Thuế carbon toàn cầu cho ngành vận tải biển

Vận tải biển chiếm tới 3% lượng phát thải CO2 toàn cầu và là lĩnh vực khó kiểm soát do tính xuyên biên giới. Một mô hình định giá carbon được kỳ vọng sẽ là công cụ hữu hiệu để điều tiết phát thải, hỗ trợ các nước đang phát triển chuyển đổi sang vận tải biển xanh và khuyến khích sản xuất nhiên liệu thay thế.

Tuy nhiên, nhiều quốc gia như Trung Quốc, Brazil và Saudi Arabia lại muốn áp dụng cơ chế giao dịch tín chỉ carbon, cho phép các tàu ít phát thải bán tín chỉ cho các tàu khác. Các nhà phê bình lo ngại điều này có thể giúp các chủ tàu giàu có "mua sự tuân thủ" mà không thực sự giảm phát thải.

Mỹ bất ngờ phản đối mạnh mẽ, đe doạ sẽ có các biện pháp trả đũa nếu thuế carbon được áp dụng. Washington cho rằng sắc thuế này tạo gánh nặng không công bằng cho Mỹ và cảnh báo sẽ có hành động đối ứng để bảo vệ lợi ích trong nước.

Dù đối mặt nhiều rào cản, các nước ủng hộ thuế carbon kỳ vọng sẽ đạt được đồng thuận trong tuần này. Nếu mọi việc tiến triển thuận lợi, quy định có thể được thông qua vào tháng 10 tới và bắt đầu có hiệu lực từ năm 2027.

Liên minh châu Âu đã đạt được thỏa thuận quan trọng nhằm mở rộng kiểm soát ô nhiễm vi nhựa sang lĩnh vực vận tải biển. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh ngày càng nhiều sự cố tràn viên nhựa nhỏ (nurdles) — nguyên liệu sản xuất đồ chơi, chai lọ và các sản phẩm nhựa khác — gây ô nhiễm nặng nề cho các bờ biển châu Âu.

Theo ước tính của Ủy ban châu Âu, mỗi năm có từ 50.000 đến 184.000 tấn nurdles bị rò rỉ ra môi trường, trong đó vận tải biển chiếm khoảng 38% tổng khối lượng vận chuyển loại hạt nhựa này. Dù vậy, trong đề xuất ban đầu, lĩnh vực vận tải biển không nằm trong phạm vi áp dụng các quy định mới, gây ra làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ các nhà lập pháp và chính phủ EU.

Với thỏa thuận mới, các công ty vận chuyển viên nhựa trong container sẽ phải đảm bảo sử dụng bao bì chất lượng cao và cung cấp đầy đủ thông tin về hàng hóa theo chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO). Ngoài ra, các nhà vận hành trung bình và lớn sẽ phải trải qua kiểm toán độc lập, và những công ty xử lý hơn 1.500 tấn viên nhựa mỗi năm sẽ cần có chứng nhận tuân thủ riêng biệt.

Dù vẫn có ngoại lệ dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, thỏa thuận được giới chuyên gia đánh giá là "cách tiếp cận tiên phong", giúp EU dẫn đầu toàn cầu trong kiểm soát ô nhiễm vi nhựa. Những lo ngại về vi nhựa không phải là vô căn cứ. Các nghiên cứu khoa học mới nhất cho thấy vi nhựa đã thâm nhập vào gần như mọi dạng sống trên hành tinh, thậm chí vượt qua cả hàng rào máu não ở con người, gây ra nhiều nguy cơ đối với sức khỏe và hệ sinh thái.

Nghị sĩ châu Âu César Luena, người dẫn dắt quá trình lập pháp, nhấn mạnh: "Việc buộc các bên gây ô nhiễm phải chịu trách nhiệm là điều kiện tiên quyết để ngăn chặn các thảm họa môi trường như đã xảy ra ở Tây Ban Nha, Hà Lan và Biển Bắc."

Đạo luật này là bước đi tiếp theo sau quy định hồi tháng 9/2023 nhằm loại bỏ dần vi nhựa cố ý trong các sản phẩm tiêu dùng. Với cam kết này, EU cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc bảo vệ môi trường biển và giữ gìn đa dạng sinh học cho thế hệ tương lai.

Nguồn:Thương vụ Việt Nam tại Thuỵ Điển

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-nuoc-ngoai/thue-carbon-toan-cau-cho-nganh-van-tai-bien.html