TP.HCM - Đồng Nai: Chung khát vọng, thông hạ tầng

Đồng Nai - Ảnh 1. — Cầu Nhơn Trạch có vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông liên kết giữa TP.HCM và tỉnh Đồng Nai - Ảnh: CHÂU TUẤN

Đó cũng là mong muốn của người dân khi góp ý cho dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc...

Nằm ở cửa ngõ đặc biệt quan trọng của cả nước, hạ tầng giữa TP.HCM và Đồng Nai không chỉ phục vụ hai địa phương mà còn kiến tạo hệ thống giao thông trục chính cho cả quốc gia.

Việc Ban Thường vụ TP.HCM và Đồng Nai tổ chức cuộc họp về kết nối hạ tầng giao thông ngay sau Đại hội Đảng bộ lần thứ nhất đã cho thấy tầm quan trọng đặc biệt. Đó cũng là sự lắng nghe những mong mỏi của người dân hai địa phương và cả nước về một hệ thống hạ tầng giao thông liền mạch, hiện đại, kết nối cả nước.

Không chỉ là kết nối giao thông mà quan trọng hơn là kết nối cái nghĩa, cái tình, kết nối mong muốn và khát vọng của cả hai địa phương.

Bí thư Thành ủy TP.HCM TRẦN LƯU QUANG

Đồng Nai cam kết không chỉ thảo luận mà là hành động, không chỉ thống nhất chủ trương mà phải đi tới quyết tâm cụ thể, lộ trình rõ ràng, giải pháp đột phá phát triển ngay dự án giao thông trọng điểm.

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai VŨ HỒNG VĂN

Mở thông những tuyến đường chiến lược

Nhiều năm qua với sự quan tâm của trung ương và sự quyết tâm của địa phương, TP.HCM - Đồng Nai đã dành nhiều nguồn lực, cùng một tầm nhìn để thúc đẩy hạ tầng kết nối hai địa phương.

Nhìn vào hiện trạng giao thông, có thể thấy quả ngọt từ sự tập trung đầu tư: cầu Nhơn Trạch đã thông xe; đường vành đai 3 TP.HCM, cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu đang về đích. Cùng với đó, tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành đang được triển khai, đường vành đai 4 TP.HCM đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, cao tốc đô thị nối Hồ Tràm với sân bay quốc tế Long Thành... cũng đang được nghiên cứu.

Có thể thấy bộ khung giao thông chiến lược đường bộ bao gồm: đường vành đai và cao tốc kết nối hai địa phương và Đông Nam Bộ cơ bản sẽ hoàn thiện trong ít năm tới.

Sau sáp nhập, mạng lưới hạ tầng kết nối TP.HCM - Đồng Nai có quy mô rất lớn với 45 trục giao thông (đường vành đai, cao tốc, quốc lộ...).

Trong đó có 14 tuyến hiện hữu, 13 tuyến đang đầu tư và 18 tuyến đang nghiên cứu.

Sau đại hội Đảng bộ, hàng loạt dự án mới được xúc tiến, mới nhất là việc thống nhất TP.HCM sẽ triển khai dự án cầu Phú Mỹ 2 và Đồng Nai triển khai dự án cầu Cát Lái và cầu Long Hưng (Đồng Nai 2).

Về tiến độ, Đồng Nai đã giao Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) làm nhà đầu tư lập đề xuất dự án cầu Cát Lái và đường dẫn theo hình thức PPP (đối tác công tư). Đồng thời ủng hộ CC1 nghiên cứu dự án cầu Long Hưng và sẽ xem xét giao đề xuất theo quy định của Luật PPP sau khi thống nhất một số thủ tục.

Tại TP.HCM, Sở Tài chính vừa đề xuất UBND TP chấp thuận cho Tập đoàn Masterise nghiên cứu lập hồ sơ đề xuất dự án cầu đường Phú Mỹ 2 theo phương thức PPP. Dự án dài 6,3km có 8 làn xe với tổng mức đầu tư dự án sơ bộ khoảng 12.912 tỉ đồng.

