Tầm nhìn chiến lược cho tương lai
Vân Đồn có diện tích khoảng 2.171,33km2, hội tụ đầy đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi khi nằm trong Vịnh Bái Tử Long xinh đẹp, có nhiều đảo đá vôi và những hang động đẹp, nối liền với Vịnh Hạ Long - Di sản, Kỳ quan thiên nhiên thế giới; có vị trí địa kinh tế, chính trị chiến lược quan trọng đối với Việt Nam và quốc tế khi nằm trên đường trung chuyển chiến lược từ khu vực Đông Á xuống Đông Nam Á, ASEAN - Trung Quốc, nằm trong khu vực hợp tác “Hai hành lang, một vành đai” kinh tế Việt - Trung và hành lang kinh tế Nam Ninh - Singapore và khu hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng.
Những thuận lợi kể trên, đã tạo ra cho Vân Đồn có một sự khác biệt, nổi trội được Trung ương nhìn nhận, định hướng hình thành, phát triển trở thành một khu kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực, có sức mạnh cạnh tranh toàn cầu và trở thành đặc khu kinh tế thế hệ mới của cả nước. Từ năm 2007, khi Vân Đồn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển thành khu kinh tế tổng hợp, Quảng Ninh đã xác định đây là “dự án chiến lược đặc biệt” mang tầm quốc gia và triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước dành cho Vân Đồn.
Đến nay trên địa bàn KKT Vân Đồn đã được UBND tỉnh chỉ đạo triển khai lập, phê duyệt được 12 đồ án quy hoạch phân khu; Ban Quản lý KKT tỉnh tổ chức triển khai lập, thẩm định, phê duyệt 43 quy hoạch chi tiết để cụ thể hóa Quy hoạch chung và các quy hoạch phân khu được duyệt làm cơ sở quản lý, thu hút đầu tư.
Đồng chí Vũ Đức Hưởng, Chủ tịch UBND đặc khu Vân Đồn, cho biết: Đến nay các khu vực được định hướng phát triển và thu hút đầu tư đến năm 2030 trên địa bàn KKT Vân Đồn cơ bản đã phủ xong quy hoạch phân khu, đáp ứng yêu cầu của quản lý quy hoạch, đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với các quy hoạch cấp trên, làm cơ sở để xúc tiến kêu gọi thu hút đầu tư.
Tính đến nay, trên địa bàn KKT Vân Đồn có 64 dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách được phê duyệt, với tổng vốn đăng ký trên 63.000 tỷ đồng (61 dự án vốn đầu tư trong nước và 3 dự án vốn đầu tư FDI). Đến nay, qua nhiều giai đoạn quy hoạch, điều chỉnh và đầu tư hạ tầng, Vân Đồn đã hình thành diện mạo mới, có sân bay quốc tế, cao tốc kết nối đồng bộ, cảng biển và hệ thống khu chức năng đang dần hoàn thiện.
Từ sự quan tâm đầu tư của Trung ương và tỉnh nên nền kinh tế, đời sống dân sinh của KKT Vân Đồn cũng không ngừng tăng lên qua hằng năm. Tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân giai đoạn 2020-2024 đạt 25,9%/năm; tỷ trọng dịch vụ tăng từ 30% năm 2020 lên 32,3% năm 2024; công nghiệp - xây dựng tăng từ 37,7% năm 2020 lên 50,1% năm 2024; nông - lâm - thủy sản giảm từ 32,2% năm 2020 xuống 17,6% năm 2024; giá trị sản xuất hết năm 2024 đạt 16.379 tỷ đồng; tổng thu NSNN giai đoạn 2020-2024 đạt trên 5.630 tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 117,5 triệu đồng/người/năm.
Những tiềm năng, lợi thế và thành tựu phát triển kinh tế của Vân Đồn thời gian qua là minh chứng cho sự nhìn nhận đúng đắn của Trung ương về một đặc khu kinh tế thế hệ mới, phát triển đa ngành, đa lĩnh vực.
Chìa khóa cho Vân Đồn bứt phá
Kết quả đạt được của Vân Đồn về kinh tế, an sinh xã hội thời gian qua không phải bàn cãi, tuy nhiên, đặt trong kỳ vọng và tầm vóc của một “vùng động lực phát triển quốc gia”, Vân Đồn vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Các dự án động lực chưa đồng bộ, cơ chế thu hút đầu tư còn hạn chế, chưa có nhà đầu tư chiến lược quy mô lớn. Đây cũng chính là lý do để Trung ương và tỉnh Quảng Ninh thống nhất xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho đặc khu kinh tế Vân Đồn - coi đó là “chìa khóa thể chế” để mở ra đột phá cho giai đoạn mới.
Đồng chí Trương Mạnh Hùng, Trưởng Ban Quản lý KKT tỉnh, cho rằng: Cơ chế đặc thù cho Vân Đồn không chỉ nhằm tháo gỡ rào cản thể chế, mà còn để thử nghiệm mô hình quản trị hiện đại, minh bạch, hiệu quả hơn. Đây là phép thử quan trọng trong cải cách hành chính, trong việc xây dựng thể chế phát triển năng động, hội nhập quốc tế của Việt Nam.
