Cô Chân Kiến và hành trình xây 'tổ nhỏ' cho những học trò đặc biệt

Trong căn phòng nhỏ ở phường Hiệp Bình (TP.HCM), ánh đèn trắng dịu hắt xuống dải bàn, nơi những quyển sách nhiều màu sắc được xếp ngay ngắn. Nơi góc bàn, cô Chân Kiến vừa đọc những dòng chữ nắn nót, những nét vẽ đầy sắc màu trong cuốn sổ tay văn học của học trò, vừa kể lại cơ duyên thành lập "Tổ Kiến Nhỏ".

Xây "Tổ Kiến Nhỏ" từ nỗi đau mất mẹ

Cô Chân Kiến, hiện là giảng viên môn văn chương và cuộc sống hiện đại ở Trường ĐH Quản lý và công nghệ TP.HCM. Cách đây hơn 4 năm, khi đang công tác xa nhà, cô nhận tin mẹ mất đột ngột. Trong khoảng lặng đau buồn ấy, cô quyết định mở một thư viện nhỏ ngay trong ngôi nhà của mẹ ở tỉnh Phú Thọ (Vĩnh Phúc cũ), như một cách để chữa lành và nguôi ngoai nỗi đau.

Buổi đầu tiên, thư viện đón 12 em tới đọc. Sau đó là 20 em, rồi dần dần là hơn 100 em mỗi tuần. Bên cạnh việc đọc, nữ giáo viên khi đó còn trực tiếp đứng lớp, hướng dẫn các em ôn thi lớp 9, lớp 12 và chỉ bảo các em tiểu học, THCS cách cảm thụ văn học. Tất cả hoàn toàn miễn phí.

"Với tôi, niềm vui lớn nhất là khi các bạn nhỏ 5 thôn trong xã Tam Hồng rủ nhau đến mượn sách đều đặn mỗi tuần. Việc trở thành cô giáo làng giúp tôi có cơ hội áp dụng những phương pháp, triết lý giáo dục mình từng học vào thực tế", cô Kiến bộc bạch.

Cô Chân Kiến và hành trình xây 'tổ nhỏ' cho những học trò đặc biệt - Ảnh 2. — Thư viện "Tổ Kiến Nhỏ" đầu tiên tại quê nhà Phú Thọ (Vĩnh Phúc cũ) của cô Chân Kiến

Hơn một năm kể từ ngày thành lập thư viện Tổ Kiến Nhỏ thứ nhất, khi chuyển vào TP.HCM sinh sống, cô Chân Kiến tiếp tục mang thư viện "Tổ Kiến Nhỏ" thứ hai đến với các bạn ở Mái ấm Mai Tâm tại TP.HCM.

"Tôi mất mẹ khi gần 30 tuổi đã thấy đó là nỗi đau lớn. Trong khi đó các con ở đây lại chẳng thể biết cha mẹ mình là ai. Mẹ tôi làm nghề mua ve chai, nhưng khi nào mua được sách mẹ cũng giữ lại cho chị em tôi đọc. Những cuốn sách cũ đó là nền tảng đầu tiên khiến tôi thích đọc sách và yêu thích văn học, để sau này tôi trở thành giáo viên dạy văn. Sách là món quà tuổi thơ tuyệt vời nhất với tôi, vì thế tôi muốn mang sách tới như một người bạn đồng hành, bù đắp những khoảng trống vô hình trong lòng các con", cô Chân Kiến xúc động kể.

Những ngày đầu, cô Kiến kể tự tay đi xin tủ sách, vận động quyên góp những đầu sách phù hợp, tìm tình nguyện viên đến sắp xếp và đọc sách cùng các em. Tới tháng 5.2023, thư viện "Tổ Kiến Nhỏ" tại Mái ấm Mai Tâm chính thức đi vào hoạt động, đều đặn vào mỗi tối thứ sáu hàng tuần trong không gian một nhà nguyện cũ của mái ấm.

Kiến tạo giờ đọc hạnh phúc

Kể về chương trình đọc sách, cô Kiến không giấu được niềm tự hào. Từ chính chuyên môn là một người nghiên cứu, giảng dạy văn học, cô đã xây dựng giờ đọc tương tự lớp cảm thụ văn học. Một buổi đọc sách thường gồm 4 phần: Thời gian tự đọc sách đầu giờ, phần đố vui kiến thức, truyện kể và hoạt động viết sáng tạo.

"Tôi muốn mang tinh thần và các hoạt động của lớp cảm thụ văn học mình từng giảng dạy đến thư viện để giúp các em không chỉ đọc mà còn cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn từ, yêu thích việc viết lách hơn", cô Kiến lý giải.

Kể với Thanh Niên, một bạn "kiến nhỏ" tham gia đọc sách háo hức kể: "Ở thư viện có một cái chuông rất lạ. Mỗi lần cô Chân Kiến gõ chuông, tụi em sẽ biết để im lặng hoặc vào đọc sách. Mỗi buổi đọc sách tụi em đều ghi lại nhật ký đọc được nội dung gì và rút ra được bài học cho mình. Có hôm, tụi em còn được đóng vai các nhân vật trong sách rất thú vị".

