Trồng dược liệu dưới tán rừng nâng cao thu nhập, giảm áp lực khai thác gỗ

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng giá trị kinh tế

Trước đây, người dân Thu Lũm chủ yếu trồng ngô, sắn, lúa nương. Tuy nhiên, địa hình đồi núi cao khiến đất nhanh bạc màu, năng suất thấp, hiệu quả kinh tế không ổn định. Nhận thấy tiềm năng từ điều kiện khí hậu mát mẻ quanh năm, cấp ủy, chính quyền xã đã định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đưa các loại dược liệu như sa nhân, thảo quả, sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa vào trồng dưới tán rừng.

Người dân giữ rừng vì cây dược liệu mang lại nguồn thu nhập ổn định. Ảnh: Vạn Tâm. — Người dân giữ rừng vì cây dược liệu mang lại nguồn thu nhập ổn định. Ảnh: *Vạn Tâm.*

Câu chuyện của ông Chu Chu Phạ ở bản Pa Thắng là minh chứng rõ nét: “Trước kia trồng ngô, sắn không đủ chi phí sinh hoạt. Từ khi chuyển sang trồng dược liệu, mỗi năm gia đình tôi thu gần 70 triệu đồng. Trồng dưới tán rừng vừa giữ đất, vừa bảo vệ rừng.

Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục mở rộng thêm diện tích trồng sa nhân, tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, bảo quản, sơ chế để bán được giá cao hơn”.

Hiện toàn xã có hơn 370 ha sa nhân, 400 ha thảo quả, gần 2 ha sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa. Giá bán thảo quả khô khoảng 120.000 đồng/kg, sa nhân tươi từ 75.000 - 80.000 đồng/kg. Nhiều hộ đạt thu nhập từ 100 - 200 triệu đồng/năm, góp phần đưa thu nhập bình quân của xã lên 35 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm trên 5% mỗi năm.

Ông Lý Chùy Hừ, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Những năm gần đây, xã chú trọng tuyên truyền, vận động người dân thay thế cây năng suất thấp bằng cây có giá trị kinh tế cao hơn. Đồng thời, phối hợp với cơ quan chuyên môn hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ vốn”. Nhờ đó, năng suất và chất lượng cây trồng ngày càng ổn định, đầu ra thuận lợi hơn. Xác định phát triển cây dược liệu là hướng đi lâu dài, thời gian tới, xã tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân mở rộng diện tích, nhất là ở bản có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu mát mẻ như: U Ma Tu Khoòng, Ló Na, Pa Thắng.

Liên kết chuỗi giá trị và xu hướng phát triển bền vững

Xã Thu Lũm tăng cường tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ giống và phân bón cho người dân. Theo ông Lý Chùy Hừ, để cây dược liệu trở thành cây trồng chủ lực, góp phần thúc đẩy kinh tế của địa phương phát triển bền vững, cùng với tập huấn, cán bộ Phòng Kinh tế xã thường xuyên xuống bản giúp bà con lựa chọn cây giống, hướng dẫn quy trình trồng, cách vun xới, phát cỏ, thu hoạch quả, phơi sấy, đảm bảo chất lượng đầu ra sản phẩm.

Đồng thời, chú trọng việc kết nối tiêu thụ sản phẩm; chủ động phối hợp với các đơn vị chuyên môn và doanh nghiệp thu mua để xây dựng chuỗi liên kết bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ. Cùng với đó, vận động người dân liên kết thành nhóm, tổ hợp tác sản xuất nhằm hình thành vùng trồng tập trung, theo hướng hàng hóa. Từ đó, người dân có thêm điều kiện trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, giảm chi phí sản xuất và nâng khả năng tiêu thụ sản phẩm. Xu hướng này phù hợp với định hướng phát triển cây dược liệu của Lai Châu.

Trong đó, phát triển cây dược liệu phải đảm bảo phù hợp với từng vùng sinh thái, trên cơ sở sử dụng có hiệu quả mọi tiềm năng về điều kiện tự nhiên, xã hội gắn với quản lý, khai thác và sử dụng bền vững nguồn tài nguyên dược liệu trồng và tự nhiên; chú trọng bảo tồn và phát triển nguồn gen cây dược liệu quý hiếm, phục vụ cho mục tiêu phát triển y tế và kinh tế. Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ tạo ra các sản phẩm có chất lượng, đáp ứng nhu cầu sử dụng dược liệu trong nước và hướng xuất khẩu, góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình ở vùng có điều kiện phát triển cây dược liệu. Phấn đấu đến năm 2030 đưa nghề trồng cây dược liệu tỉnh Lai Châu trở thành một nghề có thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp của Lai Châu.

Hiện, cây dược liệu không chỉ tạo sinh kế, trồng dược liệu dưới tán rừng mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Các loại cây như sa nhân, thảo quả có bộ rễ phát triển, giúp giữ đất, hạn chế xói mòn. Theo nghiên cứu, mô hình này giúp tăng độ che phủ rừng và cải thiện chất lượng đất, đồng thời giảm áp lực khai thác gỗ. Ngoài ra, thị trường dược liệu cũng đang tăng trưởng mạnh.

Quy mô thị trường thuốc thảo dược toàn cầu năm 2021 đạt 230 tỷ USD, dự kiến tăng lên 430 tỷ USD vào năm 2028 với tốc độ tăng trưởng kép 11,32%. Tại Việt Nam, nhiều địa phương trong đó có Lai Châu đã quy hoạch vùng trồng đạt tiêu chuẩn GACP-WHO để nâng cao chất lượng và khả năng xuất khẩu. Với định hướng đúng đắn và sự đồng lòng của người dân, cây dược liệu sẽ trở thành “mỏ vàng xanh” giúp Thu Lũm phát triển kinh tế gắn với bảo vệ rừng bền vững.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/trong-duoc-lieu-duoi-tan-rung-nang-cao-thu-nhap-giam-ap-luc-khai-thac-go-d784579.html