'Tôi không bị phụ thuộc vào AI trong công việc giảng dạy'

"Người ta đang thổi phồng quá mức về ai"

Thưa GS, ông nhận định như thế nào về tác động của công nghệ nói chung, mà đặc biệt là AI, đến công việc của nhà giáo hiện nay?

GS-TS Nguyễn Sum: Hiện nay các chuyên gia trên thế giới có những nhận định và ý kiến đa chiều về công nghệ AI. Một số ý kiến cho rằng AI sẽ vượt qua tư duy con người và thay thế các công việc của con người, trong khi nhiều chuyên gia khác, kể cả những người được cho là cha đẻ của AI, lại cho rằng AI chỉ là một sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và hiện nay người ta đang thổi phồng quá mức về AI. Qua thực tế giảng dạy và nghiên cứu khoa học, cá nhân tôi đồng tình với quan điểm thứ hai. Nghĩa là tác động của AI ở Việt Nam cũng như trên thế giới đang bị thổi phồng quá mức, có thể vì mục đích thương mại!

“Tôi không bị phụ thuộc vào AI trong công việc giảng dạy” - Ảnh 1. — GS-TS Nguyễn Sum cho rằng nhà giáo vẫn giữ vai trò chủ đạo trong truyền thụ kiến thức cho học sinh nhưng cần có những cải tiến về phương pháp phù hợp với công nghệ hiện đại

Từ những năm 80 của thế kỷ trước, trong thời kỳ sơ khai về máy tính ở Việt Nam, tôi đã đọc những bài viết thổi phồng về tác động của máy tính. Kiểu như máy tính sẽ thay thế con người dẫn đến thất nghiệp tràn lan, không khác gì bây giờ người ta thổi phồng về AI. Như chúng ta đã biết, đến bây giờ máy tính đã phát triển quá mạnh mẽ nhưng chỉ phục vụ cho lợi ích của con người chứ không có thất nghiệp tràn lan như người ta đã thổi phồng! Tôi nghĩ sau một thời gian nữa, ta sẽ thấy AI là một công nghệ hỗ trợ cho công việc của con người. Con người có thể dùng nó để thay thế một số việc cụ thể nào đó chứ nó không thể thay thế hoàn toàn con người được.

Tôi nghĩ sau một thời gian nữa, ta sẽ thấy AI là một công nghệ hỗ trợ cho công việc của con người. Con người có thể dùng nó để thay thế một số việc cụ thể nào đó chứ nó không thể thay thế hoàn toàn con người được.

Trong công việc giảng dạy, AI có thể cung cấp lời giải chính xác của một bài toán nhưng nó không thể giúp người học hiểu được lời giải đó và cách vận dụng bài toán đó (ngoại trừ một số học sinh giỏi có khả năng về tự học). Vì vậy, để giúp học sinh nói chung nắm vững và vận dụng tri thức thì không có công nghệ nào thay thế được sự tận tâm cống hiến của các thầy, cô.

Thực tế, tác động của AI đến công việc của cá nhân tôi là không nhiều. AI là một tiến bộ về khoa học và công nghệ nên mình phải biết vận dụng những tiện ích của nó trong công việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Biết vận dụng nó một cách phù hợp sẽ mang đến lợi thế cho nhà giáo trong công việc giảng dạy chứ nó không tạo ra áp lực nào cho nhà giáo.

Nhà giáo vẫn truyền thụ kiến thức cho học sinh nhưng cần có những cải tiến về phương pháp giảng dạy phù hợp với công nghệ hiện đại để giúp người học tiếp thu và vận dụng kiến thức có hiệu quả cao hơn.

AI chỉ có tác dụng hỗ trợ

GS sử dụng AI ở mức độ nào phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy?

Bản thân tôi không bị phụ thuộc vào AI trong công việc giảng dạy. Từ lâu rồi, tôi có thói quen cung cấp toàn bộ bài giảng trước cho người học, nhờ đó tiết kiệm được thời gian giảng bài và tăng thời lượng tương tác, thực hành cho người học, giúp người học hiểu và vận dụng kiến thức hiệu quả hơn. Vì bài giảng được cung cấp trước cùng với giáo trình, tài liệu nên người học không cần phải mất thời gian nhờ đến sự hỗ trợ của AI nữa.

“Tôi không bị phụ thuộc vào AI trong công việc giảng dạy” - Ảnh 2. — Để giúp học sinh nói chung nắm vững và vận dụng tri thức thì không có công nghệ nào thay thế được sự tận tâm cống hiến của các thầy, cô

Nhưng trong công việc chính thứ hai của tôi là nghiên cứu khoa học thì AI có tác dụng hỗ trợ một vài việc như: kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp khi viết bài, sử dụng một vài chương trình máy tính cho một vài trường hợp cụ thể để hỗ trợ dự đoán kết quả, AI không giúp được gì đối với các nghiên cứu có tính suy luận, đặc biệt là những kết quả liên quan đến các yếu tố vô hạn. Có thể nói, AI có tác động hỗ trợ chứ không thay thế được khâu nào trong quá trình nghiên cứu để công bố một bài báo khoa học.

Bản thân tôi không chịu tác động nhiều từ công nghệ AI nhưng là một nhà giáo, ai cũng phải cải tiến, tìm hiểu và áp dụng những tiện ích của công nghệ để mang lại hiệu quả cao nhất trong việc truyền thụ cho người học các kiến thức, hiểu biết và vận dụng tri thức.

Theo tôi thì nhà giáo cần vận dụng những thế mạnh của công nghệ để phân phối thời gian một cách hợp lý trong các công đoạn của quá trình giảng dạy, giúp người học tương tác và thực hành nhiều hơn để có nhận thức tốt hơn về kiến thức, tránh tác dụng tiêu cực của công nghệ làm suy giảm nhận thức của người học như một số chuyên gia trên thế giới đã cảnh báo.

GS Nguyễn Sum từng nhận bằng Lao động sáng tạo của Tổng liên đoàn Lao động VN năm 1997; Giải thưởng Công trình toán học các năm 2013, 2015 và 2016; Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2017 với công trình "Về bài toán hit của Peterson" trên tạp chí Advances in Mathematics - một trong những tạp chí hàng đầu thế giới về toán học (On the Peterson hit problem,

Advances in Mathematics, Vol. 274, 432–489). Năm 2018, ông có tên trong danh sách 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á.

Nguồn: https://thanhnien.vn/toi-khong-bi-phu-thuoc-vao-ai-trong-cong-viec-giang-day-185251113164452749.htm