Tiến độ giải ngân đầu tư công bắt đầu tăng tốc

Giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng đầu năm 2025 ước đạt 14,32% kế hoạch

Bộ Tài chính vừa có công văn số 5587/BTC-ĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công nguồn NSNN 3 tháng, ước 4 tháng năm 2025.

Về giải ngân vốn kế hoạch năm 2025, Bộ Tài chính cho biết, lũy kế giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/3/2025 là 80.306,8 tỷ đồng, đạt 8,95% kế hoạch, đạt 9,72% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) là 2.986,6 tỷ đồng (đạt 13,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 30/4/2025 là 128.512,9 tỷ đồng, đạt 14,32% kế hoạch, đạt 15,56% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2024 đạt 15,64% kế hoạch và đạt 16,64% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó, CTMTQG là 4.707,3 tỷ đồng (đạt 21,43% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân cả nước đến hết tháng 4 đạt 15,56% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn tỷ lệ giải ngân cùng kỳ năm 2024 (16,64%), trong đó, vốn NSĐP có tỷ lệ đạt 17,2% cao hơn cùng kỳ năm 2024 (16,56%). So với tỷ lệ giải ngân cả nước trong 3 tháng đầu năm, tiến độ giải ngân đã bắt đầu có sự tăng tốc, bắt kịp tiến độ so với cùng kỳ năm ngoái (lũy kế giải ngân đến hết tháng 2 đạt 5,43%, hết tháng 3 đạt 9,72% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Trong 4 tháng đầu năm, có 10/47 Bộ, cơ quan trung ương và 35/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đạt trên mức bình quân chung của cả nước. Một số Bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân trên 20% như: Tổng liên đoàn lao động Việt Nam (86,43%); Đài Tiếng nói Việt Nam (73,82%); Ngân hàng Chính sách xã hội (41,16%); Bộ Công an (27,24%); Hội Liên hiệp phụ nữ (20,66%) và các địa phương giải ngân trên 30% như: Phú Thọ (44,39%); Lào Cai (43,45%); Thanh Hóa (39,147%); Hà Nam (38,44%); Bắc Kạn (32,61%); Hà Tĩnh (31,88%); Tuyên Quang (31,08%), Hà Giang (30,64%), Lâm Đồng (30,08%).

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa giải ngân (09 bộ, cơ quan trung ương, bao gồm: Văn phòng Chủ tịch nước, Thanh tra Chính phủ, Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Kiểm toán nhà nước,...) hoặc giải ngân rất thấp (15 bộ, cơ quan trung ương giải ngân dưới 5% như: Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao; Bộ Y tế; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Đại học quốc gia Hà Nội; Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh,... và 12 địa phương giải ngân dưới 10% như: Khánh Hòa; Cao Bằng; Bình Dương, Đồng Nai; An Giang, Sóc Trăng; Quảng Trị...).

5 khó khăn lớn cản bước giải ngân vốn đầu tư công

Mặc dù giải ngân vốn đầu tư công bắt đầu có sự bứt phá, nhưng theo báo cáo từ Bộ Tài chính, vẫn còn nhiều khó khăn ảnh hướng đến tiến độ thực hiện, tập trung vào 5 nhóm lớn đó là: khó khăn, vướng mắc liên quan đến cơ chế chính sách; liên quan đến phân bổ vốn; trong tổ chức thực hiện; khó khăn về nguồn thu ngân sách địa phương và các khó khăn liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia.

Về khó khăn liên quan đến phân bổ vốn, Bộ Tài chính cho biết, nhiều bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch vốn chưa sát với nhu cầu thực tế và khả năng thực hiện; chưa thực sự chủ động thực hiện công tác rà soát, chuẩn bị phê duyệt nhiệm vụ, hoàn thiện thủ tục đầu tư ngay từ khâu lập dự toán, kế hoạch, dẫn đến chưa hoàn thành phân bổ hết kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao theo thời hạn quy định.

