'Bão nợ AI' kéo trái phiếu công nghệ lao dốc

công nghệ - Ảnh 1. — CEO Mark Zuckerberg phát biểu tại hội nghị Meta Connect 2025 ở Menlo Park, California hồi tháng 9

Giới đầu tư đang bày tỏ sự e dè sâu sắc trước diễn biến bất thường trên thị trường trái phiếu công nghệ.

Các tập đoàn như Alphabet (Google), Meta, Microsoft và Oracle đang chứng kiến trái phiếu của họ giảm giá mạnh trong vài tuần gần đây. Động thái này buộc thị trường phải định giá lại rủi ro trước cơn khát vốn chưa từng có cho AI.

Phát hành trái phiếu tăng kỷ lục

Theo báo Financial Times, thị trường nợ doanh nghiệp vừa chứng kiến một loạt đợt phát hành trái phiếu "bom tấn" với kỳ hạn lên tới 40 năm. Meta là ví dụ điển hình, khi sau thỏa thuận vay 27 tỉ USD để phát triển trung tâm dữ liệu Hyperion, công ty này đã phát hành thêm 30 tỉ USD trái phiếu vào cuối tháng 10 - thương vụ lớn nhất kể từ năm 2023.

CEO Mark Zuckerberg không ngần ngại khẳng định Meta sẽ chi hàng trăm tỉ USD trong thập niên tới nhằm phát triển AI cấp độ con người.

Không kém cạnh, Alphabet cũng huy động 25 tỉ USD qua phát hành trái phiếu chỉ trong đầu tháng 11, trong khi Oracle phát hành 18 tỉ USD vào tháng 9 chủ yếu để tài trợ các dự án lớn như trung tâm dữ liệu Stargate của OpenAI.

Theo dữ liệu của Bank of America, phần chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu của các tập đoàn này so với trái phiếu Kho bạc Mỹ đã tăng lên mức 0,78 điểm phần trăm - mức cao nhất kể từ tháng 4 khi thị trường chao đảo vì kế hoạch áp thuế của Tổng thống Trump, và tăng mạnh so với mức 0,5 điểm phần trăm hồi tháng 9.

"Điều thị trường nhận ra trong hai tuần qua là chính thị trường vốn công sẽ phải gánh phần lớn chi phí cho cơn sốt AI này" - ông Brij Khurana, Giám đốc danh mục đầu tư thu nhập cố định tại Wellington Management, nhận định.

Ước tính từ Ngân hàng JPMorgan cho thấy việc xây dựng hạ tầng AI có thể tiêu tốn hơn 5.000 tỉ USD, đòi hỏi sự tham gia của tất cả các thị trường vốn công, cùng tín dụng tư nhân, nguồn vốn thay thế, thậm chí cả sự hỗ trợ của chính phủ.

Đòn bẩy tài chính gia tăng

Quy mô chi tiêu cho hạ tầng AI đang vượt ngoài tầm kiểm soát của các chu kỳ công nghệ trước đây. Năm 2025, Google, Amazon, Microsoft và Meta đã chi hơn 350 tỉ USD và dự kiến vượt mốc 400 tỉ USD vào năm 2026 chỉ riêng cho trung tâm dữ liệu.

Dù sở hữu khoảng 350 tỉ USD tiền mặt và đầu tư ngắn hạn theo ước tính của JPMorgan, các tập đoàn này vẫn ồ ạt phát hành trái phiếu - một chiến lược khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại về mức đòn bẩy tài chính ngày càng tăng.

Theo Bloomberg, sự gia tăng nguồn cung trái phiếu mới đang tạo ra áp lực rõ rệt. Oracle bị ảnh hưởng nặng nề nhất với trái phiếu giảm gần 5% kể từ giữa tháng 9. Công ty này hiện gánh 96 tỉ USD nợ dài hạn và đang tiếp tục tăng vay.

Ngân hàng Bank of America cảnh báo chi tiêu cao gần giới hạn dòng tiền, đặc biệt khi lãi suất tăng hoặc lợi nhuận chậm lại, sẽ làm tăng rủi ro tín dụng.

Đáng chú ý, nhà đầu tư huyền thoại Michael Burry vừa cảnh báo các tập đoàn công nghệ cung cấp hạ tầng điện toán đám mây quy mô lớn có thể đang thổi phồng lợi nhuận thông qua cách tính khấu hao, theo trang Business Insider.

Do các chip bán dẫn như của Nvidia có vòng đời tương đối ngắn, ông Burry ước tính các tập đoàn này sẽ ghi nhận chi phí khấu hao thấp hơn thực tế khoảng 176 tỉ USD trong giai đoạn 2026 - 2028.

Ông dự đoán đến năm 2028, Oracle có thể phóng đại lợi nhuận khoảng 26% và Meta khoảng 20%.

Mặc dù có nhiều cảnh báo, các chuyên gia vẫn giữ thái độ lạc quan thận trọng. Họ nhấn mạnh các khoản đầu tư AI hiện được tích hợp sâu vào mô hình kinh doanh và năng suất kinh tế, khác biệt so với bong bóng dot-com trước đây.

Đối với các nhà đầu tư trái phiếu, dòng tiền mạnh của các công ty như Meta - với dòng tiền hoạt động quý vừa qua là 30 tỉ USD - mang lại sự đảm bảo về khả năng thanh toán.

Ông Robert Cohen tại DoubleLine Capital cho rằng thị trường vốn vẫn sẵn sàng tài trợ, miễn là được cấu trúc hợp lý, bởi tiềm năng doanh thu từ các hợp tác AI vẫn là yếu tố hấp dẫn để giảm bớt lo ngại.

Tín hiệu tích cực

Trong bối cảnh các công ty công nghệ gia tăng vay nợ để chi tiêu cho AI, một số nhà phân tích nhìn nhận sự sụt giảm giá trái phiếu như một tín hiệu tích cực, phản ánh thị trường vẫn đang định giá rủi ro một cách hợp lý.

Ông George Pearkes, chiến lược gia vĩ mô tại Bespoke Investment Group, nhấn mạnh: "Chừng nào thị trường còn phản ứng với rủi ro gia tăng, đó vẫn là dấu hiệu lành mạnh".

Theo ông, điều đáng lo ngại hơn là khi giá trái phiếu lại tăng, bất chấp nguồn cung nợ mới ồ ạt đổ ra thị trường, đồng thời lưu ý chúng ta "mới chỉ đang ở giai đoạn đầu của chu kỳ nợ" trong toàn bộ cuộc đua AI này.

TÂM DƯƠNG

Nguồn: https://tuoitre.vn/bao-no-ai-keo-trai-phieu-cong-nghe-lao-doc-20251113064451727.htm