Bộ Y tế sẽ hiện thực hóa chính sách miễn viện phí cho người dân ra sao?

(Dân trí) - Để tiến tới miễn viện phí cho người dân, Bộ Y tế sẽ sửa đổi toàn diện Luật Bảo hiểm y tế để giảm tỷ lệ đồng chi trả, tăng mức hưởng, chi trả chi phí sàng lọc, phát hiện sớm một số bệnh nguy hiểm…

"Bệnh viện báo tạm ứng 40 triệu, tôi chỉ có 10 triệu trong túi"

Chỉ sau 2 ngày nằm viện để thực hiện ca can thiệp đặt stent động mạch vành, chi phí điều trị của ông T.T.B. (71 tuổi, quê ở Vĩnh Phúc) đã lên tới 108 triệu đồng. Tuy nhiên, do là trường hợp cấp cứu và có tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đúng tuyến, ông được quỹ bảo hiểm thanh toán đến 95%, tương đương hơn 75 triệu đồng. Gia đình chỉ phải chi trả khoảng 33 triệu còn lại.

“Nếu bố không có BHYT, chắc chắn chúng tôi sẽ rơi vào tình thế rất khó khăn. Số tiền được thanh toán lớn như vậy khiến cả nhà nhẹ gánh đi rất nhiều”, chị H., con gái ông B., chia sẻ.

Trước đó, khi ông B. nhập viện, gia đình được yêu cầu tạm ứng 40 triệu đồng. Trong lúc cấp bách, chị H. phải xoay xở khắp nơi vì trong nhà không có sẵn số tiền lớn như vậy.

“Bố kêu đau ngực nên tôi đưa đi khám, trong người chỉ mang theo 10 triệu. Nào ngờ bác sĩ yêu cầu nhập viện cấp cứu. Khi ra quầy đóng tạm ứng, tôi dùng thẻ Visa thì bị lỗi, buộc phải nộp tiền mặt mà tài khoản không đủ. May nhờ bạn bè hỗ trợ kịp thời trong vài phút nên mới có đủ để làm thủ tục cho bố,” chị kể.

Theo chị H., chỉ trong 2 ngày ở bệnh viện, chị đã nhận ra BHYT quan trọng đến mức nào. Với những ca đặt stent động mạch vành như trường hợp của bố chị, nếu có BHYT và chuyển đúng tuyến, bệnh nhân thường chỉ phải chi trả khoảng 30 triệu đồng – một con số vẫn lớn nhưng khả thi hơn rất nhiều so với tổng chi phí thực tế.

“Có người nhà đi làm, có thu nhập ổn định nên anh em chúng tôi cùng chung tay lo cho bố cũng không quá khó. Nhưng ở quê tôi, nhiều người hoàn cảnh không khá giả, đau ốm lâu ngày mà không có bảo hiểm, đến khi nhập viện, chi phí đặt hai stent có thể lên tới 200 triệu đồng. Gia đình không kham nổi nên lại đành về vay mượn hoặc chấp nhận điều trị muộn,” chị H. chia sẻ.

Theo chị, chi phí khám chữa bệnh vẫn là gánh nặng rất lớn với nhiều gia đình, đặc biệt là những người lao động tự do, nông dân hoặc người không có điều kiện tham gia bảo hiểm y tế thường xuyên. 

Lộ trình miễn viện phí cho người dân

Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, khẳng định, việc miễn viện phí cho toàn dân là chủ trương rất lớn, nhân văn, thể hiện rõ tính ưu việt của chế độ ta trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Trong đó đề xuất nhiều giải pháp chú trọng phát triển y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tiến tới miễn viện phí cho tất cả người dân.

Dự thảo nêu, về định hướng, từ năm 2030 đến năm 2035, mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu; được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời; được khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn, bảo đảm kiểm soát hiệu quả các yếu tố nguy cơ sức khỏe...

Việc miễn viện phí cho toàn dân là chủ trương rất lớn, nhân văn, thể hiện rõ tính ưu việt của chế độ ta trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân. 

