Cùng dự Lễ kỷ niệm có các Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng; Lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ qua các thời kỳ.
Cách đây 80 năm, ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64 thành lập Ban Thanh tra Đặc biệt - tổ chức tiền thân của ngành Thanh tra Việt Nam ngày nay.
Là lực lượng nòng cốt trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực
Trình bày Diễn văn tại Lễ kỷ niệm, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nêu rõ, trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Thanh tra luôn cùng đất nước đi qua nhiều thời khắc lịch sử với hai cuộc kháng chiến trường kỳ vẻ vang của dân tộc và đồng hành cùng dân tộc trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Để thực hiện sứ mệnh trong từng thời kỳ lịch sử cách mạng; ngành Thanh tra đã được giao nhiều chức năng, nhiệm vụ với các tên gọi khác nhau, như: Ban Thanh tra Đặc biệt, Ban Thanh tra Chính phủ, Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ, Ủy ban Thanh tra của Chính phủ, Ủy ban Thanh tra nhà nước, Thanh tra nhà nước, Thanh tra Chính phủ.
Bộ máy, tổ chức và lực lượng của ngành Thanh tra không ngừng lớn mạnh và từng bước được kiện toàn từ Trung ương tới địa phương. Cán bộ Thanh tra luôn giữ vững phẩm chất, bản lĩnh chính trị, thể hiện được vai trò là lực lượng nòng cốt trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, giữ vững kỷ luật, kỷ cương hành chính nhà nước. Ngành Thanh tra tự hào đã nỗ lực phấn đấu góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, mang tầm thời đại của đất nước với những dấu ấn đậm nét và kết quả nổi bật.
Trong giai đoạn từ năm 1945 - 1949: Sau khi Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành Sắc lệnh số 64 thành lập Ban Thanh tra Đặc biệt, có nhiệm vụ đi giám sát tất cả công việc và nhân viên của Uỷ ban nhân dân và các cơ quan của Chính phủ. Ban Thanh tra Đặc biệt đã tập trung nghiên cứu kỹ đơn thư của các tầng lớp nhân dân và các nhân sỹ, trí thức từ khắp nơi gửi về, trực tiếp đi điều tra tình hình tại chỗ để kịp thời giải quyết yêu cầu của nhân dân. Thông qua kết quả hoạt động của Ban Thanh tra Đặc biệt đã gây dựng, củng cố lòng tin của các tầng lớp nhân dân, động viên toàn dân tích cực tham gia đấu tranh giữ vững và xây dựng chính quyền cách mạng, chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược.
Trong giai đoạn từ năm 1949 - 1954: nhận thấy Ban Thanh tra Đặc biệt không còn phù hợp với tình hình hiện tại, ngày 18/12/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 138b thành lập Ban Thanh tra Chính phủ trực thuộc Chính phủ.
Ban Thanh tra Chính phủ do đồng chí Hồ Tùng Mậu làm Trưởng Ban, đã chỉ đạo công tác thanh tra toàn diện ở các bộ, ngành, địa phương làm cho công tác thanh tra đi vào nề nếp; tập trung thanh tra việc chấp hành chính sách của Đảng và nhà nước về ruộng đất, tài chính, ngân sách; việc chấp hành sắc lệnh tổng động viên; Việc chuẩn bị các chiến dịch quân sự lớn, đường sá giao thông phục vụ chiến trường... đồng thời chú trọng giải quyết đơn thư khiếu tố của nhân dân.
Ban Thanh tra Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo đấu tranh, chống các tệ quan liêu, quân phiệt, tham ô, lãng phí. Điển hình là vụ án Trần Dụ Châu, Đại tá, giám đốc Nha Quân nhu thuộc Bộ Quốc phòng. Qua vụ án xét xử Trần Dụ Châu và đồng bọn đã tác động rất lớn trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta lúc bấy giờ, góp phần quan trọng trong việc giáo dục cán bộ, chiến sỹ và khôi phục niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Chính quyền và Quân đội.
Trong giai đoạn năm 1954-1975: Là thời kỳ công tác thanh tra gắn với nhiệm vụ xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, củng cố hậu phương, khắc phục hậu quả chiến tranh và phục vụ sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam. Trước yêu cầu của thực tiễn, ngày 28/3/1956, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Sắc lệnh số 261 thành lập Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ do đồng chí Nguyễn Lương Bằng làm Trưởng ban. Ngày 26/12/1956, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 1194 thành lập Ban Thanh tra ở các liên khu, khu, tỉnh và thành phố, đánh dấu giai đoạn cơ cấu tổ chức bộ máy hệ thống cơ quan Thanh tra được hình thành và mở rộng từ trung ương tới địa phương. Qua hoạt động của Ban thanh tra đã giúp lãnh đạo các địa phương, các ngành thấy rõ thiếu sót, lệch lạc của các cơ quan và cán bộ cấp dưới trong việc chấp hành chính sách, đặc biệt là việc thực hiện sửa sai trong cải cách ruộng đất.
Trong giai đoạn năm 1975 - 2020: tháng 2/1984, Hội đồng Bộ trưởng ra Nghị quyết số 26; trong đó quy định về tổ chức hệ thống thanh tra nhà nước gồm 3 cấp: Ủy ban Thanh tra Nhà nước cấp Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện. Tháng 6/2004, Quốc hội thông qua Luật Thanh tra; Hệ thống cơ quan thanh tra được tổ chức theo cấp hành chính và Thanh tra chuyên ngành, gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra bộ, Thanh tra cấp tỉnh, Thanh tra cấp huyện, Thanh tra sở.