Bên cạnh việc đọc, học trò còn được khuyến khích viết và vẽ. Mỗi bạn nhỏ đều có một cuốn sổ tay văn học riêng. Đó là những cuốn sổ bìa cứng, giấy đẹp, không có ô ly để các em nhỏ có thể tự do sáng tạo, ghi lại cảm nhận hoặc phác thảo những ý tưởng sau khi đọc sách.

"Không phải em nào cũng tự tin nói trước đám đông nên tôi mong các em có thể viết và vẽ để em nào cũng có cơ hội chia sẻ suy nghĩ của mình", cô chia sẻ.

Cô Chân Kiến và hành trình xây 'tổ nhỏ' cho những học trò đặc biệt - Ảnh 3. — Cô Chân Kiến cùng đọc sách với các em ở thư viện

Chị Nguyễn Hoàng Phương, nhân viên Mái ấm Mai Tâm, cho biết cô Chân Kiến mang thư viện tới mái ấm vào thời điểm các em rất cần xây dựng thói quen đọc, nuôi dưỡng trí tưởng tượng và hình thành nhiều ước mơ đẹp.

"Cô luôn trăn trở làm sao để xây dựng chương trình đọc sách hấp dẫn giúp các em yêu sách và thích đọc hơn, thích viết hơn. Dù các bạn ở đây có hoàn cảnh khá đặc biệt nhưng cô vẫn kiên trì, tối thứ sáu nào cũng cùng các tình nguyện viên đến duy trì giờ đọc sách", chị Phương cho biết.

Sau hơn một năm hoạt động, cô Kiến kể các em dần hình thành thói quen đọc và niềm đam mê với sách. "Mỗi ngày 10 trang sách không còn quá khó với các bạn ở mái ấm. Nhiều khi đến sớm, tôi thấy các em tự động cầm sách thay vì xem tivi. Khi ấy, tôi biết mình đã gieo được hạt giống nhỏ của tình yêu tri thức", cô Kiến nói.

Để khuyến khích các em tới thư viện, cô Kiến cùng các thầy cô tình nguyện viên còn chuẩn bị nhiều phần thưởng nhỏ như cây bút, cục gôm với màu sắc, hình dáng hấp dẫn dành riêng cho những bạn có thành tích đọc sách tốt. Đồng thời, mái ấm còn nâng cấp không gian đọc với ánh đèn sáng có máy chiếu, máy lạnh và gối ôm tạo nên một không gian "thư viện hạnh phúc".

Ước mơ của cô Chân Kiến

Không chỉ ở Mái ấm Mai Tâm, thư viện "Tổ Kiến Nhỏ" gần đây được nhân rộng thêm một cơ sở quận Tân Phú (TP.HCM) cho các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, giúp nâng tổng số thư viện lên 3.

Cô Chân Kiến kể, mỗi em đến thư viện đều mang một câu chuyện khác nhau. Có em ở tận Củ Chi, mỗi tuần đều bắt xe buýt gần 2 tiếng để đến thư viện đọc sách. "Nhìn các em vượt quãng đường dài đến thư viện rồi còn mượn sách về nhà, tôi thấy mình có thêm động lực để tiếp tục duy trì hoạt động ở thư viện", cô chia sẻ.

Cô Chân Kiến và hành trình xây 'tổ nhỏ' cho những học trò đặc biệt - Ảnh 4. — Nhà hảo tâm tặng quà cuối năm cho các em mái ấm tại một cơ sở của thư viện "Tổ Kiến Nhỏ"

Điều khiến cô Kiến tự hào không chỉ là việc duy trì một không gian đọc, mà còn là khả năng kết nối cộng đồng từ thư viện nhỏ bé ấy. Thông qua "Tổ Kiến Nhỏ", nhiều tổ chức,nhà hảo tâm đã chung tay hỗ trợ học bổng, dụng cụ học tập, quà bánh và các chương trình tiếp sức đến trường cho các em có hoàn cảnh khó khăn ở thư viện.

Từ những thành quả đó, cô Kiến ấp ủ mong muốn lan tỏa mô hình thư viện đến cộng đồng lớn hơn. Hiện, cô đã hoàn thiện bộ tài liệu hướng dẫn "Kiến tạo thư viện cộng đồng thân thiện", đồng thời tổ chức các buổi tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm tại các trường học và tổ chức quan tâm về việc xây dựng văn hóa đọc.

"Điều tôi mong nhất là có thể chuyển giao mô hình này cho bất kỳ ai thật sự muốn xây dựng và phát triển văn hóa đọc ở chính địa phương của mình", cô Kiến bày tỏ.

Nguồn: https://thanhnien.vn/co-chan-kien-va-hanh-trinh-xay-to-nho-cho-nhung-hoc-tro-dac-biet-185251120100034235.htm