Chính sách phát triển kinh tế - xã hội miền núi hỗ trợ chăn nuôi ở vùng cao Nghệ An

Từ những đàn gà đen, lợn đen, dê sinh sản được hỗ trợ theo Tiểu dự án 4 “Hỗ trợ phát triển chăn nuôi” thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (2021 - 2030), diện mạo nhiều bản làng miền Tây Nghệ An đang dần thay đổi. Những mô hình nhỏ ban đầu mở hướng phát triển chăn nuôi hàng hóa, tạo động lực phát triển bền vững vùng cao.

Báo Nghệ An•13/11/2025

Chăn nuôi được mùa nhờ “đòn bẩy” chính sách

Mô hình nuôi gà đen hàng hoá đang được nhân rộng, trở thành sinh kế ở các xã vùng cao Nghệ An. Ảnh: T.P

Hai năm trước, được hỗ trợ 50 con giống từ Tiểu dự án 4, anh Hờ Bá Lồng, bản Huồn Khe (xã Huồi Tụ) bắt đầu nuôi gà đen. Nhờ cán bộ hướng dẫn cách chăm sóc, phòng bệnh, đàn gà phát triển tốt, nay đã vượt hơn 300 con. “Gà đen nuôi tự nhiên, ăn ngô, cám, thảo dược rừng nên thịt săn chắc, giá bán cao, từ 180.000 – 220.000 đồng/kg. Nhờ mô hình này, gia đình tôi không còn lo cái nghèo nữa”, anh Lồng chia sẻ, ánh mắt ánh lên niềm vui.

Từ thành công ấy, mô hình chăn nuôi gà đen được triển khai đồng bộ tại nhiều địa phương khác. Ở Na Loi, Hội Nông dân tỉnh phối hợp triển khai chăn nuôi gà đen thương phẩm theo hướng an toàn sinh học cho ba hộ dân bản Na Khướng và Na Loi. Mỗi hộ được cấp con giống, thức ăn, vaccine, chế phẩm sinh học và được tập huấn kỹ thuật. Nhờ tuân thủ đúng quy trình, tỷ lệ sống của đàn gà đạt tới 96%, trọng lượng xuất chuồng từ 1,6 – 2 kg/con, cao hơn hẳn so với cách nuôi truyền thống. “Trước kia bà con nuôi gà theo kinh nghiệm, tỷ lệ hao hụt cao. Từ khi được tập huấn, người dân đã thay đổi tập quán, biết vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng định kỳ, hiệu quả rõ rệt”, chị Vi Hoa – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Na Loi cho biết.

Chăn nuôi dê thịt ở xã Mường Xén. Ảnh: T.P

Cũng từ nguồn hỗ trợ ấy, ở xã Nghĩa Khánh, mô hình nuôi dê đang mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho nhiều hộ dân. Gia đình ông Hà Chí Thành và bà Trương Thị Chú là một trong những hộ đầu tiên được nhận ba con dê giống để gây đàn. Cán bộ kỹ thuật thường xuyên xuống tận nơi hướng dẫn cách chăm sóc, phòng bệnh nên đàn dê sinh trưởng tốt, nay đã phát triển đến lứa thứ hai. “Nuôi dê cũng khá nhàn, kỹ thuật không phức tạp, thức ăn chủ yếu tận dụng trong vườn hoặc thả tự nhiên trên đồi nên chi phí thấp. Đàn dê lớn nhanh, khỏe mạnh, trở thành niềm hy vọng giúp gia đình có thêm nguồn thu ổn định, cải thiện cuộc sống”, bà Chú phấn khởi nói.
Hiện, phong trào nuôi dê thịt đang phát triển ở Làng Nung. Đến nay, đã có thêm hàng chục hộ dân khác được nhận hỗ trợ dê giống, tất cả đàn dê đều phát triển tốt, mang lại nguồn thu ổn định. Nhiều hộ trước đây thuộc diện nghèo nay đã vươn lên cận nghèo, từng bước làm chủ sinh kế.

