Cơ hội xem lại tư liệu quý về lịch sử, địa lý Việt Nam từ năm 1966

lịch sử - Ảnh 1. — Độc giả hôm nay sẽ có dịp đọc lại những tư liệu hay từ các Tập san Sử Địa bắt đầu từ năm 1966 đến 1974 - Ảnh tư liệu

Những tư liệu lịch sử, địa lý một thời này đã được số hóa tiện cho người dùng cần tìm hiểu và nghiên cứu về lịch sử, địa lý, văn hóa Việt Nam.

Tiếp cận những giá trị cũ để mở ra những nghiên cứu mới

Ứng dụng XuavaNay là công trình do Công ty cổ phần tin học Lạc Việt phối hợp cùng Tạp chí Xưa và Nay, Tập san Sử Địa phối hợp thực hiện.

Tập san Sử Địa được xuất bản trong những năm 1966 đến 1974 với 29 số (22 tập). Tập san là ấn phẩm chuyên ngành do nhóm giáo sư, sinh viên Trường đại học Sư phạm Sài Gòn thực hiện, tiến sĩ Nguyễn Nhã là chủ biên.

Tập san được xem là để lại nguồn tư liệu quý cho việc nghiên cứu lịch sử, địa lý, văn hóa Việt Nam.

Tiếp nối hành trình của Tập san Sử Địa là sự ra đời của Tạp chí Xưa và Nay, bắt đầu từ năm 1994 đến nay đã hơn 30 năm. Tạp chí là cơ quan ngôn luận của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam.

lịch sử - Ảnh 3. — Tạp chí Xưa và Nay tiếp nối hành trình của Tập san Sử Địa - Ảnh: LINH ĐOAN

Là nơi có những diễn đàn học thuật với sự tham gia của nhiều học giả, nhà nghiên cứu, nhà báo trong và ngoài nước với những vấn đề chuyên sâu về lịch sử, địa lý, văn hóa Việt Nam.

Trước sự thay đổi của báo chí hiện nay và nhu cầu tìm kiếm thông tin của độc giả, nhà nghiên cứu, những người thực hiện đã xây dựng ứng dụng XuavaNay trên trang xuavanay.ai để có thể lưu giữ tốt tư liệu từ những năm 1960 đến nay.

lịch sử - Ảnh 4. — Vợ chồng tiến sĩ Nguyễn Nhã tại buổi ra mắt ứng dụng XuavaNay - Ảnh: LINH ĐOAN

Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tìm kiếm, nghiên cứu thông tin trong thời đại mới.

Ông Hà Thân, đại diện Lạc Việt, cho biết ứng dụng XuavaNay được phát triển nhằm số hóa, tích hợp những nguồn tư liệu quý giá từ các số Tập san Sử Địa, Tạp chí Xưa và Nay và những quyển sách được Tạp chí Xưa và Nay thực hiện.

Tương lai, ứng dụng này sẽ tiếp tục cung cấp thêm cho độc giả nguồn hình ảnh, video quý do ông Nguyễn Nhã và nhà sử học Dương Trung Quốc của Tạp chí Xưa và Nay cung cấp.

lịch sử - Ảnh 5. — Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng việc xây dựng ứng dụng XuavaNay là cần thiết nhưng chúng ta cần nỗ lực, hoàn thiện dần để có nguồn dữ liệu đa dạng, phong phú về lịch sử, địa lý, văn hóa Việt Nam, phục vụ tốt cho công tác nghiên cứu - Ảnh: LINH ĐOAN

Bước khởi đầu xây dựng dữ liệu sử - địa trên không gian mạng

Ông Thân nói thêm ứng dụng XuavaNay không chỉ đơn thuần là một thư viện số, mà còn là một trợ lý tri thức thông minh với giao diện song ngữ Việt - Anh.

Với công nghệ AI, người tra cứu sẽ tìm được thông tin cặn kẽ, chi tiết và xác tín hơn ở XuavaNay vì các thông tin đều được trích dẫn đến từng trang, từng số tập san hay quyển sách.

Người dùng cũng có thể đặt câu hỏi để công nghệ tổng hợp và trả lời. Không chỉ phục vụ độc giả trong nước mà với ứng dụng này người ta có thể hỏi bằng tiếng Anh, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc… và có câu trả lời đúng ngôn ngữ họ đang sử dụng, phục vụ cho người nước ngoài muốn tìm hiểu về địa lý, lịch sử, văn hóa Việt Nam.

Nói về ứng dụng này, nhà sử học Dương Trung Quốc có sự cẩn trọng: "Ứng dụng này được xây dựng trước mắt chỉ từ hai nguồn dữ liệu của Tập san Sử Địa và Tạp chí Xưa và Nay, trong khi chúng ta còn có một số tạp chí chuyên ngành khác liên quan đến lịch sử, địa lý, văn hóa.

Hướng sắp tới sẽ còn tích hợp nhiều dữ liệu khác vào với mong muốn xây dựng được nguồn sử liệu Việt Nam đa dạng, phong phú".

Ông Quốc cho rằng nói rõ như vậy để chúng ta thấy được giới hạn bước đầu của ứng dụng. Ứng dụng không có cao vọng giải quyết tất cả những vấn đề lịch sử, địa lý Việt Nam mà chỉ là những vấn đề được đưa ra, xử lý trên Tập san Sử Địa và Tạp chí Xưa và Nay như thế nào.

Từ bước đi đầu tiên, ông mong mọi người sẽ cùng nỗ lực để xây dựng ứng dụng tốt hơn, với nguồn tư liệu phong phú, chất lượng phục vụ hữu hiệu công tác nghiên cứu lịch sử, địa lý, văn hóa trong xu thế mới.

LINH ĐOAN

Nguồn: https://tuoitre.vn/co-hoi-xem-lai-tu-lieu-quy-ve-lich-su-dia-ly-viet-nam-tu-nam-1966-2025100713563193.htm