"Cầu Phú Mỹ 2 cùng với các tuyến trên cao trục đường Nguyễn Hữu Thọ (TP.HCM) sẽ tạo trục giao thông kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành. Dự án sẽ góp phần giảm tải cho đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và cầu Phú Mỹ hiện hữu, đồng thời thúc đẩy phát triển khu Nam TP và đô thị Nhơn Trạch", Sở Tài chính TP.HCM cho hay.

Đồng Nai - Ảnh 4. — Mạng lưới hạ tầng đã và đang hình thành là nền tảng để TP.HCM, Đồng Nai và cả khu vực tăng tốc phát triển trong những năm tới - Đồ họa: Tấn Đạt

Đường sắt, metro kết nối tới siêu cảng, sân bay

Sau giai đoạn thử sức với đường bộ, TP.HCM và Đồng Nai sẽ được thử sức với những dự án liên vùng có quy mô lớn và phức tạp hơn bao gồm: đường sắt, metro.

Theo quy hoạch, TP.HCM - Đồng Nai có 5 tuyến đường sắt và đường sắt đô thị gồm: metro Bến Thành - Suối Tiên nối dài đến Đồng Nai; đường sắt đô thị số 3 Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) nối đến sân bay Long Thành; đường sắt quốc gia Biên Hòa - Vũng Tàu; đường sắt quốc gia Bàu Bàng - Cái Mép; tuyến đường sắt quốc gia Thủ Thiêm - Long Thành.

Trong đó, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành cùng metro số 2 TP.HCM là mắt xích đặc biệt quan trọng kết nối trực tiếp sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay Long Thành; giúp rút ngắn đáng kể thời gian đi lại, tạo hành lang di chuyển thuận tiện cho chuyên gia, nhà đầu tư quốc tế từ sân bay Long Thành đến Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM.

TP.HCM và Đồng Nai đã khẩn trương nghiên cứu, thống nhất trước một số nội dung. Cách đây ít ngày, UBND TP.HCM đã gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai thống nhất thủ tục giao TP.HCM làm cơ quan có thẩm quyền và chuẩn bị đầu tư tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, làm cơ sở trình HĐND hai địa phương.

Hiện Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đề xuất triển khai kết nối hai sân bay thông qua tuyến metro số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành. TP đã có chủ trương cho Thaco nghiên cứu chi tiết, sớm báo cáo kết quả để triển khai.

Đồng Nai - Ảnh 5. — Cầu Phước An kết nối khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải (TP.HCM) với cao tốc Bến Lức - Long Thành (Đồng Nai). Khi hoàn thành, dự án góp phần giảm tải áp lực cho quốc lộ 51, đồng thời hoàn thiện hệ thống logistics quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực - Ảnh: A LỘC

Song song đó, tỉnh Đồng Nai cũng đang xúc tiến triển khai đầu tư nối dài tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) từ TP.HCM qua địa bàn tỉnh đến sân bay Long Thành.

Liên danh Donacoop - VinaCapital đã được tỉnh Đồng Nai chấp thuận nghiên cứu dự án theo hình thức PPP với tổng chiều dài khoảng 38,5km, chia làm ba đoạn, tổng mức đầu tư sơ bộ 65.000 tỉ đồng, hoàn toàn bằng vốn tư nhân.

Ở một hướng kết nối khác, TP.HCM còn định hướng nối dài tuyến metro số 3 (khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) đến sân bay Long Thành.

Đây là một trong 10 tuyến đường sắt đô thị tại TP.HCM được Sở Xây dựng đề xuất ưu tiên đầu tư trong giai đoạn hiện nay. Tuyến metro này kết hợp với đường sắt từ trung tâm TP.HCM - Cần Giờ cùng đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu sẽ tạo thành một hành lang mới kết nối với tỉnh Đồng Nai.

Đối với tuyến đường sắt lưỡng dụng, Tập đoàn Becamex Bình Dương cũng đang đề xuất tuyến Bàu Bàng - Cái Mép.

Tuyến có dài 127km với tổng vốn gần 153.000 tỉ đồng, tốc độ thiết kế 160km/h cho tàu khách và 120km/h cho tàu hàng. Becamex IDC cũng đề nghị được tham gia nghiên cứu đầu tư tuyến metro số 1 (TP mới Bình Dương - Suối Tiên - TP.HCM) và tuyến đường sắt nhanh TP.HCM - Bàu Bàng - Cái Mép - Cần Thơ. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đã thống nhất chủ trương, đề nghị Becamex trước mắt tập trung nguồn lực lập báo cáo nghiên cứu khả thi cho hai dự án trọng điểm này.