Nuôi và nhân rộng giống lợn đen bản địa ở bản Bà, xã Hữu Kiệm. Ảnh: T.P

Ở xã Tam Thái, “đòn bẩy chính sách” lại được thể hiện qua mô hình nuôi lợn đen bản địa. Năm 2023, 45 hộ dân được hỗ trợ lợn giống, trong đó có chị Vi Thị Nhung ở bản Xốp Nặm. Từ 10 con giống ban đầu, sau 5 tháng chị đã xuất bán lứa đầu, thu hồi vốn và tái đàn. “Giờ chuồng nhà tôi có 16 con, cả lợn mẹ và lợn con. Lợn đen dễ chăm, ăn cám, rau rừng, lớn nhanh, thịt ngon nên dễ bán”, chị Nhung hồ hởi. Mô hình này không chỉ mang lại nguồn thu ổn định mà còn giúp người dân tận dụng được phụ phẩm nông nghiệp, giảm chi phí chăn nuôi.

Những mô hình chăn nuôi được hỗ trợ đang góp phần thắp lên sức sống mới nơi vùng cao Nghệ An. Dù quy mô chưa lớn, song đã khơi dậy tinh thần chủ động, thay đổi cách nghĩ, cách làm của người dân, từ chỗ nuôi theo tập quán, phụ thuộc vào thiên nhiên, nay đã biết áp dụng kỹ thuật, chủ động phòng bệnh, chăm sóc chuồng trại. Những đổi thay ấy chính là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của “đòn bẩy chính sách”, mở ra con đường sinh kế bền vững cho đồng bào miền núi.

Mở sinh kế, hướng tới giảm nghèo bền vững

Vịt bầu — Nhờ có sự hỗ trợ của dự án giống vịt bầu Quỳ nức tiếng đang được bảo tồn, nhân rộng. Ảnh: T.P

Từ các mô hình thí điểm ban đầu, hiệu quả Tiểu dự án 4 đang lan tỏa đến nhiều địa phương miền núi Nghệ An. Người dân không chỉ có thêm sinh kế mà còn dần hình thành tư duy sản xuất hàng hóa, biết liên kết tiêu thụ, tạo thương hiệu cho sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Tại xã Quế Phong, anh Quang Văn Trung là một trong những hộ tiên phong mở rộng quy mô chăn nuôi gà bản địa. Ban đầu, anh chỉ được hỗ trợ một đàn nhỏ, sau khi thấy hiệu quả, anh mạnh dạn đầu tư thêm chuồng trại, kết hợp nuôi gà ấp trứng để cung cấp giống. “Hiện tôi có hơn 1.500 con gà, trong đó 500 gà thịt và 1.000 gà ấp trứng. Tôi trồng thêm lá quế quanh vườn vừa khử mùi hôi, vừa tận dụng làm nước cho gà uống. Mô hình này sạch, hiệu quả và mang lại thu nhập tốt”, anh Trung chia sẻ.

Theo báo cáo 5 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719, toàn tỉnh Nghệ An đã hỗ trợ 216 dự án phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, với 9.810 hộ tham gia. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm 15,57% so với năm 2021, bình quân mỗi năm giảm gần 4%. Thu nhập bình quân đầu người vùng này đã đạt hơn 38 triệu đồng/năm, một con số từng được xem là xa vời với nhiều hộ dân miền Tây Nghệ An.

Nuôi cá lăng thương phẩm, mở hướng sinh kế mới cho người dân vùng cao Nghệ An tận dụng nước khe suối để phát triển kinh tế. Ảnh: T.P

Miền Tây Nghệ An có tiềm năng lớn cho chăn nuôi, nhất là các giống đặc sản như lợn đen, gà đồi, cá lòng hồ. Tuy nhiên, do sản xuất nhỏ lẻ nên chưa khai thác được hết lợi thế. Tiểu dự án 4 đã giúp bà con tiếp cận kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo hướng hàng hóa, hình thành chuỗi giá trị và hướng đến xây dựng sản phẩm OCOP đặc trưng. Đây là bước đi quan trọng để giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế vùng cao.

Hiệu quả bước đầu của Tiểu dự án 4 không chỉ thể hiện ở con số hộ thoát nghèo, mà còn ở niềm tin và khát vọng vươn lên của người dân.