Nghị quyết số 71 - Bài 1: Đại học số - ứng dụng AI mở đường đổi mới giáo dục

Nghị quyết đặt ra yêu cầu xây dựng nền giáo dục đại học hiện đại, hội nhập quốc tế, gắn với khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên được coi là hai trụ cột quan trọng, góp phần tạo đột phá cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Phóng viên TTXVN thực hiện chùm bài viết nêu rõ sự quyết tâm vào cuộc của các trường đại học tại khu vực miền Trung trong phát triển các lĩnh vực này.

Chú thích ảnh — Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia Cơ điện tử và ứng dụng, trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng. Ảnh: TTXVN phát

Bài 1: Đại học số - ứng dụng AI mở đường đổi mới giáo dục

Trong bối cảnh Nghị quyết số 71-NQ/TW đặt ra yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nhiều trường đại học tại miền Trung đã bắt đầu bước vào hành trình chuyển đổi số. Từ các giảng đường ở Đà Nẵng cho đến những lớp học tại Quy Nhơn (Gia Lai), trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần hiện diện như một công cụ hỗ trợ đắc lực, mở ra những hướng đi mới trong nâng cao chất lượng giảng dạy và quản trị đại học.

Trước đây, việc xây dựng giáo án, kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của sinh viên chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân của giảng viên. Tuy nhiên hiện nay với sự trợ giúp của AI, quá trình này trở nên nhanh chóng, linh hoạt và mang tính cá nhân hóa cao hơn.

Thạc sĩ Lê Vũ, Giám đốc Trung tâm Học liệu và Truyền thông, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Đại học Đà Nẵng) cho biết: “Các trường đại học trên địa bàn nói riêng và nhiều trường học các cấp đều rất muốn giới thiệu cho giáo viên tiếp cận các công cụ trí tuệ nhân tạo. Các công cụ này sẽ giúp bài giảng sinh động hơn, giáo viên sẽ có nhiều thời gian rảnh rỗi hơn để đầu tư cho nội dung bài giảng”.

Trên thực tế, một số giảng viên tại Đà Nẵng đã thử nghiệm ứng dụng AI để thiết kế giáo án tương tác, tự động gợi ý tài liệu tham khảo, tình huống minh họa; hỗ trợ kiểm tra - đánh giá như: chấm bài trắc nghiệm tự động, phân tích dữ liệu học tập để phát hiện lỗ hổng kiến thức. AI thậm chí còn có thể đề xuất nội dung học bổ sung cho từng sinh viên dựa trên mức độ tiếp thu.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Hải Vy, Phó trưởng phòng Khoa học Thông tin thư viện và hợp tác quốc tế, Trường Đại học Thể dục Thể thao Đà Nẵng: “Ứng dụng AI vào nghiên cứu khoa học giúp ích rất nhiều cho giảng viên. Giúp phân tích số liệu, dữ liệu trong thể thao, các đề tài cần dữ liệu sâu, cần nghiên cứu hoặc các video có động tác thể thao. Không chỉ dừng lại ở đây, nhà trường đã xây dựng kế hoạch trong thời gian tới tiếp tục có những buổi tập huấn sử dụng AI tăng cường cho giảng viên để nâng cao khả năng ứng dụng trong giảng dạy và nghiên cứu”.

Tại đơn vị đặc thù như Trường Đại học Thể dục Thể thao Đà Nẵng, việc ứng dụng AI vào công tác quản lý và giảng dạy đã được nhà trường quan tâm triển khai từ sớm. Tất cả cán bộ, giảng viên đều đã được tham gia những lớp tập huấn cơ bản để tiếp cận các công cụ AI hiệu quả nhất. Tuy nhiên, bước đầu tiếp cận công nghệ này không hề dễ dàng. Giảng viên trẻ thường nhanh nhạy hơn, trong khi một số giảng viên lâu năm còn dè dặt, cần thêm thời gian đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật.

