Ủy ban châu Âu công bố kế hoạch lớn nhằm đơn giản hoá quy định nông nghiệp EU

 

Gói cải cách mới nhất, nằm trong chuỗi sáng kiến đơn giản hóa rộng lớn mang tên “omnibus” được triển khai trong nhiệm kỳ thứ hai của Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen, vừa được công bố tại Brussels, tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp. Mục tiêu của gói này là giảm thiểu gánh nặng hành chính không cần thiết trong việc thực hiện Chính sách Nông nghiệp Chung (CAP) – cơ chế trợ cấp nông nghiệp của EU.

Ủy ban nhấn mạnh rằng cải cách không chỉ đơn giản hóa quy trình mà còn nhằm tăng sức cạnh tranh, tăng khả năng phục hồi của ngành nông nghiệp và thúc đẩy số hóa. Các quy định mới hướng đến việc tinh giản kiểm tra tại trang trại và yêu cầu báo cáo, xử lý các điểm chồng chéo trong quy định về nông nghiệp hữu cơ và các điều kiện môi trường.

Một trong những đề xuất đáng chú ý là khuyến khích các chính quyền quốc gia xây dựng hệ thống kỹ thuật số tương thích, theo nguyên tắc “báo cáo một lần, sử dụng nhiều lần”. Điều này giúp nông dân nộp dữ liệu chỉ qua một nền tảng duy nhất, giảm giấy tờ, tiết kiệm chi phí và quản lý trang trại hiệu quả hơn. Gói cải cách dự kiến giúp nông dân tiết kiệm 1,58 tỷ euro mỗi năm, còn các chính quyền quốc gia tiết kiệm thêm khoảng 210 triệu euro.

Nới lỏng quy định xanh: Thực dụng hay thoái lui?

Một điểm gây tranh cãi trong cải cách lần này là việc nới lỏng các điều kiện môi trường bắt buộc gắn với trợ cấp CAP – được xem là phản ứng trước các cuộc biểu tình của nông dân năm ngoái. Tuy nhiên, Ủy ban khẳng định họ không dỡ bỏ kiến trúc xanh của CAP, mà chỉ áp dụng cách tiếp cận thực tế hơn: 8 trong số 9 điều kiện môi trường vẫn được giữ nguyên, và các nước thành viên có thể sử dụng các quy định quốc gia tương đương để đạt được mục tiêu EU.

Ủy viên Nông nghiệp EU Christophe Hansen giải thích rằng nếu các điều kiện môi trường đã tồn tại trong luật quốc gia, thì sẽ được coi là tương đương và không áp đặt thêm nghĩa vụ mới với nông dân. Ông cũng thừa nhận việc áp dụng tiêu chuẩn đồng nhất trên một ngành nông nghiệp đa dạng là thách thức lớn, nên EU đang chuyển sang cách tiếp cận phù hợp với từng vùng.

Tuy vậy, nghị sĩ Xanh Thomas Waitz từ Áo cảnh báo rằng “nhiều linh hoạt hơn không được đánh đổi bằng việc hy sinh bảo vệ môi trường và sức khoẻ cộng đồng,” đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ ô nhiễm nước do thuốc trừ sâu và phân bón đang gia tăng.

Một số ý kiến chỉ trích rằng EU đang thụt lùi so với các cam kết xanh ban đầu, trong khi số khác cho rằng đây là phản ứng hợp lý trước một chiến lược bền vững chưa đạt kết quả như mong muốn.

 

Hướng đi mới trong quản trị nông nghiệp
Gói cải cách lần này được xem là bước chuyển lớn trong cách EU điều hành ngành nông nghiệp, và sẽ là nền tảng cho đề xuất CAP sau năm 2027 – dự kiến sẽ được công bố sau khi trình bày ngân sách dài hạn của EU.

Để hỗ trợ các nông trại nhỏ, mức hỗ trợ hàng năm theo hình thức gói thanh toán sẽ được tăng gấp đôi, từ 1.250 euro lên 2.500 euro. Một lựa chọn hỗ trợ đơn giản hoá khác sẽ cho phép các nông trại nhỏ nhận đến 50.000 euro nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Những nông dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai hay dịch bệnh động vật cũng sẽ được hưởng hỗ trợ khẩn cấp tốt hơn, thông qua các công cụ quản lý rủi ro linh hoạt hơn trong các Kế hoạch chiến lược CAP của mỗi quốc gia.

Ngoài ra, Quỹ dự trữ nông nghiệp EU sẽ chỉ được sử dụng cho các biến động thị trường mang tính toàn khối, không dùng cho các sự kiện riêng lẻ ở cấp quốc gia như sương giá, nhằm đảm bảo nguồn quỹ được sử dụng đúng trọng tâm.

Các nước thành viên cũng sẽ được linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh các kế hoạch chiến lược quốc gia của mình – vốn là những bản kế hoạch gửi hàng năm tới Brussels để thực hiện mục tiêu CAP. Chỉ những thay đổi mang tính chiến lược mới cần sự phê duyệt trước của Ủy ban, giúp đẩy nhanh tiến trình cho nông dân hưởng lợi từ các điều chỉnh mới.

---

Nguồn:Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-nuoc-ngoai/uy-ban-chau-au-cong-bo-ke-hoach-lon-nham-don-gian-hoa-quy-dinh-nong-nghiep-eu.html