Thể chế hóa Nghị quyết 70: Gỡ nút thắt, mở đường cho năng lượng xanh

(Chinhphu.vn) - Chuyển đổi năng lượng không chỉ là yêu cầu phát triển bền vững mà còn là nhiệm vụ cấp thiết để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Với tầm nhìn đến năm 2030 và xa hơn, Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị được kỳ vọng mở đường cho hàng loạt cơ chế đột phá về năng lượng.

Hội thảo "Chuyển đổi năng lượng xanh nhìn từ Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị" - Ảnh: VGP/HT

 Thể chế hóa Nghị quyết 70- bước đi chiến lược cho an ninh năng lượng

Tại Hội thảo "Chuyển đổi năng lượng xanh nhìn từ Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị" ngày 30/10 tại Hà Nội, ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong phát triển năng lượng quốc gia.

Dự thảo tập trung vào các nhóm giải pháp nhằm tháo gỡ điểm nghẽn trong quy hoạch, đầu tư và phát triển nguồn điện, đảm bảo đáp ứng nhu cầu điện tăng nhanh trong giai đoạn tới. Bộ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân đối giữa điện than, điện khí LNG và năng lượng tái tạo, đặc biệt ở khu vực miền Bắc – nơi nguy cơ thiếu điện vẫn hiện hữu.

Theo Nghị quyết 70-NQ/TW, mục tiêu đến năm 2030 là bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp đủ điện ổn định, chất lượng cao, giảm phát thải, góp phần phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống người dân.

Bộ Công Thương đề xuất một loạt cơ chế đặc thù vượt trội trong dự thảo Nghị quyết. Về quy hoạch điện lực, cho phép điều chỉnh linh hoạt, phù hợp nhu cầu phát triển thực tế của từng địa phương. 

Về đầu tư xây dựng dự án điện, rút gọn thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ, đẩy nhanh tiến độ khởi công và vận hành dự án. 

Về cơ chế đầu tư BOT, bổ sung quy định khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi thu hút vốn quốc tế.

Đối với các dự án nhiệt điện khí LNG, dự kiến áp dụng cơ chế sản lượng điện tối thiểu dài hạn, nhằm tăng tính hấp dẫn và giảm rủi ro tài chính cho nhà đầu tư.

Doanh nghiệp chủ động dịch chuyển năng lượng

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết EVN đang đóng vai trò trụ cột trong chuyển đổi năng lượng và thực hiện mục tiêu giảm phát thải từ 15–35% đến năm 2030.

"Với tổng đầu tư 3–4 tỷ USD/năm, việc huy động vốn xã hội là cần thiết. Nghị quyết 70 cho phép sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế, giúp chia sẻ gánh nặng tài chính và thúc đẩy tiến trình chuyển đổi xanh", đại diện EVN nói.

Đại diện khu vực tài chính, ông Vương Văn Quý, Phó Trưởng ban Chính sách Tín dụng Agribank, chia sẻ, là ngân hàng thương mại 100% vốn Nhà nước, Agribank đã tiên phong "xanh hóa" hoạt động tín dụng.

Đến 30/6/2025, dư nợ tín dụng xanh của Agribank đạt gần 28.800 tỷ đồng, trong đó: Năng lượng tái tạo chiếm 52,5%; Nông nghiệp xanh chiếm 22,7%; Lâm nghiệp bền vững chiếm 24%.

Ông Vương Văn Quý, Phó Trưởng ban Chính sách Tín dụng Agribank - Ảnh: VGP/HT

Ngân hàng triển khai chương trình tín dụng xanh ưu đãi 30.000 tỷ đồng, lãi suất cố định 6%/năm trong 24 tháng, ưu tiên dự án năng lượng tái tạo, nông nghiệp sạch, bảo vệ môi trường. Agribank cũng tăng hợp tác quốc tế để tiếp cận nguồn vốn xanh, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi bền vững.

Ông Vương Văn Quý nhấn mạnh, tín dụng cho năng lượng xanh không chỉ là nhiệm vụ tài chính mà là sứ mệnh vì tương lai xanh của Việt Nam, đồng thời, đại diện Agribank đề xuất sớm ban hành quy định thống nhất về tín dụng và trái phiếu xanh, chuẩn hóa tiêu chí đánh giá rủi ro môi trường, tạo hành lang pháp lý cho ngân hàng thương mại triển khai.

Ông Trần Hoài Nam, Phó Giám đốc Khối khách hàng Doanh nghiệp VietinBank cho biết: Hiện dư nợ cho vay lĩnh vực năng lượng của VietinBank đạt hàng trăm nghìn tỷ đồng, trong đó hơn 2 tỷ USD (khoảng 60.000 tỷ đồng) dành cho các dự án năng lượng xanh, với nguồn vốn huy động từ cả trong nước và quốc tế.

Theo ông Nam, tín dụng xanh đang là chủ đề "nóng", nhất là sau khi Việt Nam cam kết mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 tại COP26. Trong hai năm qua, VietinBank đã tổ chức nhiều hội nghị với doanh nghiệp xuất nhập khẩu và FDI để hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn xanh, khi yêu cầu tuân thủ tiêu chuẩn ESG trở thành điều kiện bắt buộc tại các thị trường như EU. Ngân hàng đang xây dựng khung phát triển bền vững, phát hành trái phiếu xanh và huy động hơn 10.000 tỷ đồng từ khối FDI để cho vay lại các dự án chuyển đổi xanh.

Ông Nam cho rằng, để thúc đẩy huy động nguồn lực xã hội, cần chuẩn hóa chính sách, đặc biệt là sớm xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon và khung pháp lý cho phát hành trái phiếu, tiền gửi xanh, giúp doanh nghiệp đầu tư hiệu quả và đáp ứng tiêu chuẩn phát triển bền vững.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước, bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thông tin: Đến tháng 6/2025, dư nợ cho vay năng lượng tái tạo đạt gần 290.000 tỷ đồng, tăng bình quân 150%/năm – cao hơn nhiều so với tín dụng xanh nói chung. Trong tổng dư nợ tín dụng xanh, năng lượng tái tạo chiếm 39%, cho thấy các ngân hàng đang tích cực đồng hành cùng mục tiêu của Nghị quyết 70.

"Tuy nhiên, vẫn còn thiếu khuôn khổ pháp lý cho trái phiếu xanh, giao dịch tín chỉ carbon, cần hướng dẫn rõ tiêu chí "dự án xanh" để ngân hàng giảm rủi ro cho vay", bà Phạm Thị Thanh Tùng lưu ý.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Kinh tế của Quốc hội, cho rằng vai trò của năng lượng xanh là "3 lần tác động": vừa giảm phát thải trong sản xuất, vừa là đầu vào cho mọi ngành, vừa quyết định hiệu quả chuyển đổi xanh của toàn nền kinh tế.

Ông Hiếu đề nghị cần phân định rõ phạm vi, cơ chế tháo gỡ chung và riêng cho từng dự án, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các chính sách đất đai, quy hoạch và đầu tư.

Anh Minh

Nguồn: https://baochinhphu.vn/the-che-hoa-nghi-quyet-70-go-nut-that-mo-duong-cho-nang-luong-xanh-102251030161229684.htm