Vì sao giảm trừ gia cảnh để nộp thuế thu nhập cá nhân không chia theo vùng?

Trước khi dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi được Quốc hội thảo luận tại hội trường trong phiên làm việc chiều 19/11, Bộ Tài chính (cơ quan chủ trì soạn thảo Luật) đã có báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến trong phiên thảo luận tổ, gửi tới các đại biểu Quốc hội.

Thảo luận ở tổ về dự án luật này, có đại biểu đề nghị bổ sung cơ chế xác định mức giảm trừ theo vùng kinh tế, vì chi phí sinh hoạt khác nhau giữa vùng thành thị cao hơn nông thôn. Ý kiến này góp ý nên gắn mức giảm trừ với mức lương tối thiểu vùng để đảm bảo công bằng khả năng nộp thuế giữa các khu vực.

Giải thích rõ hơn, cơ quan chủ trì soạn thảo luật cho rằng nếu quy định ngưỡng giảm trừ ở nông thôn thấp hơn ở đô thị sẽ vô hình trung đánh thuế vào những người có thu nhập thấp, điều kiện sống và làm việc khó khăn.

Vì sao giảm trừ gia cảnh để nộp thuế thu nhập cá nhân không chia theo vùng? - 1 — Các đại biểu Quốc hội dự kỳ họp thứ 10 tại Hội trường Diên Hồng (Ảnh: Hồng Phong).

Hơn nữa, việc xác định một người nộp thuế ở khu vực nào cũng rất phức tạp do sự di chuyển thường xuyên của một bộ phận lao động trong nền kinh tế.

Bộ Tài chính cũng chỉ ra một số hạn chế khi xác định các mức giảm trừ theo vùng. Đặc biệt, vừa qua cả nước sắp xếp lại địa giới hành chính, địa bàn các tỉnh, thành phố đã được mở rộng nên ngay cả trong địa bàn một tỉnh/thành phố cũng có thể có chênh lệch về mức sống, chi phí sinh hoạt giữa các khu vực.

Bộ Tài chính cho biết nhiều nước phát triển và đang phát triển nhìn chung chỉ quy định mức giảm trừ gia cảnh chung, áp dụng thống nhất, không phân biệt theo địa bàn và các bộ phận dân cư.

Đối với các cá nhân làm việc tại các địa bàn khó khăn, Luật Thuế thu nhập cá nhân đã quy định không tính vào thu nhập chịu thuế khoản trợ cấp khu vực, trợ cấp thu hút, trợ cấp chuyển vùng... nhằm hỗ trợ người lao động cũng như thu hút cá nhân làm việc tại các địa bàn này.

Do đó, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên tắc giảm trừ chung như hiện hành, không phân biệt chi tiết theo từng nhóm đối tượng cũng như vùng miền.

Phiên thảo luận tổ cũng ghi nhận một số ý kiến đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 17,3 triệu với người nộp thuế và 6,9 triệu với người phụ thuộc, xem xét mức giảm trừ gia cảnh mới phù hợp với dự kiến tăng lương tối thiểu lên 3,45 triệu đồng/tháng từ 1/7/2026, thay vì mức 15,3 triệu và 6,9 triệu mà Bộ Tài chính đề xuất.

Bộ Tài chính giải thích theo luật hiện hành, khi chỉ số CPI biến động trên 20% thì Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động của giá cả áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.

Căn cứ biến động chỉ số CPI, Chính phủ đã chủ động xây dựng dự án Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, trong đó đề xuất 2 phương án và gửi lấy ý kiến rộng rãi.

Tổng hợp ý kiến cho thấy đa số ý kiến đồng tình điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng, mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau đó đã thông qua nghị quyết về mức điều chỉnh này.

Bộ Tài chính nêu tính toán, với mức giảm trừ gia cảnh mới này, cá nhân có thu nhập 17 triệu đồng/tháng (nếu không có người phụ thuộc), 24 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hoặc 31 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc), thì chưa phải nộp thuế.

Về ý kiến đề nghị quy định mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc bằng 50% mức giảm trừ cho người nộp thuế, cơ quan soạn thảo giải thích, mức giảm trừ gia cảnh gồm 2 phần, phần đối với người nộp thuế và phần đối với những người phụ thuộc.

Theo Bộ Tài chính, Luật Thuế Thu nhập cá nhân thực hiện từ 1/1/2009 đến nay vẫn duy trì mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 40% so với người nộp thuế và được điều chỉnh tương ứng theo mức độ điều chỉnh đối với người nộp thuế. Do đó, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/vi-sao-giam-tru-gia-canh-de-nop-thue-thu-nhap-ca-nhan-khong-chia-theo-vung-20251119110108086.htm