Ráo riết đào tạo đội ngũ giáo viên tiếng Anh

Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định 2371/2025, phê duyệt Đề án "Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2045" (gọi tắt là Đề án Tiếng Anh).

Đào tạo, bồi dưỡng 200.000 giáo viên

Mục tiêu của Đề án Tiếng Anh là ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi, thường xuyên, hiệu quả trong dạy học, giao tiếp, quản lý và các hoạt động giáo dục của nhà trường; hình thành hệ sinh thái sử dụng tiếng Anh trong các cơ sở giáo dục từ mức độ 1 đến mức độ 3.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) ước tính Đề án Tiếng Anh sẽ tác động khoảng 50.000 cơ sở giáo dục với gần 30 triệu học sinh (HS), sinh viên và khoảng 1 triệu cán bộ quản lý, giáo viên (GV) ở tất cả các cấp học, ngành học, ngành đào tạo.

Với bậc học mầm non, để triển khai thành công đề án thì cần có 1 biên chế vị trí việc làm là GV tiếng Anh/ cơ sở giáo dục. Như vậy, dự kiến sẽ phát sinh 12.000 biên chế vị trí việc làm GV tiếng Anh trong các cơ sở giáo dục mầm non công lập trên cả nước.

Với bậc tiểu học, để có cơ sở vững chắc, bảo đảm thực hiện thành công mục tiêu của đề án, Bộ GD-ĐT đề nghị triển khai dạy môn tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1 của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (hiện bắt buộc từ lớp 3). Việc này sẽ phát sinh gần 10.000 biên chế GV tiếng Anh trong các trường tiểu học trên cả nước.

Ngoài ra, theo Bộ GD-ĐT, cần đào tạo, bồi dưỡng tiếng Anh và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho ít nhất 200.000 GV tiếng Anh từ nay đến năm 2035 để đáp ứng nhu cầu, mục tiêu của đề án.

Ráo riết đào tạo đội ngũ giáo viên tiếng Anh - Ảnh 1. — Học sinh của chương trình tiếng Anh tích hợp tại TP HCM. Ảnh: ĐẶNG TRINH

Giáo viên không chỉ phải giỏi tiếng Anh

Theo các chuyên gia, để đưa tiếng Anh trở thành môn học bắt buộc ngay trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, ngành giáo dục cũng như các địa phương phải vượt qua rất nhiều thách thức, nhất là việc thiếu GV và nguồn tuyển.

Tiếng Anh đã là môn học bắt buộc từ lớp 3, nhưng thống kê của Bộ GD-ĐT cho thấy hiện môn này ở cấp tiểu học thiếu GV trầm trọng nhất. Năm học 2024-2025, cấp tiểu học còn thiếu 6.621 GV tin học và 5.780 GV ngoại ngữ.

Một trong những nguyên nhân khiến các địa phương chưa tuyển dụng hết số biên chế được giao bổ sung là thiếu nguồn tuyển. Thực tế, số lượng sinh viên tốt nghiệp sư phạm tiếng Anh thấp, nhiều ứng viên chọn làm việc ở trung tâm ngoại ngữ hoặc doanh nghiệp với thu nhập cao hơn.

Một giảng viên ĐHQG Hà Nội nhấn mạnh năng lực ngôn ngữ là yếu tố then chốt đối với GV. Thế nhưng, khi tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai, năng lực ngôn ngữ thôi vẫn chưa đủ, GV còn phải hiểu thấu đáo các chủ đề giảng dạy trong lớp. Lúc này, ngôn ngữ chỉ là phương tiện giao tiếp, trọng tâm là giúp HS tiếp thu kiến thức môn học. Đây là sự khác biệt quan trọng.

GS Nguyễn Quý Thanh, Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục - ĐHQG Hà Nội, cho rằng đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai là rèn về tư duy và học hỏi về văn hóa, chứ không phải chỉ là các kỹ năng nói, nghe, đọc, viết. Khi trở thành ngôn ngữ thứ hai thì tiếng Anh phải được sử dụng trong các môn học, chứ không riêng gì môn tiếng Anh. Dạy văn hóa bằng tiếng Anh rất khác với dạy môn tiếng Anh. Vì thế, theo ông Thanh, cần có giai đoạn chuẩn bị ít nhất 10 năm.

Cần có chính sách thu hút, đãi ngộ

Để phát triển đội ngũ GV và nâng cao chất lượng đào tạo, giải pháp được Bộ GD-ĐT đưa ra là sẽ khảo sát, đánh giá năng lực tiếng Anh đối với GV, giảng viên môn tiếng Anh và dạy các môn học khác bằng tiếng Anh ở các cấp học, ngành học, trình độ đào tạo. Trên cơ sở đó, xây dựng, hoàn thiện và ban hành khung năng lực tiếng Anh phù hợp cho từng đối tượng, làm cơ sở định hướng đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, phát triển đội ngũ GV, giảng viên bảo đảm phù hợp với định hướng triển khai đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; Tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho GV, giảng viên môn tiếng Anh, dạy học bằng tiếng Anh.

Bộ GD-ĐT nhấn mạnh cần nâng cao và chuẩn hóa năng lực các cơ sở đào tạo GV, giảng viên môn tiếng Anh; GV, giảng viên dạy các môn học và chuyên ngành khác bằng tiếng Anh. Thúc đẩy xây dựng mô hình liên kết giữa các trường đại học sư phạm, trường đại học chuyên ngữ với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên trong công tác đào tạo, hỗ trợ chuyên môn cho đội ngũ GV, nhất là GV môn tiếng Anh và dạy các môn học khác bằng tiếng Anh.

Ngoài ra, cần có cơ chế phát hiện, đãi ngộ đối với HS, sinh viên có năng lực tiếng Anh nổi trội; có chính sách thu hút sinh viên giỏi tiếng Anh mới tốt nghiệp và hỗ trợ GV tiếng Anh đến công tác tại khu vực khó khăn. Đồng thời, nghiên cứu cơ chế, chính sách sử dụng người nước ngoài thành thạo tiếng Anh tham gia dạy học tại các cơ sở giáo dục công lập...

Ba giai đoạn thực hiện

Theo Bộ GD-ĐT, thời gian thực hiện Đề án Tiếng Anh là 20 năm (từ 2025 - 2045), được triển khai với 3 giai đoạn chính.

Trong đó, giai đoạn 1 (2025 - 2030) - xây dựng nền tảng và chuẩn hóa: Tiếng Anh được sử dụng thường xuyên, có hệ thống trong môi trường giáo dục. Ở giai đoạn này, mục tiêu đáng chú ý là 100% cơ sở giáo dục phổ thông trên cả nước dạy tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1 (hiện áp dụng từ lớp 3); 100% cơ sở giáo dục mầm non tại các thành phố, đô thị vùng thuận lợi bảo đảm điều kiện triển khai thực hiện cho trẻ em được làm quen với tiếng Anh...

Giai đoạn 2 (2030 - 2035) - mở rộng và tăng cường: Đẩy mạnh việc sử dụng tiếng Anh một cách thường xuyên hơn.

Giai đoạn 3 (2035 - 2045) - hoàn thiện và nâng cao: Tiếng Anh được sử dụng một cách tự nhiên; phát triển hệ sinh thái sử dụng tiếng Anh trong môi trường giáo dục, giao tiếp và quản trị nhà trường.

Nguồn: https://nld.com.vn/rao-riet-dao-tao-doi-ngu-giao-vien-tieng-anh-196251030205758831.htm