Phát triển kinh tế tập thể ở Bình Tân

Anh Trịnh Thế Hào (ngụ xã Bình Tân) thu hoạch sầu riêng.

Với cách làm bài bản, sáng tạo và bám sát thực tiễn, các mô hình hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác ở xã Bình Tân (tỉnh Đồng Nai) đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.

Đổi mới tư duy, thay đổi cách làm

Cũng như nhiều địa phương khác, KTTT ở xã Bình Tân từng trải qua một thời kỳ khó khăn, hoạt động kém hiệu quả. Phần lớn các HTX trước đây đều thiếu vốn, thiếu kỹ thuật và chưa gắn kết chặt chẽ với nhu cầu thị trường. Người dân quen sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, ít tin tưởng vào mô hình hợp tác nên số lượng xã viên ít, hiệu quả hoạt động chưa cao. Tuy nhiên, khi bắt tay vào xây dựng nông thôn mới, xã Bình Tân xác định phát triển KTTT là nhiệm vụ then chốt. Bởi nếu chỉ để nông dân sản xuất nhỏ lẻ thì sẽ khó nâng cao giá trị sản phẩm, càng khó cạnh tranh trên thị trường. Chính vì vậy, xã đã phối hợp với Liên minh HTX tỉnh và các ngành chức năng để củng cố, xây dựng lại mô hình HTX theo hướng mới.

HTX Bưởi da xanh Hồng Nịp (xã Bình Tân) có 8 thành viên với tổng diện tích 60ha, trong đó 5 thành viên là đồng bào dân tộc thiểu số. HTX do ông Lầu Sy Nịp, người được mệnh danh là “tỷ phú bưởi da xanh” sáng lập và làm giám đốc. Riêng gia đình ông có 30ha, trong đó 25ha đang cho thu hoạch, mỗi năm mang lại doanh thu hàng tỷ đồng. HTX đã tạo bước đột phá khi áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và được FAO (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc) chứng nhận phù hợp TCVN 11892-1:2017, mở ra hướng đi mới cho sản phẩm bưởi da xanh.

Nếu trước đây người dân trồng nhỏ lẻ, phụ thuộc thương lái thì nay HTX đã đổi mới cách làm, tổ chức vùng nguyên liệu tập trung, canh tác hữu cơ, hạn chế phân hóa học, tuân thủ kỹ thuật chăm sóc và xử lý ra hoa đúng quy trình. Sản phẩm không chỉ có đầu ra ổn định tại các siêu thị, chợ đầu mối mà còn hướng đến xuất khẩu trực tiếp sang các thị trường khó tính.

Ông Lầu Sy Nịp khẳng định: Điều quan trọng nhất mà HTX đổi mới là tư duy sản xuất từ manh mún sang liên kết, từ chạy theo số lượng sang chú trọng chất lượng và thương hiệu. Nhờ vậy, HTX Bưởi da xanh Hồng Nịp đang trở thành mô hình điển hình, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân và khẳng định vị thế nông sản Đồng Nai.

“Là Giám đốc HTX, tôi yêu cầu hội viên tuân thủ nghiêm các quy định, đảm bảo sản phẩm bưởi luôn đạt tiêu chuẩn sạch, an toàn, từ đó xây dựng thương hiệu uy tín, thúc đẩy HTX phát triển bền vững. Từ năm 2017 đến nay, toàn bộ diện tích bưởi da xanh của gia đình tôi đã được cấp có thẩm quyền công nhận mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện toàn bộ bưởi của HTX có đầu ra ổn định tại các siêu thị, chợ đầu mối…” - ông Lầu Sy Nịp phấn khởi cho biết.

Không lo bị o ép giá

Từ những ngày đầu mới thành lập, HTX Sầu riêng Long Bình (xã Bình Tân) đã khẳng định vai trò của KTTT là nòng cốt, ngày càng phát triển rõ nét, góp phần rất lớn vào ổn định sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Hiện HTX Sầu riêng Long Bình có 24 thành viên. Tổng diện tích trồng sầu riêng 72ha, với năng suất bình quân từ 8-20 tấn/ha. Trong đó, 20ha trồng theo mô hình VietGAP. Bên cạnh đó, các thành viên HTX cũng đã xây dựng nhật ký điện tử, công cụ chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp với 20ha trong ứng dụng phần mềm AutoAgri giúp minh bạch hóa từ khâu sản xuất tới người tiêu dùng.

