Đại biểu Nguyễn Thị Yến: Đầu tư công không thiếu vốn nhưng thiếu cơ chế rõ trách nhiệm

Bên lề phiên thảo luận tại Tổ vào sáng 23/5, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với đại biểu Nguyễn Thị Yến, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025.

Sự phục hồi vững chắc về chất

- Kết quả tăng trưởng năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025 phản ánh điều gì về nội lực của nền kinh tế, thưa bà?

Đại biểu Nguyễn Thị Yến: Tôi cho rằng, kết quả kinh tế - xã hội năm 2024 và quý I/2025 là điểm sáng nổi bật, nhất là trong bối cảnh thế giới vẫn đầy biến động, bất ổn địa chính trị, khủng hoảng chuỗi cung ứng, lạm phát toàn cầu và rủi ro tài chính.

Bà Nguyễn Thị Yến - Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Trong năm 2024, GDP đạt mức tăng trưởng 7,09%, vượt cả mục tiêu và dự báo, một con số ấn tượng trong khu vực. Nhưng điều đáng nói hơn, đây không chỉ là sự hồi phục về lượng, mà phản ánh sự chuyển dịch căn bản về chất của nền kinh tế.

Quý I/2025, tiếp tục ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực: GDP tăng 6,93%; vốn FDI đạt gần 11 tỷ USD, cao nhất trong 5 năm trở lại đây; du lịch quốc tế tăng gần 30%; thương mại điện tử tăng hơn 42%. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức 3,22%. Điều này chứng tỏ năng lực điều hành kinh tế đã được nâng lên một bước rõ rệt, tạo nền tảng quan trọng để tăng tốc các quý tiếp theo.

Đặc biệt, chính sách an sinh xã hội được thực hiện tốt. Minh chứng là phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai mạnh mẽ, quyết liệt; tỷ lệ thất nghiệp 2,2%, giảm việc làm 1,72 lần, đã thu hẹp so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, không thể không nhắc tới thành tựu trong chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Việt Nam tăng 2 bậc trong bảng xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, đứng thứ 44/133. Giá trị thương hiệu quốc gia đạt 507 tỷ USD, xếp hạng 32 thế giới. Đây là bằng chứng cho thấy, Việt Nam đang dần thoát khỏi “mức trung bình” trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Giải ngân đầu tư công: Không thiếu vốn, thiếu cơ chế tháo gỡ

- Theo bà, những điểm nghẽn nào đang cản trở tốc độ tăng trưởng và hiệu quả đầu tư hiện nay?

Đại biểu Nguyễn Thị Yến: Kết quả tăng trưởng rất đáng khích lệ, nhưng để duy trì và nâng cao chất lượng tăng trưởng, chúng ta phải nhìn thẳng vào những điểm nghẽn đã tồn tại nhiều năm nay. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất là tiến độ giải ngân đầu tư công chậm.

Giải ngân đầu tư công chậm, nguyên nhân được cho là do xung đột về pháp lý. Ảnh minh họa

Nguyên nhân không nằm ở năng lực tài chính mà chủ yếu do xung đột pháp lý, rườm rà thủ tục và tâm lý e ngại trách nhiệm.

Theo tôi, Chính phủ nên cân nhắc việc áp dụng cơ chế thi đua, chế tài gắn với khen thưởng nhằm tạo động lực thi đua và xử lý các điểm nghẽn chậm giải ngân.

Đối với các dự án đầu tư tồn đọng, hơn 2.200 dự án tồn đọng trị giá 5,9 triệu tỷ đồng là những bất cập trong chu trình đầu tư kéo dài trong quy trình đầu tư, thủ tục pháp lý và phối hợp thực thi.

Không phải thiếu vốn, mà thiếu cơ chế tháo gỡ đồng bộ, rõ trách nhiệm. Vì vậy, tôi đề nghị Chính phủ tiếp tục phát huy vai trò tổng công tác liên ngành hiện có, nâng cao hiệu quả điều phối liên thông giữa quy hoạch, đất đai, đầu tư, pháp lý. Đồng thời, xem xét ủy quyền có kiểm soát cho địa phương xử lý một số vướng mắc thuộc thẩm quyền.

Trên cơ sở đó, đề nghị Quốc hội xem xét ban hành một Nghị quyết giám sát chuyên đề, quy định rõ thời hạn, đầu ra và trách nhiệm từng cấp, nhằm theo dõi việc xử lý các tồn đọng thực chất, hiệu quả hơn.

Muốn tăng tốc, phải nâng sức chống chịu của nền kinh tế

- Đại biểu có đề xuất gì để gia tăng sức chống chịu và giảm phụ thuộc của nền kinh tế trong giai đoạn tới?

Đại biểu Nguyễn Thị Yến: Một trong những thách thức lớn hiện nay là nền kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào FDI và thị trường bên ngoài. Năng lực chống chịu với các cú sốc toàn cầu chưa thực sự vững chắc.

Theo đại biểu, nền kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào FDI và thị trường bên ngoài. Ảnh minh họa

Trong năm 2024, có trên 22.000 doanh nghiệp rút lui, tăng gần 20% so với năm trước. Quý I/2025, có thêm gần 78.800 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, tức trung bình mỗi tháng có hơn 26.000 doanh nghiệp đóng cửa. Điều này cho thấy, môi trường kinh doanh tuy đã cải thiện nhưng chưa đủ ổn định, đặc biệt đối với khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn là "xương sống" của nền kinh tế.

Theo tôi, Chính phủ cần chuyển trọng tâm từ “thu hút mới” sang “giữ chân và phục hồi” doanh nghiệp đang tồn tại. Trước mắt, mở rộng gói tín dụng ưu đãi, linh hoạt giãn/hoãn nghĩa vụ thuế và bảo hiểm xã hội. Đồng thời, cần xây dựng bộ chỉ số cảnh báo sớm rủi ro rút lui doanh nghiệp từ dữ liệu thuế, bảo hiểm xã hội, lao động để can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, khoảng cách giữa mục tiêu chuyển đổi số và thực tiễn tại địa phương vẫn còn lớn. Đề án 06 triển khai thiếu đồng bộ, chia sẻ dữ liệu còn phân mảnh, chưa có cơ chế đánh giá độc lập. Theo tôi, Chính phủ cần tổng rà soát chất lượng dữ liệu công, giao Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Kiểm toán Nhà nước đánh giá định kỳ hiệu quả tích hợp dữ liệu và xây dựng nghị định về thị trường dữ liệu. Khi đó, dữ liệu sẽ được định danh, định giá, khai thác như tài sản quốc gia.

Cuối cùng, tôi cho rằng, cần xây dựng ngay Chiến lược quốc gia về năng lực chống chịu vĩ mô, gắn với đa dạng hóa chuỗi cung ứng, nội địa hóa các ngành công nghiệp then chốt như bán dẫn, AI, năng lượng tái tạo.

Đồng thời, đề xuất Chính phủ công bố “Chỉ số chống chịu kinh tế”, coi đó là tiêu chí bắt buộc trong thẩm định chiến lược phát triển cấp tỉnh. Nếu làm được điều này, chúng ta sẽ có một nền kinh tế chủ động, tự cường và vững vàng hơn trước mọi biến động toàn cầu.

- Xin trân trọng cảm ơn đại biểu!

Bài và ảnh:Thu Hường

Nguồn: https://congthuong.vn/dai-bieu-nguyen-thi-yen-dau-tu-cong-khong-thieu-von-nhung-thieu-co-che-ro-trach-nhiem-388968.html