân hàng buộc phải tìm đến những giải pháp tài chính linh hoạt hơn. Trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu trung dài hạn, đang trở thành “mũi nhọn” trong chiến lược cân đối vốn của ngành ngân hàng.
Tuy nhiên, đằng sau làn sóng phát hành này là yêu cầu ngày càng cao về quản trị rủi ro, tính minh bạch và hiệu quả sử dụng vốn. Với vai trò chiếm lĩnh thị trường TPDN, các ngân hàng không chỉ đang đi tìm vốn – mà còn góp phần thiết lập chuẩn mực mới cho sự phát triển bền vững của thị trường tài chính Việt Nam./.
Nguồn: https://baolamdong.vn/ngan-hang-dua-nhau-huy-dong-von-qua-kenh-trai-phieu-384030.html
Bình luận (0)