Để đảm bảo đủ căn cứ pháp lý, cơ sở khoa học và thực tiễn, nâng cao chất lượng Đề án, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Quyết định số 3852/QĐ-UBND ngày 14/10/2025 thành lập Tổ công tác xây dựng Đề án thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù cho đặc khu kinh tế Vân Đồn. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Bùi Văn Khắng làm Tổ trưởng Tổ công tác xây dựng Đề án; đồng chí Cao Tường Huy, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND đặc khu Vân Đồn, giữ vai trò Tổ phó thường trực và trực tiếp chỉ đạo Bộ phận tham mưu giúp việc chuyên trách. Quyết định này được kỳ vọng mở đường thể chế cho các nhà đầu tư và loạt dự án tỷ USD, hạ tầng động lực đang tăng tốc tại Vân Đồn.
Theo Tổ công tác, Đề án sẽ được tập trung vào 3 quan điểm phát triển, đó là: Phát triển KT-XH nhanh và bền vững, dựa trên 3 trụ cột “Tự nhiên - văn hóa - con người” trên cơ sở phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế, tận dụng hiệu quả mang lại từ hệ thống hạ tầng kỹ thuật đã và đang được đầu tư; phát triển Vân Đồn mang tính đột phá, tập trung vào các ngành nghề có lợi thế cạnh tranh, mang lại lợi ích KT-XH và thu hút các dự án du lịch, dịch vụ chất lượng cao nhằm sớm hoàn thành đưa vào sử dụng hình thành các điểm nhấn về du lịch, dịch vụ hiện đại, tạo hiệu ứng lan tỏa; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với bảo đảm QP-AN, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm lợi ích quốc gia, với giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội.
Đồng chí Cao Tường Huy, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND đặc khu Vân Đồn, Tổ phó Tổ công tác xây dựng Đề án, cho biết: Đề án cơ chế, chính sách cho KKT Vân Đồn được xây dựng dựa trên kinh nghiệm và xu thế hội nhập quốc tế đảm bảo rõ ràng, đơn giản, áp dụng hiệu quả. Cách tiếp cận theo phương pháp so sánh với các đặc khu kinh tế trên thế giới như Hồng Kông, Ma Cao, Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, Malaysia, UAE,… đảm bảo lợi ích hài hòa giữa nhà nước, người dân và nhà đầu tư. Đề án cũng phân tích làm rõ các yếu tố tác động toàn diện trên các mặt KT-XH, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh, chú trọng thu hút nguồn lực đầu tư phát triển với cam kết dài hạn vì sự phát triển bền vững của đặc khu.
Hiện nay, dự thảo Đề án đã hoàn thành, được báo cáo Bộ Tài chính trình Thường trực Chính phủ xem xét, cho ý kiến. Đề án đề xuất 8 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù, với 23 chính sách thành phần nhằm tạo hành lang pháp lý vượt trội, bao trùm từ thu hút đầu tư, quản lý đất đai, phát triển kinh tế biển, tài chính - ngân sách, xuất nhập cảnh, nguồn nhân lực cho đến mô hình chính quyền đặc khu.
Các cơ chế, chính sách cho Vân Đồn được xây dựng theo phân lớp ngành nghề dựa trên kết quả phân tích chuỗi giá trị, từ đó xác định được các lĩnh vực ngành nghề ưu tiên, có ảnh hưởng lan tỏa đến sự phát triển của các lĩnh vực, ngành nghề khác để tập trung khuyến khích phát triển, có ưu đãi đặc thù cho nhà đầu tư chiến lược. Riêng ưu đãi về thuế, đất đai chỉ tập trung vào một số lĩnh vực, ngành nghề mũi nhọn, không dàn trải.
Trong đó, nổi bật là cơ chế thành lập Khu thương mại tự do tại Vân Đồn, với chính sách thuế, hải quan, tài chính ưu đãi; thí điểm mở rộng chính sách miễn thị thực nhập cảnh; cơ chế quản lý đất đai linh hoạt gắn với quy hoạch sử dụng đất đồng bộ, hiện đại; trao quyền chủ động cao hơn cho chính quyền đặc khu trong việc phê duyệt, quản lý dự án, thu hút nhà đầu tư chiến lược.
Đề án cũng nhấn mạnh phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc phòng; thúc đẩy các ngành kinh tế mũi nhọn như du lịch cao cấp, dịch vụ tài chính - logistics, công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp văn hóa. Đây là hướng đi được xem là “đòn bẩy kép” để vừa khai thác tiềm năng, vừa đảm bảo phát triển bền vững, xanh và thông minh.
Ông Trần Hoàng Vũ, Tổng Giám đốc CEO Vân Đồn, cho biết: Chúng tôi nhìn thấy ở Vân Đồn tiềm năng to lớn để hình thành một trung tâm kinh tế mới của khu vực phía Bắc. Khi cơ chế đặc thù được ban hành, nhà đầu tư có thể chủ động hơn, linh hoạt hơn trong triển khai các dự án quy mô lớn, tạo chuỗi giá trị mới và lan tỏa phát triển cho cả vùng Đông Bắc.
Cơ chế, chính sách đặc thù cho Vân Đồn được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Nghị quyết Đại hội XVI của Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2025-2030 gắn với chiến lược phát triển Vùng đồng bằng sông Hồng và tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Với sự đồng hành của Trung ương, sự chủ động của Quảng Ninh và niềm tin của người dân, Vân Đồn đang sẵn sàng cho một “hành trình cất cánh”, khẳng định vị thế mới của đất nước trên bản đồ kinh tế khu vực.
Nguồn: https://baoquangninh.vn/can-thiet-co-co-che-chinh-sach-dac-thu-cho-dac-khu-kinh-te-van-don-3384077.html
Bình luận (0)