Đặc biệt, trong giai đoạn này, Hội nghị Trung ương 5 khóa XI tháng 5/2012 đã quyết định chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng trực thuộc Bộ Chính trị, do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban, đây là bước ngoặt quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ của Ban Chỉ đạo Trung ương, Tổng Thanh tra Chính phủ là Thành viên Ban Chỉ đạo đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Thanh tra tiến hành thanh tra, phát hiện nhiều sai phạm, kiến nghị xử lý nhiều vụ việc tham nhũng, chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền, trong đó có vụ việc rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, mang tính đột phá trong đấu tranh phòng chống tham nhũng; được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm, đánh giá cao.
Trong giai đoạn 2020 - 2025: tiếp tục xây dựng và phát triển những nền tảng đã có được từ nhiều năm trước, ngành Thanh tra đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, nỗ lực phấn đấu không ngừng và đã đạt được những kết quả quan trọng.
Trong đó, ngành thanh tra đã tập trung, quyết liệt trong sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống cơ quan thanh tra, xây dựng, trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư phê duyệt và tổ chức thực hiện Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả theo mô hình tập trung 2 cấp, ở Trung ương vào một đầu mối Thanh tra Chính phủ; ở địa phương vào một đầu mối Thanh tra tỉnh, thành phố.
Đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương pháp lãnh đạo, tổ chức thực hiện trong hoạt động thanh tra, nhất là tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ các cơ quan thanh tra. Tập trung thanh tra có trọng tâm, trọng điểm vào những lĩnh vực có nguy cơ xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, dư luận xã hội quan tâm. Qua hoạt động thanh tra không chỉ phát hiện, kiến nghị xử lý nghiêm sai phạm mà còn hướng đến tăng cường phòng ngừa, phát hiện những sơ hở, bất cập của pháp luật để kiến nghị các cơ quan chức năng hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Kết quả công tác thanh tra 5 năm qua; Ngành Thanh tra đã phát hiện sai phạm về kinh tế hơn 703 nghìn tỷ đồng, tăng 62,3%, hơn 19 nghìn ha đất; Kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm trên 16 nghìn tập thể và trên 34 nghìn cá nhân có vi phạm; Chuyển cơ quan điều tra 1.762 vụ việc, tăng 258,8% số vụ việc, 1.266 đối tượng, tăng 80,6% so với nhiệm kỳ trước.
Đặc biệt, khi Ban Chỉ đạo Trung ương chỉ đạo phải gắn phòng chống tham nhũng, tiêu cực với phòng, chống lãng phí và xác định phòng, chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Ngành Thanh tra được giao thanh tra nhiều chuyên đề diện rộng trên phạm vi cả nước và đã triển khai thực hiện nhiều cuộc thanh tra phức tạp trong thời gian ngắn nhưng đạt kết quả cao. Điển hình, năm 2025, Thanh tra Chính phủ thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ, chỉ trong 36 ngày đã hoàn thành thanh tra 02 dự án Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 tại Hà Nam; phát hiện nhiều sai phạm và lãng phí trên 1.200 tỷ đồng.
Có nhiều đổi mới trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; Nhất là đã tập trung giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương, góp phần ổn định an ninh chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đặc biệt, năm 2025, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã cùng với các Ban, Bộ, ngành Trung ương và các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo với chiến dịch 90 ngày đêm để xử lý, giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Đã thực hiện tốt các nhiệm vụ được Ban Chỉ đạo Trung ương giao; Ngành Thanh tra thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như: Kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử thực hiện đúng phương châm của Ban Chỉ đạo Trung ương là không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Kết quả điều tra, truy tố, xét xử cho thấy phát hiện, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra là chính xác.
Đã tập trung rà soát, đề xuất hoàn thiện thể chế về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, phù hợp với tiến trình phát triển của đất nước. Nhất là gần đây, đã tham mưu Chính phủ ban hành các Nghị định quy định về phân cấp, phân quyền trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
"Cán bộ thanh tra phải giữ gìn cho trong sáng, phải công minh, chính trực"
"Có thể nói, trong hành trình 80 năm qua, dù ở bất kỳ giai đoạn nào, trong hoàn cảnh khó khăn nào, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các Ban, Bộ, ngành trung ương và các địa phương, Ngành Thanh tra luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; là một trong những “lực lượng tiên phong” trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương hành chính và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân", Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong khẳng định.
Ghi nhận những thành tựu của ngành Thanh tra trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, ngành Thanh tra đã được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý như Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh và Huân chương độc lập hạng nhất.
Đất nước ta đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với nhiều vận hội lớn nhưng cũng không ít thách thức. Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, ngành Thanh tra nguyện vì lợi ích chung, khát vọng lớn của dân tộc được thể hiện bằng bản lĩnh thép và những hành động cụ thể, như lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ dạy: “Cán bộ thanh tra như cái gương. Gương mờ thì không soi được”; “Cán bộ thanh tra phải giữ gìn cho trong sáng, phải công minh, chính trực”.
Tổng Thanh tra Chính phủ kêu gọi toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Thanh tra phát huy truyền thống 80 năm vinh quang, cùng nhau đoàn kết, chung sức, đồng lòng viết tiếp những trang sử vẻ vang, cùng đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, hùng cường, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.
* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục thông tin về Lễ kỷ niệm...
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/tong-bi-thu-to-lam-va-chu-tich-quoc-hoi-tran-thanh-man-du-ky-niem-80-nam-ngay-truyen-thong-thanh-tra-viet-nam-10395902.html
Bình luận (0)