GS.TS Trần Văn Thuấn Thứ trưởng Bộ Y tế

Ngoài ra, chúng ta cũng cần đạt bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT) toàn dân; tăng mức hỗ trợ đóng BHYT theo lộ trình đối với học sinh, sinh viên, người cao tuổi, người khuyết tật, người thuộc hộ cận nghèo và đối tượng chính sách xã hội; tăng mức thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT theo lộ trình phù hợp với mức đóng, đối tượng ưu tiên.

Mục tiêu, phấn đấu đến năm 2035 người dân được quỹ BHYT thanh toán 100% phạm vi quyền lợi BHYT tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, cơ sở đăng ký khám bệnh, chữa bệnh BHYT ban đầu thuộc cấp khám bệnh, chữa bệnh cơ bản.

100% y tế cơ sở có đủ năng lực thực hiện hiệu quả chăm sóc sức khỏe ban đầu. Trong 5 năm 2025-2030, mỗi năm tăng cường ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại y tế cơ sở.

Tầm nhìn đến năm 2045, các chỉ số sức khỏe của người dân, chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu tương đương với các nước phát triển. Tuổi thọ trung bình đạt trên 80 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh tăng lên. Tầm vóc, thể lực, chiều cao trung bình của thanh niên tương đương các quốc gia có cùng mức phát triển.

Sửa đổi toàn diện luật BHYT

Theo Thứ trưởng Thuấn, Bộ Y tế có định hướng tiến hành sửa đổi toàn diện Luật BHYT để đưa khám sức khỏe định kỳ vào phạm vi quyền lợi cơ bản của người tham gia BHYT, đồng thời quy định rõ các gói dịch vụ dự phòng được quỹ chi trả theo lộ trình.

Các văn bản dưới luật như nghị định, thông tư cần quy định cụ thể về tần suất khám, nội dung chuyên môn, mức chi trả, cơ chế phối hợp liên ngành giữa BHYT, y tế dự phòng và y tế cơ sở. Gói khám cần được thiết kế phù hợp theo nhóm tuổi, nghề nghiệp, yếu tố nguy cơ và vùng địa lý, với mức thanh toán phù hợp.

Trong 5 năm 2025-2030, mỗi năm tăng cường ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại y tế cơ sở (Ảnh: B.V).

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh cải cách chính sách theo hướng mở rộng phạm vi và mức hưởng BHYT trên nguyên tắc lấy dự phòng làm nền tảng, chuyển dịch từ chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe chủ động.

Trong đó, ưu tiên chi trả đầy đủ cho các dịch vụ cơ bản có hiệu quả về chi phí cao như khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm, quản lý sức khỏe nghề nghiệp…

“Trên cơ sở đó, chúng ta từng bước tiến tới bao phủ các kỹ thuật y tế hiện đại, thuốc biệt dược hay các dịch vụ chuyên sâu.

Đồng thời, nghiên cứu tăng tính bền vững của quỹ BHYT thông qua điều chỉnh mức đóng phù hợp với mức sống và nhu cầu y tế, khuyến khích các nhóm thu nhập cao, doanh nghiệp lớn đóng góp cao hơn theo nguyên tắc công bằng và đồng thuận”, Thứ trưởng Thuấn nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, theo Thứ trưởng cần thiết phải xem xét các cơ chế huy động bổ sung, như nguồn thu từ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm có nguy cơ cao với sức khỏe như rượu, bia, nước ngọt có đường, hay nguồn kinh phí từ quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá.

Đây là các nguồn thu gián tiếp có tính bền vững, phù hợp với thông lệ quốc tế, như định nghĩa “thuế sức khỏe” (health taxes) mà WHO đưa ra (được đánh vào các sản phẩm có tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng, ví dụ như thuốc lá, rượu bia và đồ uống có đường).

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/bo-y-te-se-hien-thuc-hoa-chinh-sach-mien-vien-phi-cho-nguoi-dan-ra-sao-20250604072652719.htm