Truyền cảm hứng, tạo cơ hội tiếp cận STEM cho hơn 48 nghìn trẻ em gái

Vượt qua định kiến giới

Trong một xã hội nơi phụ nữ thường được kỳ vọng gắn với những vai trò truyền thống, việc các bé gái tham gia lĩnh vực khoa học không đơn thuần là học tập mà còn là hành động vượt qua định kiến giới. 

Chương trình "Girls in Science" do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) phối hợp với Bộ Giáo dục Kyrgyzstan triển khai đã mở ra cánh cửa cho các em bước vào thế giới Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM).

Akdana Egemberdieva, cô giáo dạy Hóa tại Trường số 6 (thị trấn Kyzyl-Kiya, vùng Batken, Kyrgyzstan), chia sẻ rằng, kể từ khi tham gia dự án, học sinh của cô đã trở nên mạnh dạn và tự tin hơn. 

Các em nhận ra rằng mình có thể đóng góp cho khoa học và xã hội, thay vì bị giới hạn bởi những kỳ vọng truyền thống. Sự thay đổi trong tư duy này mở ra những chân trời và cơ hội mới cho các em.

Không dừng ở lớp học, dấu ấn của chương trình dần lan tỏa ra thị trấn. Học sinh mang kiến thức khoa học về nhà, chia sẻ với gia đình, hàng xóm, biến những điều học được thành hành động cụ thể trong cuộc sống hằng ngày. 

Các em trở thành tác nhân của sự thay đổi, truyền cảm hứng cho những người khác tham gia giải quyết các vấn đề của địa phương. Điều này thúc đẩy sự phát triển tư duy phản biện và quyền công dân tích cực trong giới trẻ.

Việc tham gia sáng kiến "Girls in Science" không chỉ tạo nên sự thay đổi ở học sinh mà còn tác động đến cả giáo viên. Cô Akdana thừa nhận rằng, khi mới tham gia chương trình này, cô thấy không thoải mái nhưng nhờ sự đồng hành và hỗ trợ từ người hướng dẫn và đồng nghiệp, cô dần vượt qua nỗi sợ. 

Bây giờ cô cảm thấy tự tin hơn và sẵn sàng đón nhận những thử thách mới. Với cô, sáng kiến không chỉ mở rộng cơ hội cho trẻ em gái trong lĩnh vực STEM mà còn góp phần phá vỡ định kiến giới và truyền cảm hứng cho những thay đổi tích cực.

Cơ hội mở rộng tầm nhìn

Tại Kochkor, cô giáo Sinh học Aida Asranbekova cũng chọn bước ra khỏi khuôn khổ các bài học thông thường để giúp học sinh thấy rằng khoa học không chỉ nằm trong sách vở mà hiện hữu quanh ta. 

Tham gia "Girls in Science", cô Aida đã cùng học sinh tìm hiểu về sinh thái học và hệ động vật địa phương cũng như các vấn đề về xử lý rác thải. Cuối cùng, cô lựa chọn 2 chủ đề là tình trạng ô nhiễm rác thải trong khu vực và nghiên cứu côn trùng. 

"Tôi không ngờ bọn trẻ lại hào hứng đến vậy. Chúng tự đề xuất ý tưởng, thu gom rác và phân tích cách tái chế rác. Các em chọn chủ đề nghiên cứu côn trùng đã tạo nên một bộ sưu tập để chia sẻ với các bạn khác. Chúng lôi kéo cả làng cùng tham gia rồi dành hàng giờ trên núi để sưu tập", cô giáo Aida Asranbekova cho biết.

Trong quá trình tham gia, các em cũng trở nên cởi mở hơn. Những học sinh trước đây không hào hứng hoặc học chậm thì bắt đầu có sự tiến bộ cả trong các môn học khác, nhờ kết bạn với những bạn giỏi hơn. Học sinh nhỏ tuổi có cơ hội đặt câu hỏi cho các anh chị lớn tuổi hơn mình.

Hành trình đi đến những thay đổi tích cực ấy đầy khó khăn. Bản thân cô Aida cũng phải học rất nhiều. 

"Tôi từng lo sợ vì mọi thứ đều mới mẻ với tôi. Tôi phải tìm hiểu đủ thứ, làm việc với người hướng dẫn gần như 24/7. Ban đầu, tôi ngại hỏi nhưng nhờ các buổi cố vấn từ dự án, tôi dần vượt qua tâm lý ngại ngần. 

Tôi liên tục gọi điện, đặt câu hỏi, cùng họ xây dựng bài học. Trước đây, tôi chỉ đứng lớp giảng bài, còn bây giờ, mỗi tiết học là một buổi tương tác và học hỏi tích cực. Nhiều đồng nghiệp cũng bắt đầu quan sát và áp dụng phương pháp này", cô nói.

Cô Aida tin rằng, các dự án như "Girls in Science" không chỉ giúp học sinh hiểu biết về khoa học mà còn giúp các em trở nên tự tin hơn vào bản thân. 

"Trước đây, các em ngại ngần khi đưa ra ý tưởng. Giờ thì các em mạnh dạn nói lên quan điểm, đề xuất giải pháp và hành động", cô chia sẻ. Với cô Aida, dự án của UNICEF đã mang đến cho cả giáo viên và học sinh cơ hội mở rộng tầm nhìn. Các em hiểu rằng khoa học không chỉ là lý thuyết trong sách vở, mà còn là công cụ mạnh mẽ giúp thay đổi thế giới quanh mình.

Từ năm 2020, Bộ Giáo dục và Khoa học Kyrgyzstan phối hợp cùng UNICEF thúc đẩy giáo dục STEM cho cả trẻ em gái và trẻ em trai, đặc biệt trong các cộng đồng dễ bị tổn thương. Nhờ đó, hơn 60.000 thanh thiếu niên, trong đó có 48.000 trẻ em gái, đã được tiếp cận giáo dục STEM và được truyền cảm hứng để chuẩn bị cho sự nghiệp trong các lĩnh vực này.

Nguồn: UNICEF

Nguồn: https://phunuvietnam.vn/truyen-cam-hung-tao-co-hoi-tiep-can-stem-cho-hon-48-nghin-tre-em-gai-20250425150442203.htm