Nghị quyết 57: Xây nền cho hệ sinh thái công nghệ hợp tác

Phân tích về vai trò của Nghị quyết 57, nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn cho rằng, Nghị quyết 57 không chỉ là một nghị quyết về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, mà còn là chìa khóa mở đường cho sự chuyển hóa căn bản của khu vực HTX, từ tư duy quản lý truyền thống sang mô hình kinh tế số, kinh tế tri thức.

Nếu trước đây HTX được xem là mô hình hỗ trợ sản xuất nhỏ, thì dưới tinh thần của Nghị quyết 57, HTX được nhìn nhận như "hạt nhân chuyển đổi số nông thôn". Công nghệ trở thành nền tảng liên kết, chia sẻ dữ liệu và tạo ra giá trị chung.

Nghị quyết 57 xác định rõ nhiệm vụ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản trị, sản xuất, kinh doanh và kết nối thị trường, coi khoa học – công nghệ là trụ cột quan trọng nhất trong phát triển kinh tế tập thể.

Thực tiễn cho thấy nhiều HTX tiên phong số hóa đã đạt bước tiến rõ rệt: giảm 15–20% chi phí sản xuất, tăng 15–28% năng suất và mở rộng thị trường qua truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử, nông nghiệp thông minh. Công nghệ, theo ông Tuấn, không chỉ là công cụ, mà là động lực nội sinh của HTX trong kỷ nguyên mới.

Trên tinh thần của Nghị quyết 57, HTX cần phát huy vai trò "hạt nhân chuyển đổi số" ở nông thôn.

Từ "trụ cột công nghệ", Nghị quyết 57 còn tạo nền tảng để các nghị quyết liên quan vận hành hài hòa: tăng tính linh hoạt thể chế (Nghị quyết 66), thúc đẩy kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68), hỗ trợ thương mại toàn cầu số hóa (Nghị quyết 59).

Một đề xuất đáng chú ý của ông Tuấn là mô hình HTX điện tử minh chứng rõ nét cho tư duy tích hợp công nghệ, khoa học và thể chế.

Mô hình này cho phép hàng triệu hộ kinh doanh cá thể chia sẻ hạ tầng số, kế toán, pháp lý và tài chính chung, mà không cần chuyển đổi gấp lên doanh nghiệp. HTX điện tử vừa hiện thực hóa Nghị quyết 57, vừa kết nối hiệu quả với tinh thần của Nghị quyết 66 và 68, đồng thời mở cánh cửa để hộ sản xuất tham gia thị trường quốc tế qua thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc và dữ liệu minh bạch.

Theo ông Nguyễn Xuân Tuấn, điểm đột phá của Nghị quyết 57 là thay đổi tư duy phát triển từ làm nông nghiệp bằng kinh nghiệm đến làm kinh tế bằng công nghệ và dữ liệu.

Ông cũng dẫn lại tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong các hoạt động đối ngoại gần đây, cải cách thể chế phải gắn chặt với khoa học – công nghệ, lấy đó làm "động lực mới cho phát triển bền vững".

Việc Việt Nam học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia dẫn đầu chuyển đổi số như Estonia, Thụy Điển, Pháp cho thấy tinh thần của Nghị quyết 57 đã bước ra khỏi lý luận để đi vào đời sống quản trị quốc gia.

Ông Nguyễn Xuân Tuấn phân tích, "Khi tư duy thể chế gặp tư duy công nghệ, chúng ta có thể tiết kiệm hàng tỷ USD mỗi năm từ chi phí vận hành hành chính, đồng thời nâng cao năng suất xã hội." HTX điện tử chính là mô hình cụ thể hóa sự kết hợp đó.

Hiện cả nước có hơn 8 triệu hộ kinh doanh cá thể, phần lớn hoạt động phi chính thức, khó tiếp cận tín dụng và hỗ trợ. Trong khi đó, số HTX mới thành lập hằng năm còn thấp, bộc lộ khoảng trống thể chế giữa hộ cá thể và doanh nghiệp.

Khi các hộ được "số hóa" và "liên kết hóa" qua HTX điện tử, năng lực quản trị cộng đồng tăng lên, chi phí tuân thủ giảm xuống và năng suất lao động được cải thiện. Đây chính là con đường để HTX Việt Nam "hóa rồng" bằng công nghệ, như kinh nghiệm của Hàn Quốc và Nhật Bản trong hiện đại hóa nông nghiệp.

Từ góc nhìn của nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn, Nghị quyết 57-NQ/TW không chỉ là một văn bản chính trị, mà là bản thiết kế tương lai cho kinh tế hợp tác, nơi khoa học – công nghệ – thể chế vận hành trong một hệ sinh thái chung, tạo sức bật mới cho HTX trong kỷ nguyên số.