Ôtô Mỹ kêu gọi ông Trump không đánh thuế robot nhà máy

Một nhóm đại diện các hãng ôtô lớn tại Mỹ kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump không áp thuế đối với robot và máy móc sử dụng trong nhà máy, cảnh báo nguy cơ chi phí sản xuất tăng, chậm tiến độ và giá xe mới leo thang, theo Reuters.

Kêu gọi không áp thuế robot trong nhà máy

Liên minh đổi mới ôtô (Alliance for Automotive Innovation - AAI), đại diện cho General Motors (GM), Toyota, Volkswagen, Hyundai và nhiều nhà sản xuất khác, đề nghị chính quyền không ban hành mức thuế mới với robot và thiết bị công nghiệp.

Trong bình luận công bố ngày 22/10, AAI nhấn mạnh: “Việc tăng chi phí thiết bị tại các cơ sở hiện có sẽ làm tăng tổng chi phí sản xuất của các nhà sản xuất ôtô, có thể gây ra sự chậm trễ trong sản xuất và có thể dẫn đến tình trạng thiếu xe cũng như giá xe cao hơn đối với người tiêu dùng Mỹ vào thời điểm giá xe mới đã ở mức cao kỷ lục”.

Robot tại nhà máy sản xuất của Mercedes. Ảnh: Apptronik

Điều tra an ninh 2/9 và phạm vi xem xét

Động thái kêu gọi diễn ra sau khi Bộ Thương mại Mỹ mở điều tra an ninh quốc gia từ ngày 2/9, xem xét rủi ro khi nhập khẩu đồ bảo hộ, vật tư y tế, robot và máy công nghiệp.

Kết quả điều tra có thể làm căn cứ nâng thuế nhập khẩu với nhiều sản phẩm như khẩu trang, xi-lanh, máy bơm truyền dịch, robot, cùng các hệ thống cơ khí điều khiển bằng máy tính lập trình và máy dập, ép công nghiệp.

Nguy cơ chi phí, thiếu xe và giá bán tăng

Theo AAI, bất kỳ khoản thuế mới nào áp lên thiết bị sản xuất sẽ trực tiếp đội chi phí đầu tư và vận hành của nhà máy. Với biên độ lợi nhuận vốn phụ thuộc quy mô, chi phí tăng có thể buộc doanh nghiệp điều chỉnh sản lượng hoặc giá bán, tạo nguy cơ thiếu xe trên thị trường khi nguồn cung bị chậm lại.

Nhóm liên minh cũng đề xuất, nếu chính quyền vẫn áp thuế, cần miễn cho robot sử dụng trong các cơ sở sản xuất đặt tại Mỹ nhằm hạn chế tác động tiêu cực tới chuỗi cung ứng nội địa.

40% robot gắn với ngành ôtô

Liên minh dẫn nghiên cứu cho thấy khoảng 40% tổng số robot và máy móc công nghiệp lắp đặt tại Mỹ trong năm 2024 nằm ở các cơ sở sản xuất ôtô. Tỷ trọng lớn này đồng nghĩa bất kỳ thay đổi thuế quan nào đều có khả năng tác động mạnh tới sản xuất ôtô trong nước.

Lập trường của Tesla, NRF và phản ứng quốc tế

Tesla, dù không tham gia AAI, cũng kêu gọi không áp thuế, cho rằng thuế quan có thể làm suy yếu đầu tư, trì hoãn mở mới hoặc nâng cấp nhà máy.

Liên đoàn Bán lẻ quốc gia Mỹ (NRF) cảnh báo thuế quan và tình trạng thiếu hụt sẽ làm tăng chi phí và giá tiêu dùng, lưu ý robot đang được dùng ngày càng nhiều trong cửa hàng, nhà kho và trung tâm phân phối.

Một số chính phủ nước ngoài gồm Trung Quốc, Canada, Nhật Bản, Thụy Sĩ và Liên minh châu Âu đã đệ đơn phản đối việc áp thuế.

Bối cảnh: thuế 25% với xe bán tải nhập khẩu

Chiến dịch phản đối thuế robot diễn ra ngay sau khi Tổng thống Trump công bố mức thuế 25% áp với xe bán tải hạng trung và hạng nặng nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 1/11.

Ông Trump đăng trên Truth Social rằng các lãnh đạo GM và Ford đã cảm ơn vì mức thuế mới. Trong khi đó, các lãnh đạo Stellantis được cho là khó chia sẻ sự hào hứng do nhiều mẫu bán tải hạng trung và hạng nặng của hãng được sản xuất tại Mexico.

Triển vọng tiếp theo

Quyết định cuối cùng về thuế đối với robot và máy móc sẽ phụ thuộc vào kết luận điều tra của Bộ Thương mại. Các nhà sản xuất ôtô và đơn vị bán lẻ nhấn mạnh nhu cầu duy trì chi phí thiết bị ở mức hợp lý để không làm gián đoạn kế hoạch đầu tư, mở rộng và mục tiêu bình ổn giá xe trên thị trường Mỹ.

Các phản hồi từ doanh nghiệp và chính phủ nước ngoài cho thấy tác động lan tỏa của chính sách thuế quan với chuỗi cung ứng robot và máy công nghiệp toàn cầu, đặc biệt tại các ngành phụ thuộc tự động hóa như ôtô.