Trung tâm cửa ngõ của cả nước

Theo KTS Ngô Anh Vũ - Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng TP.HCM, việc đầu tư hạ tầng và kết nối TP.HCM - Đồng Nai, cũng như giữa vùng Đông Nam Bộ với các vùng khác nói chung, đã được quan tâm từ nhiều năm trước.

Sau sáp nhập, yêu cầu về các dự án kết nối trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, trách nhiệm của hai địa phương với vùng và cả nước cũng lớn hơn. Vì vậy, lãnh đạo TP.HCM và Đồng Nai đã chủ động làm việc, thống nhất kế hoạch triển khai.

Nhìn tổng thể, TP.HCM và Đồng Nai là đầu mối liên kết vùng, là mạch máu kết nối toàn bộ hệ thống hạ tầng của cả nước.

Ông Vũ cho rằng cần đặc biệt chú trọng đầu tư sớm các dự án đường sắt và metro nối đến các trọng điểm như sân bay Long Thành, các cụm cảng biển lớn như tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên kéo dài đến Long Thành, hay tuyến đường sắt đô thị kết nối hai sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành...

Muốn hạ tầng kết nối của hai địa phương chuyển động nhanh, phải có sự phối hợp nhịp nhàng. Hai địa phương cần sớm thành lập tổ công tác chung - một "đơn vị đặc nhiệm" chuyên trách tháo gỡ vướng mắc về hạ tầng giao thông, cơ chế, nguồn vốn; vấn đề nào cần xử lý ngay thì giải quyết ngay.

Bên cạnh đó, nhìn tổng thể cho thấy khối lượng dự án kết nối là rất lớn, trong khi vốn đầu tư công chỉ đáp ứng khoảng 20 - 25%. Phần còn lại phải huy động từ khu vực tư nhân, đặc biệt là các nhà đầu tư chiến lược.

Giai đoạn này là thời điểm thuận lợi khi không gian thể chế được mở rộng, khuyến khích tư nhân tham gia các dự án hạ tầng. Cần triển khai nhanh thủ tục, hướng dẫn rõ ràng và định hướng nhà đầu tư để nắm bắt cơ hội.

Theo ông Vũ, điều quan trọng nhất là tinh thần đồng hành TP.HCM và Đồng Nai không chỉ xây dựng hạ tầng kết nối cho nhau, mà đang xây dựng hạ tầng cho cửa ngõ của quốc gia. Với các cơ chế đã có, quyết tâm đã sẵn sàng, chỉ trong vòng ít năm tới, hạ tầng giữa TP.HCM và Đồng Nai nói riêng, cũng như vùng Đông Nam Bộ nói chung, sẽ rất hiện đại.

"Khi hai địa phương thật sự bắt nhịp cùng nhau, khu vực này sẽ hình thành một siêu hành lang phát triển - nơi trung tâm tài chính gặp trung tâm công nghiệp, nơi đất liền thông ra biển để vươn ra thế giới", ông Vũ nói.

Đồng Nai - Ảnh 7. — Cầu Nhơn Trạch (kết nối giao thông Đồng Nai và TP.HCM) đã được khánh thành vào ngày 19-8 - Ảnh: CHÂU TUẤN

* PGS.TS TRẦN ĐÌNH THIÊN (nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng):

TP.HCM và Đồng Nai thể hiện vai trò quan trọng với cả nước

TP.HCM - Đồng Nai: Chung khát vọng, thông hạ tầng - Ảnh 7. — PGS.TS TRẦN ĐÌNH THIÊN

TP.HCM và Đồng Nai cùng nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam - vùng có trình độ và tốc độ tăng trưởng cao nhất cả nước.

Mối quan hệ giữa hai địa phương không thể chỉ nhìn ở phạm vi địa giới hành chính, mà phải đặt trong tổng thể phát triển của toàn vùng với tầm nhìn hội nhập khu vực và quốc tế.

