Người Đà Nẵng với ngoại giao văn hóa

Hoạt động ngoại giao của một đất nước hay một địa phương đều bao gồm ba trụ cột chính: Ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hóa, trong đó ngoại giao văn hóa được xem là nền tảng tinh thần và ngày càng được coi trọng. Thông qua các hoạt động ngoại giao văn hóa, cả nước và từng tỉnh/thành phố phấn đấu để đạt được ngày càng nhiều thành tựu trên cả hai khía cạnh: tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới và bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa dân tộc/địa phương.

Di sản văn hóa thế giới Khu đền tháp Chăm Mỹ Sơn là điểm nhấn tiêu biểu trong nguồn tài nguyên du lịch, di sản có sức hấp dẫn. Ảnh tư liệu

Nguồn tài nguyên du lịch, di sản có sức hấp dẫn

Gần ba thập niên qua, kể từ khi “ra riêng” khỏi ngôi nhà chung Quảng Nam - Đà Nẵng để cùng phát triển, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam trước hợp nhất đều rất nỗ lực và đạt được nhiều thành tựu trên cả hai khía cạnh nêu trên của ngoại giao văn hóa, trong đó thành tựu nổi bật nhất là đã bảo tồn/phát huy hiệu quả bản sắc văn hóa Đà Nẵng - được hiểu là văn hóa xứ Quảng.

Một trong những thành tựu đáng kể về bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa Đà Nẵng trong tiến trình hội nhập, thông qua các hoạt động ngoại giao văn hóa của địa phương là đã tích cực quảng bá để ngày càng có nhiều di sản văn hóa Đà Nẵng được UNESCO công nhận.

Trong 9 di sản văn hóa vật thể, 16 di sản văn hóa phi vật thể, 11 di sản tư liệu và 3 Thành phố sáng tạo toàn cầu của cả nước đã được UNESCO vinh danh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam có 2 di sản văn hóa vật thể là Đô thị cổ Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn (vinh danh năm 1999); 1 di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ (vinh danh năm 2017), 1 di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương là Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn (vinh danh năm 2022) và 1 thành phố sáng tạo toàn cầu trên lĩnh vực thủ công và nghệ thuật dân gian là Hội An (vinh danh năm 2023), góp phần lan tỏa thương hiệu thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam ra thế giới.

Chưa kể, năm 2009 Hội An còn có Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm được UNESCO đưa vào danh sách các Khu dự trữ sinh quyển Thế giới (cả nước hiện có 11 Khu dự trữ sinh quyển Thế giới).

Chính những di sản văn hóa của địa phương được UNESCO vinh danh này đã trở thành nguồn tài nguyên du lịch có sức hấp dẫn khách tham quan và qua khách nước ngoài tiếp tục lan tỏa ra cộng đồng thế giới. Đó là cách tốt nhất để bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa Đà Nẵng trong tiến trình hội nhập.

Xin nói thêm, sự kiện những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế của Việt Nam chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương hồi năm 2024 cũng được xem là tài nguyên của ngoại giao văn hóa, góp phần quảng bá nhiều di sản văn hóa và thiên nhiên của thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam.

Một thành tựu đáng kể nữa về bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa Đà Nẵng trong tiến trình hội nhập, thông qua các hoạt động ngoại giao văn hóa là ngoài việc tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, thể thao mang tầm quốc tế ngay tại địa phương mình, như Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng DIFF, Cuộc thi Marathon quốc tế Đà Nẵng, Cuộc thi IRONMAN 70.3 Việt Nam; Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng DANAFF; Lễ hội Golf và giải Golf châu Á; Lễ hội bóng đá Việt Nam - Vương quốc Anh với chủ đề Sắc đỏ huyền thoại/The Red Dream; Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản, Lễ hội Việt Nam - Hàn Quốc; Lễ hội Yoga quốc tế Đà Nẵng, Liên hoan Yoga quốc tế Quảng Nam, Lễ hội Diều quốc tế Quảng Nam...

...thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam cũng đã tích cực góp mặt tại các sự kiện văn hóa quốc tế tổ chức ở nước ngoài, xem đó là cách để bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa trong tiến trình hội nhập.

Tôi từng tham gia Đại hội Sân khấu thế giới lần thứ 35 - The 35th ITI World Congress, tổ chức ở thành phố cổ Segovian của Tây Ban Nha năm 2017; hay Hội nghị đọc sách toàn dân Trung Quốc lần thứ III tổ chức ở thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam năm 2024… Có thể nói đây là những diễn đàn quý để người Đà Nẵng có cơ hội thực thi ngoại giao văn hóa, trực tiếp giới thiệu với bạn bè quốc tế về các điểm nhấn văn hóa của địa phương mình.