Những vướng mắc này đã ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công những tháng đầu năm 2025 (tính đến thời điểm báo cáo còn khoảng 27.861,8 tỷ đồng, chiếm 3,37% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao), trong đó, chủ yếu số vốn chưa phân bổ do các dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư và một lượng vốn không có nhu cầu sử dụng đề nghị trả vốn hoặc điều chuyển cho các dự án khác có nhu cầu.

Hay như khó khăn trong tổ chức thực hiện có liên quan tới quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy. Để phù hợp với cơ cấu bộ máy sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn, các cơ quan trung ương và địa phương phải tạm dừng khởi công mới một số dự án hoặc đang trong quá trình rà soát để điều chỉnh quy mô, phạm vi đầu tư dự án, dẫn đến không tiếp tục bố trí vốn thực hiện dự án để tránh lãng phí.

Ngoài ra, việc thay đổi trong trách nhiệm, quyền hạn, quy trình quản lý dự án tại địa phương do không duy trì cấp huyện và các cơ quan chức năng mới sau sắp xếp, sáp nhập cũng là nguyên nhân làm cho công tác thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế xây dựng, công tác thanh toán, quyết toán phải kéo dài thời gian xử lý, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng các dự án của trung ương và địa phương do các đơn vị cấp huyện là tổ chức chủ chốt triển khai công tác giải phóng mặt bằng…

Giải pháp để đẩy nhanh giải ngân vốn

Để triển khai đảm bảo tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu trên 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tài chính đề xuất triển khai một số kiến nghị và giải pháp trọng tâm sau:

Đối với số vốn đã phân bổ, tiếp tục thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc đẩy mạnh phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Đối với số vốn NSTW chưa phân bổ chi tiết sau ngày 15/3/2025: Thực hiện chỉ đạo tại Nghị quyết số 77/NQ-CP ngày 10/4/2025 của Chính phủ, Bộ Tài chính đã có văn bản số 4924/BTC-TH ngày 16/4/2025 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc phân bổ kế hoạch đầu tư công vốn NSTW của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Theo đó, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ về đề xuất phương án xử lý đối với số vốn chưa phân bổ chi tiết sau ngày 15/3/2025; đồng thời, giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổng hợp đề xuất bổ sung kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2025 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2025 theo quy định.

Đối với các dự án ODA: Đề nghị các cơ quan chủ quản, chủ dự án bám sát tiến độ thực hiện dự án và tiến độ điều chỉnh dự án, kịp thời tháo gỡ ngay vướng mắc, khó khăn trong triển khai dự án và giải ngân, chỉ đạo tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, ký kết hợp đồng; phối hợp với Bộ Tài chính để kịp thời trao đổi với nhà tài trợ trong trường hợp có vướng mắc phát sinh.

Đồng thời rút kinh nghiệm trong công tác tổ chức triển khai, đặc biệt đối với các dự án có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật phức tạp, trải dài trên nhiều địa phương, thời gian thi công gấp rút, điều kiện địa hình, thời tiết khó khăn, thiếu thốn nguyên vật liệu..., cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành đảm bảo khoa học, hiệu quả công việc... theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 673/TTg-CN ngày 05/9/2024 về triển khai các nhiệm vụ trọng tâm để phấn đấu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương báo cáo cụ thể những vấn đề vướng mắc, khó khăn gắn với từng dự án, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện như: về thể chế (nêu rõ vướng mắc tại điểm, khoản, Điều của Luật, Nghị định, Thông tư...), về xác định rõ khâu vướng mắc trong tổ chức thực hiện (đề xuất chủ trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư, quyết định đầu tư, giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thanh quyết toán...) và đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp, thẩm quyền xử lý vướng mắc.

Nguồn: https://baodaknong.vn/tien-do-giai-ngan-dau-tu-cong-bat-dau-tang-toc-250908.html