Và cuộc làm việc của Ban Thường vụ TP.HCM, Đồng Nai vừa qua đã thể hiện tầm nhìn, khát vọng và trách hiệm của hai địa phương với cả nước.

TP.HCM là trung tâm kinh tế, tài chính và hội nhập quốc tế hàng đầu cả nước.

Đồng Nai đảm nhận vai trò đặc biệt khi gắn với sân bay quốc tế Long Thành, đồng thời khu vực Bình Phước cũ được sáp nhập vào cũng mở ra không gian phát triển mới, tạo nên một cực tăng trưởng mới. Sự kết nối giữa TP.HCM và Đồng Nai vì thế không chỉ là nhu cầu phát triển tự nhiên, mà là điều kiện tiên quyết để hình thành một "tọa độ hội nhập quốc tế mới" của cả vùng.

Nếu nút thắt hạ tầng giữa TP.HCM và Đồng Nai không được giải tỏa, thiệt hại về kinh tế và cơ hội phát triển sẽ không thể đo đếm. Bởi vậy, mức độ kết nối giữa TP.HCM và Đồng Nai chính là thước đo lợi ích của vùng và rộng hơn là thước đo lợi ích quốc gia.

Về các cơ chế, thời gian qua Đảng và Nhà nước đã định hướng và mở ra rất nhiều cơ chế để khơi thông nguồn lực, phát triển kinh tế - xã hội, nhiều chính sách mới đã bắt đầu cho "quả ngọt".

Và giai đoạn tới cần tiếp tục nâng cấp thể chế để các địa phương như TP.HCM, Đồng Nai phát triển xứng tầm với tiềm năng và vị thế. Đồng thời cũng rất cần sự chủ động, sự xích lại gần nhau, cùng chung tầm nhìn và khát vọng để hành động như TP.HCM và Đồng Nai.

* Ông LÊ TRUNG TÍNH (Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP.HCM):

TP.HCM - Đồng Nai: hình mẫu của liên kết

Với tầm vóc, vị trí của hai địa phương như TP.HCM và Đồng Nai thì việc liên kết, hợp tác, chung tầm nhìn, chung khát vọng và cùng nhau hành động sẽ có ý nghĩa rất quan trọng với sự phát triển của cả nước.

Kết quả của sự liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông, hạ tầng của TP.HCM và Đồng Nai, sẽ có ý nghĩa chiến lược với cả vùng Tây Nam Bộ, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ...

Và thực tế đó là ý nghĩa với cả đất nước. Hai địa phương rõ ràng đã đặt trách nhiệm chung, trách nhiệm với quốc gia lên rất cao và muốn hành động, muốn phải ra kết quả cụ thể.

Hiện cả nước đang lấy ý kiến cho dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, tôi cho rằng TP.HCM và Đồng Nai nếu hợp tác tốt có thể trở thành hình mẫu cho các tỉnh thành khác trong cả nước trong liên kết, hợp tác.

Với tinh thần, tầm nhìn như vậy thì kết quả không chỉ dừng lại ở hạ tầng, ở phát triển kinh tế mà có thể tạo ra kinh nghiệm, hình mẫu để quy hoạch được chiến lược phát triển chung của Đảng và Nhà nước.

Quyết tâm cao, lộ trình rõ

TP.HCM - Đồng Nai: Chung khát vọng, thông hạ tầng - Ảnh 10. — Nhà ga hành khách sân bay Long Thành - hạng mục quan trọng nhất tại đại công trường đang dần hoàn thiện - Ảnh: A.B.

Quyết tâm được TP.HCM và Đồng Nai thể hiện ngay trong những ngày đầu, tháng đầu sau Đại hội Đảng bộ lần thứ I khi hai Ban Thường vụ đã có cuộc làm việc về kết nối hạ tầng giao thông. Đây là cuộc họp lịch sử vì có sự tham dự đầy đủ những lãnh đạo chủ chốt, sở ngành của hai địa phương.

Tại cuộc họp này, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang cho rằng hiện nay TP.HCM và Đồng Nai là những người hàng xóm với nhau rất gần gũi, thân thiết. Sau sáp nhập, TP.HCM và tỉnh Đồng Nai đều có quy mô lớn hơn, tiềm năng và lợi thế lớn hơn nhưng cũng đồng nghĩa với trách nhiệm nặng nề hơn.

