“Rủi ro không trả được nợ vay, trách nhiệm của ngân hàng thế nào?”

Quan điểm này được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh khi cho ý kiến tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, sáng 3/11.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá những năm qua, điều hành quản lý nợ công tương đối tốt, góp phần đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và đảm bảo an sinh xã hội.

Việc sửa một số điều của Luật Quản lý nợ công tại kỳ họp thứ 10 theo quy trình rút gọn nhằm thực hiện phân cấp, phân quyền và đồng bộ với luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công. Theo kế hoạch, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội sửa đổi toàn diện Luật Quản lý nợ công trong năm 2026.

“Rủi ro không trả được nợ vay, trách nhiệm của ngân hàng thế nào?” - 1 — Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn (Ảnh: Phạm Thắng).

Yêu cầu trong sửa đổi luật được Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh là đảm bảo tính công khai minh bạch trong quản lý nợ công.

Dẫn chứng câu chuyện ở Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ với vốn vay từ Hungary, đã xây dựng được 80% nhưng dự án dừng 4-5 năm nay, "đóng rong rêu" trong khi bệnh viện ung bướu hiện tại quá tải, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần phải tập trung xử lý để đưa dự án vào vận hành.

Chủ tịch Quốc hội đồng tình với đề xuất sửa đổi các nội dung dự luật nhằm tăng cường tính chủ động chịu trách nhiệm của địa phương.

Trong đó, về phân bổ, sử dụng vốn ODA, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ quy định chặt chẽ các trường hợp, tỷ lệ cấp phát và tác động tới ngân sách Trung ương vì tới đây, các địa phương sẽ đề xuất vay nước ngoài sẽ nhiều hơn, từ đó tạo gánh nặng nghĩa vụ cao hơn cho ngân sách Trung ương.

Thực tế, với địa phương có điều kiện, Chủ tịch Quốc hội cho biết việc chuẩn bị vốn đối ứng dễ, nhưng các địa phương khó khăn, nhiều khi Trung ương phải hỗ trợ 100% vốn đối ứng. Vì thế, cần quy định kỹ việc phối hợp giữa Trung ương và địa phương trong cấp phát vốn.

Đối với phương thức cho vay, dự thảo bổ sung quy định “ngân hàng thương mại sẽ thực hiện cho vay và không chịu rủi ro tín dụng”, song Chủ tịch Quốc hội lưu ý đánh giá kỹ tác động của quy định này, bởi nếu cho vay lại nhưng không chịu rủi ro tín dụng có thể dẫn tới "lơi lỏng" thủ tục thẩm định, đối tượng vay, tạo rủi ro lớn và cơ quan Nhà nước phải gánh chịu.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu cho vay không gắn với trách nhiệm trong giám sát khoản vay sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng trả nợ, an toàn nợ công.

“Sợ nhất là vay khoản này làm việc khác, ngân hàng thiếu kiểm tra, giám sát”, Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề và đề nghị làm rõ trường hợp xảy ra rủi ro không trả được nợ vay, trách nhiệm của ngân hàng thương mại như thế nào? Nếu chia sẻ một phần rủi ro, tỷ lệ là bao nhiêu. Việc này cần có quy định trong luật hoặc giao Chính phủ hướng dẫn tại nghị định, theo Chủ tịch Quốc hội.

Cho biết tới đây cả nước sẽ triển khai một loạt dự án như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với nguồn vốn khoảng 67 tỷ USD hay tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đường sắt đô thị…, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ cần rà soát tổng thể các khoản vay để sửa đổi luật cho phù hợp nhằm phục vụ tăng trưởng hai con số.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/rui-ro-khong-tra-duoc-no-vay-trach-nhiem-cua-ngan-hang-the-nao-20251103124413989.htm