Vận hành cụm cống Cái Lớn - Cái Bé ứng phó với bão Kalmaegi

ĐBSCL Nhằm ứng phó với bão Kalmaegi kết hợp triều cường, cụm cống Cái Lớn - Cái Bé được vận hành để tiêu úng, bảo vệ sản xuất và dân sinh vùng hạ lưu.

Chủ động ứng phó, bảo vệ dân sinh

Theo dự báo của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, trong các ngày từ 6-10/11, bão số 13 (tên quốc tế Kalmaegi) hoạt động mạnh trên Biển Đông, kết hợp gió mùa Tây Nam và kỳ triều cường tháng 11 khiến mực nước ở khu vực cửa sông Cái Lớn đạt đỉnh cao nhất từ đầu mùa lũ đến nay, dự báo vượt mức báo động III từ 20- 25cm. Đợt triều này trùng với kỳ triều lớn phía biển Đông, có thể làm nước dâng cao thêm 10- 30cm, gây nguy cơ ngập úng, tràn bờ bao, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản ở các vùng trũng thấp thuộc các xã An Minh, An Biên, Đông Hòa, Vĩnh Thuận, Vĩnh Bình (tỉnh An Giang).

Từ ngày 6/11, cống Cái Lớn đã được đóng tối đa 9/11 cửa van, nhằm ứng phó với bão Kalmaegi kết hợp triều cường, giúp tiêu thoát nước, giảm áp lực cho hệ thống kênh mương nội đồng. Ảnh: Trung Chánh.

Trước tình hình đó, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Miền Nam đã ban hành Thông báo số 90/TB-TLMN-ĐBSCL ngày 3/11/2025 về việc vận hành cụm cống Cái Lớn, Cái Bé và Xẻo Rô nhằm hỗ trợ tiêu úng, giảm ngập do ảnh hưởng triều cường, lũ nội đồng và hoàn lưu bão Kalmaegi. Cùng thời điểm, Chi cục Hàng hải và Đường thủy phía nam cũng có Thông báo số 1392/CCHHĐTPN-NV về việc hạn chế giao thông đường thủy nội địa trên sông Cái Lớn, Cái Bé và kênh Tân Bằng - Cán Gáo để đảm bảo an toàn cho người và phương tiện trong thời gian vận hành công trình.

Ông Lê Tự Do, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Miền Nam cho biết, từ ngày 6/11, đơn vị đã chủ động đóng tối đa cửa van cống Cái Lớn (9/11 cửa), cống Cái Bé (2/2 cửa) và sẵn sàng vận hành cống Xẻo Rô theo yêu cầu của địa phương, nhằm ngăn triều, tiêu thoát nước, giảm áp lực cho hệ thống kênh nội đồng. Dự kiến, tình hình ngập úng khu vực thượng và hạ lưu các công trình sẽ tăng nhẹ vào các ngày 8 - 9/11 do triều đạt đỉnh và gió Tây Nam hoạt động mạnh, song sẽ giảm dần khi bão suy yếu.

Phối hợp đồng bộ, giảm thiểu thiệt hại

Để đảm bảo an toàn sản xuất và dân sinh, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Miền Nam đã phối hợp chặt chẽ với Văn phòng thường trực Ban Phòng thủ dân sự tỉnh An Giang, Chi cục Thủy lợi tỉnh và các địa phương trong vùng dự án vận hành hệ thống cống. Các đơn vị cùng theo dõi mực nước, kịp thời thông tin đến người dân, tổ chức, doanh nghiệp chủ động ứng phó, nhất là tại các xã ven biển và vùng hạ lưu công trình.

Nông dân trong vùng dự án đang tích cực thu hoạch lúa đã chín, nhằm ứng phó với bão KAMEAGI kết hợp với triều cường, gây thời tiết bất lợi ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Trung Chánh.