Bí thư Trần Lưu Quang nói: "Tôi nghĩ hội nghị hôm nay không chỉ là kết nối giao thông mà điều quan trọng hơn là kết nối cái nghĩa, cái tình, kết nối cái mong muốn và khát vọng của cả hai địa phương. Hai địa phương phải là những người bạn thân thiết, người nhà thực sự của nhau. Khi đó mới trở thành những đối tác chiến lược".

Bí thư Thành ủy TP.HCM cho rằng hai địa phương cần chia sẻ kế hoạch cụ thể cần phải làm gì, đặc biệt là những vướng mắc lớn và có định hướng để tháo gỡ. Đặc biệt là trao đổi thực chất, nói thẳng vào vấn đề dự báo vướng mắc để mở ra sự chia sẻ, hợp tác thực chất, hiệu quả.

Về phía Đồng Nai, Bí thư Tỉnh ủy Vũ Hồng Văn đánh giá Đồng Nai sau khi thực hiệp hợp nhất được kết nối liên vùng đã tạo dư địa phát triển lớn, nhiều tiềm năng và lợi thế.

Dù vậy vẫn còn một số chỉ tiêu tăng trưởng chưa đồng đều, phát triển chưa bền vững, hạ tầng chưa đồng bộ, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch chưa theo kịp phát triển, chưa xứng tầm tiềm năng, tiềm lực của tỉnh. Việc tháo gỡ khó khăn vướng mắc dự án còn hạn chế, chưa khơi thông được điểm nghẽn đầu tư.

Theo Bí thư Vũ Hồng Văn, nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị và quy hoạch phát triển vùng Đông Nam Bộ 2021 - 2030 tầm nhìn 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó xác định rõ mục tiêu xây dựng vùng Đông Nam Bộ là vùng kinh tế năng động hiện đại, TP.HCM là hạt nhân trung tâm, Đồng Nai là cực phát triển quan trọng.

Đồng Nai nhận thức được rằng nếu kết nối không đồng bộ thì sẽ đánh mất cơ hội, chậm trễ sẽ tụt lại phía sau. Vì vậy Đồng Nai cam kết không chỉ là thảo luận mà là hành động, không chỉ thống nhất chủ trương mà phải đi tới quyết tâm cụ thể, lộ trình rõ ràng, giải pháp đột phá phát triển ngay dự án giao thông trọng điểm. "Đây là thời điểm vàng để tạo bước ngoặt về hạ tầng hình thành không gian phát triển liên thông", Bí thư Vũ Hồng Văn khẳng định.

Cuộc gặp trên đã "nói thẳng vào vấn đề" của hai địa phương là cụ thể hóa mục tiêu chiến lược, có tính đột phá mà nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM và Đồng Nai đều đặt ra. Đó là phát triển hạ tầng, kết nối giao thông nội vùng và liên vùng cho vùng Đông Nam Bộ mới (TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh).

Sau cuộc họp, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết chỉ vài ngày sau TP.HCM và Đồng Nai đã trao đổi về phân công, phân việc rõ ràng cho từng dự án. Đó là bắt tay vào việc chuẩn bị xây các cầu Cát Lái, cầu Đồng Nai 2, cầu Phú Mỹ 2. Đồng thời mời gọi đầu tư vào các tuyến đường sắt đô thị kết nối sân bay Tân Sơn Nhất về sân bay Long Thành và một số khu vực tỉnh Đồng Nai... để biến ước mơ thành hiện thực.

Những động thái tích cực trên đã tạo thêm niềm tin về việc "tháo gỡ điểm nghẽn" cho các dự án giao thông vốn ì ạch, tắc đường và đáp ứng sự mong đợi của hàng chục triệu người dân qua lại khu vực này. Đồng thời đặt nền móng để khớp nối thuận tiện hơn cho các dự án giao thông đường bộ, đường sắt... vào khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ và Tây Nguyên...

ĐỨC PHÚ - HÀ MI

Nguồn: https://tuoitre.vn/tp-hcm-dong-nai-chung-khat-vong-thong-ha-tang-20251028081517313.htm