Tận dụng năng lực “công nghệ thông tin”

Kể thêm một thành tựu đáng kể nữa về bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa Đà Nẵng trong tiến trình hội nhập, thông qua các hoạt động ngoại giao văn hóa là đã tận dụng năng lực “công nghệ thông tin” của văn học nghệ thuật. Đơn cử như việc tham gia dự thi hoặc trình chiếu các tác phẩm điện ảnh Việt Nam và Đà Nẵng tại ba lần Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng DANAFF 2023, 2024 và 2025. Tổ chức thường niên các chương trình biểu diễn nghệ thuật tại Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản, Việt Nam - Hàn Quốc…, đặc biệt qua việc đưa các đoàn nghệ thuật Đà Nẵng đi công diễn ở nước ngoài và ngược lại.

Theo biên bản ghi nhớ được ký kết vào hạ tuần tháng 9/2022 giữa Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật thành phố Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hóa nghệ thuật thành phố Daegu, mỗi năm sẽ có một đoàn văn nghệ sĩ của thành phố này sang giao lưu nghệ thuật với văn nghệ sĩ của thành phố bạn. Trên cơ sở đó tháng 10/2023 đoàn Đà Nẵng đến thăm Daegu và tháng 6/2024 đoàn Daegu đã đến thăm Đà Nẵng.

Tại cuộc gặp năm 2023, trong chương trình giao lưu văn nghệ của hai địa phương tổ chức ở Khách sạn Queen Vell, phía Daegu chủ yếu biểu diễn khí nhạc nhưng không đa dạng như khí nhạc Cơ Tu của Nghệ sĩ ưu tú Trịnh Mạnh Tấu với độc tấu sáo vỗ “Tiếng gọi của rừng”. Cần phải nói thêm rằng, sáo vỗ của người Cơ Tu là một nhạc cụ độc đáo, không có lỗ bấm nốt, nghệ sĩ dùng lực của hơi thổi ra để tạo thành âm thanh, nhạc điệu. Màn múa Chăm “Khúc biến tấu từ Pho tượng cổ” của biên đạo múa Như Hà, do nghệ sĩ múa Lê Nguyễn Bảo Ân biểu diễn, cũng rất ấn tượng.

Đặc biệt là phần trình bày ca khúc tiếng Hàn “Arirang” của ca sĩ Quang Hào đã tạo khác biệt cho Đà Nẵng khi phía Daegu thừa nhận rằng không kịp chuẩn bị một ca khúc tiếng Việt để giao lưu.

Sau khi dự khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật Daegu - Đà Nẵng, trong đó có 20 tác phẩm ảnh nghệ thuật của Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật thành phố thể hiện sự phát triển của thành phố Đà Nẵng hơn hai thập niên qua, Đoàn Đà Nẵng còn được mời tham gia Liên hoan nghệ thuật Daegu 2023 (Daegu Arts Festival 2023)…

Năm 2024, khi đoàn Daegu đến thăm Đà Nẵng, văn nghệ sĩ hai thành phố cũng đã rất thành công trên sân khấu Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh với những tiết mục nghệ thuật biểu diễn thấm đẫm quốc hồn quốc túy của hai dân tộc Hàn - Việt. Cũng tại cuộc gặp này, văn nghệ sĩ hai thành phố cũng giao lưu nghệ thuật tạo hình với nhiều tác phẩm nhiếp ảnh nghệ thuật, mỹ thuật và đồ án kiến trúc tại Công viên APEC - nơi thể hiện rõ nét tinh thần hội nhập quốc tế của Đà Nẵng.

Xin nói thêm Công viên APEC Đà Nẵng cũng là sản phẩm ngoại giao văn hóa tận dụng được năng lực chạm đến trái tim của nghệ thuật điêu khắc, vì thế ngay sau lễ khai mạc triển lãm tác phẩm nghệ thuật tạo hình Đà Nẵng - Daegu, lãnh đạo Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật thành phố Đà Nẵng đã mời đoàn văn nghệ sĩ Daegu tham quan và chụp hình lưu niệm tại nơi trưng bày tác phẩm điêu khắc mang tên “Sự khởi đầu: Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai” của Hàn Quốc và tác phẩm điêu khắc mang tên Khởi nguyên của Việt Nam.

Bên cạnh những thành tựu đã có, trước ngưỡng cửa kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, người Đà Nẵng cần phát huy các thế mạnh ngoại giao văn hóa của địa phương trong những năm qua trên cả hai khía cạnh tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới và bảo tồn/phát huy bản sắc văn hóa dân tộc/địa phương; nhưng cần hơn là tiếp tục phát huy sức mạnh mềm của văn hóa ngoại giao.

Ngoại giao văn hóa là dùng văn hóa để làm ngoại giao, trong khi đó văn hóa ngoại giao thiên về cách ứng xử thấm đẫm văn hóa của các cán bộ ngoại vụ nói riêng và của mỗi cá nhân người Đà Nẵng nói chung khi ra nước ngoài và cả khi giao tiếp với người nước ngoài ngay trên quê hương mình, làm thế nào để tất cả đều xứng đáng là đại sứ văn hóa Đà Nẵng.

Nguồn: https://baodanang.vn/nguoi-da-nang-voi-ngoai-giao-van-hoa-3310176.html