Truyền thuyết Tào Dung
Trong cuốn sách Truyền thuyết Nâm Blang (tác giả Ban quản lý Công viên địa chất Đắk Nông), sự tích núi Tà Đùng hay còn gọi là B'Nâm Tào Dung (nay là xã Đắk Plao, H.Đắk Glong) do ông Tang Klao Ca làm già làng.
Vẻ đẹp của hồ Tà Đùng nhìn từ trên cao
ẢNH: HỮU TÚ
Thuở xưa, đây là một vùng đất bằng phẳng, đất đai trù phú, cây cối xanh tốt. Nhưng mỗi khi có mưa bão tràn về thì cả bon (buôn) B'Nâm Pang Rah lại chìm trong biển nước, khiến cuộc sống của dân làng lâm vào cảnh cơ cực. Thương dân bon B'Nâm Pang Rah phải chịu cảnh ngập lụt, già làng Tang Klao Ca đã mời hai anh em thần Dít và thần Dri có sức khỏe phi thường đến giúp đỡ bon làng.
Nhận lời giúp già làng Tang Klao Ca, hai vị thần Dít và thần Dri đi đến gặp thần Vột Vồng - vị thần cai quản biển cả, để xin vài hòn đảo nhằm bảo vệ dân làng khỏi cảnh ngập lụt mỗi khi nước dâng cao. Được thần Vột Vồng ưng thuận, thần Dít và thần Dri dùng dây mây kéo các ngọn núi dưới biển - hòn đảo, về đặt xung quanh bon B'Nâm Pang Rah. Núi kéo trước được gọi là núi Cha, tiếp đến là núi Mẹ và sau nữa là núi Chú, núi Anh... Trong đó, núi Cha là ngọn núi cao lớn nhất.
Sau khi các thần kéo nhiều ngọn núi dưới biển về che chở cho bon làng, già làng Tang Klao Ca tổ chức lễ hội tạ ơn trời đất để cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, dân làng mạnh khỏe, nhà nhà được no ấm, hạnh phúc. Già làng có mời các vị thần cai quản các ngọn núi đến tham dự cùng dân làng.
Tại lễ hội, mọi người vui vẻ đánh chiêng, ăn cơm lam, uống rượu cần bên bếp lửa hồng và chuyện trò thâu đêm... Đến gần sáng, bỗng nhiên có một trận băng tuyết tràn về phủ trắng bon B'Nâm Pang Rah. Điều kỳ lạ là sau trận băng tuyết đó, mọi vật trong lễ hội đều biến thành đá; chiêng, trống, nồi đồng, ché quý... cũng biến thành đá và bị gió thổi văng đi mỗi thứ một nơi.
Không biết nguyên nhân vì sao mà điềm dữ lại đến với bon làng ngay trong lễ hội tạ ơn, già làng Tang Klao Ca vội đi hỏi các vị thần để xem bon làng đã làm điều gì sai mà khiến các thần nổi giận, gây tai họa cho bon làng; nhưng những vị thần được hỏi đều lắc đầu vì không rõ nguyên nhân và hứa sẽ đem đến những điều tốt lành cho bon làng.
Sau này, dân làng được thần Siêng Rút - vị thần cai quản núi Cha, báo mộng rằng: "Do già làng Tang Klao Ca và dân làng khi tổ chức lễ hội tạ ơn đã không mời vị thần cai quản Ba Trặ nên mới có trận băng tuyết xảy ra".
Tương truyền, dưới chân núi Cha có một cánh rừng rất linh thiêng gọi là Ba Trặ, nơi trú ngụ của một vị thần rất khó tính và có nhiều quyền năng tên là Briêng - loài ác điểu, giống đại bàng.
Để thoát khỏi cảnh tuyết phủ, bon B'Nâm Pang Rah làm lễ tạ lỗi và mời thần Briêng cùng các vị thần khác đến dự. Sau lễ tạ lỗi, khu vực núi Cha mọc lên rất nhiều cây mía to, mấy người ôm không xuể. Từ đó, dân làng đặt tên cho núi Cha là B'Nâm Tào Dung - tiếng Mạ có nghĩa là núi có cây mía to. Sau này, có tộc người khác đến cộng cư đã "gọi chệch" thành Tà Đùng.
Về sau, mỗi khi bon làng tổ chức lễ cúng, như: lễ cúng thần Rừng, lễ cúng bến nước, lễ cầu mưa, lễ mừng lúa mới... thì già làng và thầy cúng đều phải mời gọi đầy đủ các vị thần trong vùng cùng về tham dự để cầu mong mọi sự tốt lành cho bon làng. Còn mỗi khi dân làng đến rừng Ba Trặ, ai nấy đều không dám đùa giỡn, sợ rằng sẽ mang họa cho gia đình và bon làng…
Quy hoạch khu du lịch quốc gia
Nằm trong Vườn quốc gia Tà Đùng, cách TP.Gia Nghĩa khoảng 45 km về phía đông nam theo QL28, TP.Đà Lạt (Lâm Đồng) khoảng 120 km, Tà Đùng được mệnh danh là "Vịnh Hạ Long trên cao nguyên", có diện tích khoảng 22.000 ha với khoảng 40 hòn đảo và bán đảo lớn nhỏ giữa lòng hồ có màu trong xanh, tĩnh lặng.
Đến với Tà Đùng, du khách có thể di chuyển bằng thuyền để thưởng ngoạn cảnh quan kỳ vĩ, len lỏi qua những hòn đảo hiện lên giữa mặt hồ tĩnh lặng. Tà Đùng có núi đồi bao quanh, nằm ở độ cao hơn 800 m so với mực nước biển mang lại bầu không khí trong lành, khí hậu mát mẻ.
Đặc biệt, Tà Đùng là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, như: M'nông, Mạ… Sự đa dạng về phong tục, tập quán, những giá trị văn hóa của các đồng bào dân tộc thiểu số sẽ là điều mà du khách nên trải nghiệm khi đến đây.
Hiện nay, Tà Đùng đã được đầu tư, khai thác một số dịch vụ, như: đi thuyền ngắm cảnh, cắm trại, lưu trú, ăn uống, chụp hình check in… Ngoài ra, du khách có thể trải nghiệm, tham quan các địa điểm cạnh hồ Tà Đùng, như: cây tâm linh, thác đá Granite…
Theo Quyết định số 509/QĐ-TTg (ngày 13.6.2024) của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được ban hành, có 61 địa điểm phân bố tại 6 vùng du lịch nằm trong danh sách các địa điểm tiềm năng phát triển khu du lịch quốc gia. Trong đó, hồ Tà Đùng thuộc Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông là một trong 5 địa điểm tiềm năng của Tây nguyên, gồm: Măng Đen (Kon Tum), Biển Hồ - Chư Đăng Ya (Gia Lai), Yók Đôn (Đắk Lắk), Đan Kia - Suối Vàng (Lâm Đồng).
Khu du lịch quốc gia được xác định là những hạt nhân quan trọng để thu hút đầu tư theo hướng tập trung, hiệu quả, qua đó tạo thành những động lực phát triển du lịch cho các vùng, địa phương và có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu, hình ảnh cho các điểm đến. Theo thống kê, Vườn quốc gia Tà Đùng có trên 1.400 loài thực vật bậc cao và 574 loài động vật.
Thanhnien.vn
Nguồn: https://thanhnien.vn/nhung-tuyet-tac-thien-nhien-vinh-ha-long-tren-cao-nguyen-18525060223040655.htm
Bình luận (0)