Anh Nghiêm Văn Giang, Giám đốc HTX Sầu riêng Long Bình cho biết: Từ nhiều năm nay, HTX đã theo đuổi mô hình sản xuất sạch, áp dụng quy trình VietGAP trong sản xuất, đồng thời hoàn tất các thủ tục cấp mã số vùng trồng xuất khẩu chính ngạch. Được cấp mã số vùng trồng sẽ đem lại cơ hội lớn cho nông dân và HTX. Để chuẩn bị cho xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, HTX vận động thành viên tuân thủ quy định, mở rộng vùng sản xuất sạch, đầu tư cơ sở vật chất cho đóng gói, bảo quản theo yêu cầu của đối tác.

HTX Sầu riêng Long Bình đã được Tổ chức Chứng nhận và kiểm nghiệm FAO cấp giấy chứng nhận phù hợp quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho lĩnh vực trồng trọt theo TCVN 11892-1:2017 với sản phẩm sầu riêng. Với chứng nhận đã được cấp, HTX Sầu riêng Long Bình đã đủ điều kiện, yêu cầu về chất lượng sản phẩm để cung cấp cho thị trường như các siêu thị khu vực lân cận, các thành phố lớn trong nước và những thị trường có yêu cầu cao khác.

Anh Trịnh Thế Hào, thành viên HTX Sầu riêng Long Bình bộc bạch: “Trước kia gia đình tôi trồng sầu riêng theo kiểu truyền thống, năng suất thấp, bán cho thương lái bấp bênh. Từ khi tham gia HTX, tôi được tập huấn kỹ thuật, liên kết tìm đầu ra nên yên tâm sản xuất. Mỗi năm, thu nhập tăng thêm hơn 100 triệu đồng”.

Kết quả rõ rệt nhất chính là thu nhập của người dân ngày càng nâng lên. Trước đây, giá điều, hồ tiêu bấp bênh khiến đời sống bà con chật vật. Nay, nhờ liên kết trong HTX, sản phẩm đầu ra ổn định hơn, giá bán cao hơn thị trường từ 10-15%. Nhiều hộ dân không còn cảnh “được mùa rớt giá”.

Không chỉ vậy, KTTT ở Bình Tân còn tạo ra sự chuyển biến trong nhận thức. Từ chỗ sản xuất đơn lẻ, bà con đã dần quen với việc liên kết hợp tác cùng phát triển. Chính quyền xã cũng coi KTTT là “công cụ” quan trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao - gắn mô hình sản xuất tập thể với tiêu chí thu nhập, tổ chức sản xuất, môi trường và an sinh xã hội.

… Và những trăn trở

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song KTTT ở Bình Tân vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn. Đó là quy mô HTX còn nhỏ, vốn ít, khả năng quản trị chưa cao. Một số HTX chưa có chiến lược kinh doanh dài hạn, còn phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Đặc biệt, việc xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu tập thể cho nông sản vẫn là “bài toán khó”.

Do vậy, để KTTT thực sự bền vững, cần tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX, đồng thời hỗ trợ HTX tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, hỗ trợ về xúc tiến thương mại, xây dựng nhãn hiệu, đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử để mở rộng đầu ra.

Ông Trương Văn Thập, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Tân cho biết: “Thực tiễn từ các HTX ở địa phương cho thấy, khi bà con liên kết lại thì không chỉ có điều kiện hỗ trợ nhau về vốn, kỹ thuật, đầu ra cho sản phẩm mà còn góp phần hình thành vùng nguyên liệu tập trung, xây dựng thương hiệu nông sản địa phương. Đây là minh chứng sinh động cho tinh thần nghị quyết đã thực sự thấm vào đời sống, trở thành động lực thúc đẩy kinh tế nông nghiệp ở Bình Tân phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập”.

Xã Bình Tân hiện có 10 HTX. Bình Tân đặt mục tiêu trong giai đoạn 2025-2030 sẽ củng cố, nâng chất các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả hơn nữa, đồng thời phát triển thêm các mô hình KTTT mới.

Phát triển KTTT ở xã Bình Tân không chỉ là câu chuyện kinh tế mà còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của người dân trong công cuộc xây dựng nông thôn mới. Khi nông dân biết bắt tay nhau, cùng sản xuất theo chuỗi giá trị, thì con đường đi đến phát triển bền vững, nâng cao đời sống sẽ rộng mở hơn bao giờ hết.

Hiền Lương

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/kinh-te-tap-the/202510/phat-trien-kinh-te-tap-the-o-binh-tan-f76004e/