Cà Mau chủ động thích ứng biến đổi khí hậu, nỗ lực bảo vệ bờ biển

CÀ MAU Cà Mau chịu ảnh hưởng nặng nề của sạt lở và BĐKH, nhưng nhiều giải pháp công trình và phi công trình đang giúp địa phương bảo vệ bờ biển, ổn định sản xuất.

Đoạn bờ biển Đông (Cà Mau) bị sạt lở nghiêm trọng. Ảnh: Trọng Linh.

ĐBSCL vùng đất trù phú với hơn 2,4 triệu ha đất canh tác và gần 700.000 ha nuôi trồng thủy sản, từ lâu giữ vai trò “vựa lúa, vựa cá, vựa trái cây” của cả nước. Tuy nhiên, những năm gần đây, biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp đang đặt toàn vùng, đặc biệt là tỉnh Cà Mau, trước nguy cơ sụt lún, xói lở và mất đất ngày càng nghiêm trọng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mỗi năm ĐBSCL mất từ 300 đến 500 ha đất do sạt lở bờ sông, bờ biển; tốc độ sụt lún trung bình toàn vùng hơn 1 cm/năm - con số cảnh báo hệ sinh thái đang chịu sức ép rất lớn.

Theo Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, nhận định: “Tình hình thiên tai và các dự báo cho thấy biến đổi khí hậu tại ĐBSCL đang gia tăng. Nếu không có biện pháp ứng phó kịp thời, sạt lở và sụt lún sẽ ngày càng nghiêm trọng.

Từ năm 2011 đến nay, tỉnh Cà Mau mất hơn 6.200 ha đất và rừng phòng hộ ven biển. Ảnh: Trọng Linh.

Cà Mau tâm điểm của sạt lở và xâm thực biển

Là tỉnh cực Nam của Tổ quốc, Cà Mau là địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất. Trong tổng chiều dài 310km bờ biển, trong đó có hơn 200km bờ biển đã và đang bị sạt lở, trong đó bờ biển Tây gần 100km, bờ biển Đông hơn 100km. Chỉ hơn một thập kỷ, tỉnh đã mất hơn 6.200 ha đất và rừng phòng hộ ven biển.

Trước tình hình này, nhiều năm qua, với sự hỗ trợ từ Trung ương, các viện, trường và tổ chức quốc tế, Cà Mau đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống phòng chống sạt lở. Đến nay, tỉnh Cà Mau đã xây dựng được 110km kè ven biển, góp phần bảo vệ hàng chục nghìn hec-ta đất sản xuất, ổn định đời sống cho hàng vạn hộ dân vùng ven biển.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, chia sẻ: “Đê biển Tây và hệ thống kè bảo vệ được các bộ ngành và tổ chức quốc tế đánh giá rất cao. Đây là những công trình then chốt trong bảo vệ dân cư và sản xuất".

Đối với người dân, những công trình này mang đến sự an tâm rõ rệt. Ông Nguyễn Văn Vãng, xã Đá Bạc, xúc động nói: Mỗi năm đất lở 7-8 mét, chúng tôi lúc nào cũng lo chạy lở. Giờ có đê kè, đỡ được nhiều lắm.

Tuyến kè chống sạt lở bên trước đê biển. Ảnh: Trọng Linh. 

Trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, Cà Mau cũng triển khai các giải pháp cấp bách tại những điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm, như kè đá khan, kè rọ đá, kè lát mái, với tổng chiều dài hơn 18 km.

Mô hình kè đá khan tại xã Khánh Lâm được xem là giải pháp chi phí thấp nhưng hiệu quả cao. Bà Phan Thị Kiều, người dân địa phương, cho biết: Không có kè, nước lên là ngập hết. Giờ có kè rồi đỡ 7-8 phần, cuộc sống yên tâm hơn.

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, nhấn mạnh: Tỉnh rà soát toàn tuyến ven biển, phân loại mức độ nguy hiểm và chọn giải pháp phù hợp với nguồn lực. Mỗi khu vực có đặc điểm khác nhau nên cần mô hình kè riêng biệt.

Không chỉ dựa vào các công trình phòng hộ, Cà Mau và toàn ĐBSCL cũng nhận được sự hỗ trợ từ các viện nghiên cứu, trường đại học và các tổ chức quốc tế trong việc đánh giá địa mạo, dự báo rủi ro và đề xuất giải pháp kỹ thuật.

Hiện tại Cà Mau còn khoảng 140km bờ biển sạt lở nguy hiểm đặt biệt nguy hiểm. Ảnh: Trọng Linh.

Theo Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, sự phối hợp giữa giải pháp công trình, phi công trình, giữa dài hạn và ngắn hạn là rất quan trọng. Khi chính quyền, khoa học và người dân chung sức, ĐBSCL sẽ phát triển ổn định và bền vững hơn.

Mỗi tuyến đê, mỗi đoạn kè, mỗi cánh rừng ngập mặn được gây trồng là một “lá chắn” bảo vệ đất đai, sinh kế và tương lai của người dân miền Tây. Những nỗ lực kiên trì của Cà Mau, địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, đang góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững của cả ĐBSCL.

Trước tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu, Cà Mau và vùng ĐBSCL đang thể hiện quyết tâm thích ứng bằng những hành động cụ thể, từ đầu tư công trình, trồng rừng ngập mặn đến chuyển đổi sinh kế. Với sự đồng hành của Nhà nước, khoa học và cộng đồng, vùng đất nơi cuối trời Tổ quốc đang bền bỉ gìn giữ từng tấc đất và hệ sinh thái, hướng đến tương lai xanh, an toàn, bền vững cho người dân miền Tây.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ca-mau-chu-dong-thich-ung-bien-doi-khi-hau-no-luc-bao-ve-bo-bien-d785175.html