Cụ thể, UBND các xã được yêu cầu hướng dẫn người dân gia cố bờ bao ở các điểm xung yếu, đóng các cửa mương lấy nước khi triều lên, hạn chế tối đa tình trạng tràn bờ, ngập úng cục bộ. Người dân sinh sống dọc sông Cái Lớn, Cái Bé, kênh Xẻo Rô - Cán Gáo được khuyến cáo kê cao đồ đạc, di dời tài sản và vật nuôi đến nơi an toàn trong thời gian vận hành cống. Các phương tiện thủy khi qua lại khu vực công trình phải tuân thủ nghiêm quy định an toàn giao thông, tín hiệu báo hiệu và hướng dẫn của lực lượng điều tiết tại hiện trường.

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Miền Nam, thống kê của các địa phương trong khu vực dự án Cái Lớn - Cái Bé hiện đang trong giai đoạn chuyển mùa vụ, với tổng diện tích canh tác và nuôi trồng thủy sản đạt kế hoạch cao. Riêng khu vực tỉnh An Giang (phần thuộc Kiên Giang cũ) đã thu hoạch xong hơn 105.000 ha lúa hè thu 2025, năng suất bình quân đạt 5,62 tấn/ha, lúa thu đông đã xuống giống 34.000 ha, đang thu hoạch hơn 27.500 ha. Diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 119.492 ha, vượt 101% kế hoạch, chủ yếu là nuôi tôm trong ao và ruộng.

Tại thành phố Cần Thơ (vùng Hậu Giang cũ), vụ lúa hè thu 2025 cũng hoàn tất thu hoạch 48.551 ha, năng suất 6 tấn/ha, sản lượng ước đạt hơn 291.000 tấn. Vụ thu đông đang thu hoạch 10.970 ha. Ở vùng Sóc Trăng cũ, hơn 18.500 ha lúa hè thu đã thu hoạch dứt điểm, năng suất bình quân 5,4 tấn/ha, sản lượng gần 100.000 tấn, diện tích nuôi thủy sản 3.152 ha, sản lượng 12.877 tấn.

Tại Cà Mau, diện tích lúa hè thu 2025 đạt 22.975 ha, năng suất 5,58 tấn/ha, sản lượng hơn 128.000 tấn. Vụ Mùa (tôm - lúa) đã xuống giống 27.407 ha, đạt 67,4% kế hoạch, cùng 49.919 ha nuôi thủy sản. Những con số này cho thấy hiệu quả vận hành điều tiết mặn - ngọt, tiêu úng và trữ ngọt của hệ thống Cái Lớn - Cái Bé đã phát huy rõ rệt, giúp ổn định sản xuất và sinh kế vùng hạ lưu.

Theo lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Miền Nam, việc vận hành linh hoạt cụm cống Cái Lớn - Cái Bé ứng phó với bão Kalmeagi kết hợp với triều cường là minh chứng cho khả năng phối hợp chủ động giữa cơ quan chuyên môn và địa phương. Đây cũng là bài kiểm tra thực tế cho hệ thống trong điều kiện khí tượng - thủy văn bất lợi, đồng thời là tiền đề quan trọng hướng tới mục tiêu vận hành thông minh, tự động hóa quản lý nguồn nước vùng hạ lưu sông Cái Lớn - Cái Bé, phục vụ phát triển bền vững sản xuất nông nghiệp, thủy sản và sinh kế người dân.

Hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé không chỉ là công trình trọng điểm vùng ĐBSCL mà còn là “lá chắn” an toàn trước biến động khí hậu và thời tiết cực đoan. Việc chủ động ứng phó sớm, đồng bộ giữa các ngành, địa phương và người dân trong các đợt mưa, bão nguy hiểm, đã khẳng định vai trò chiến lược của công trình trong bảo vệ vùng đất trù phú, đảm bảo sinh kế cho hàng triệu cư dân vùng hạ lưu sông nước miền Tây.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/van-hanh-cum-cong-cai-lon--cai-be-ung-pho-voi-bao-kalmaegi-d782743.html