Tại Trường Đại học Quy Nhơn, việc ứng dụng AI đã được triển khai đồng bộ trên nhiều phương diện. Tiến sĩ Lê Xuân Vinh, Trưởng phòng Đào tạo của trường cho biết, nhà trường đã phối hợp tổ chức các khóa tập huấn về Copilot AI và Microsoft 365 cho giảng viên, chuyên viên, đi sâu vào các kỹ năng như: sử dụng GenAI để tạo văn bản, hình ảnh, âm thanh, video; ứng dụng AI trong chấm điểm, đánh giá và phân tích dữ liệu học tập để cá nhân hóa việc dạy, học.

Không chỉ dừng lại ở đào tạo nội bộ, trường còn chú trọng xây dựng hạ tầng công nghệ, đầu tư phòng thí nghiệm AI hiện đại với mạng Ethernet siêu tốc 400G và trang thiết bị phục vụ thiết kế, kiểm thử chip, an toàn mạng - những lĩnh vực gắn bó mật thiết với ứng dụng AI. Đồng thời, Trường Đại học Quy Nhơn đã mở chương trình Thạc sĩ Khoa học dữ liệu, kết hợp chặt chẽ với cơ quan, doanh nghiệp để gắn đào tạo với thực tiễn. Cùng với đó, nhà trường tích cực đồng hành cùng địa phương. Trong tháng 6/2025, trường đã phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai tổ chức khóa bồi dưỡng kỹ năng chuyển đổi số cho gần 7.000 cán bộ, công chức, viên chức - một trong những chương trình quy mô lớn nhất từ trước tới nay. Nhà trường cũng hợp tác với doanh nghiệp công nghệ lớn như: FPT Software Quy Nhơn, TMA Solutions để kết nối giữa đào tạo - nghiên cứu - ứng dụng.

Lãnh đạo Trường Đại học Quy Nhơn cho biết, AI là xu hướng tất yếu nhưng để khai thác hiệu quả cần có lộ trình cụ thể, đầu tư hạ tầng đồng bộ và xây dựng chuẩn năng lực số cho giảng viên. Nếu chỉ chạy theo phong trào sẽ dẫn tới lãng phí nguồn lực.

Theo đánh giá chung, AI mang lại nhiều công cụ mới phục vụ công tác giảng dạy. Tuy nhiên, công cụ này không thể thay thế giảng viên. Vai trò then chốt của con người trong giáo dục vẫn là điều không thể phủ nhận. Giảng viên là người định hướng, kết nối và nuôi dưỡng tư duy phản biện cho sinh viên - những điều máy móc khó có thể đảm nhiệm. Bởi vậy, trong tiến trình chuyển đổi số, AI cần được nhìn nhận như “người bạn đồng hành”, giúp nâng cao hiệu quả dạy, học và quản trị, chứ không phải thay thế vai trò cốt lõi của con người. Đại học số chỉ thực sự bền vững khi được xây dựng trên nền tảng nhân lực có năng lực số, sáng tạo và linh hoạt.

Từ những tín hiệu đầu tiên tại Đà Nẵng, Quy Nhơn cho đến các đơn vị đặc thù như Trường Đại học Thể dục Thể thao có thể thấy quá trình ứng dụng AI vào giáo dục đại học ở miền Trung đang dần hình thành. Chặng đường phía trước còn nhiều thách thức, song nếu biết tận dụng, AI sẽ trở thành động lực quan trọng cho đổi mới giáo dục đại học Việt Nam, góp phần từng bước hội nhập với xu thế quốc tế.

Bài cuối: Nâng cao chất lượng đào tạo, thu hút nhân tài - chìa khóa cho đại học phát triển

Nguồn: https://baotintuc.vn/giao-duc/nghi-quyet-so-71-bai-1-dai-hoc-so-ung-dung-ai-mo-duong-doi-moi-giao-duc-20250930102833660.htm