Để trường học là môi trường an toàn

Bạo lực học đường không còn là hiện tượng cá biệt mà đang trở thành vấn đề xã hội đáng lo ngại. Các vụ việc xảy ra trong thời gian gần đây cho thấy nguyên nhân không chỉ nằm ở mâu thuẫn cá nhân mà còn ở sự thiếu quan tâm giáo dục đạo đức, kỹ năng ứng xử cho học sinh.

Gia đình, nhà trường, các ngành, các cấp cần chung tay hành động mạnh mẽ để ngăn chặn từ gốc, xây dựng môi trường học đường an toàn, thân thiện và nhân ái, phù hợp với lứa tuổi học đường.

Vấn nạn bạo lực học đường

Từ đầu năm học 2025-2026 đến nay, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai chưa ghi nhận vụ bạo lực học đường nghiêm trọng nào ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng học sinh. Hầu hết các vụ việc nhỏ lẻ có dấu hiệu mâu thuẫn giữa học sinh đều được phát hiện và giải quyết dứt điểm.

Tuy nhiên, tại một số tỉnh, thành khác, tình trạng mâu thuẫn, xô xát giữa học sinh vẫn diễn biến phức tạp, chủ yếu xuất phát từ những bất đồng nhỏ trong giao tiếp, mâu thuẫn trên mạng xã hội hoặc do lối ứng xử thiếu kiềm chế.

Cán bộ Công an tỉnh tuyên truyền pháp luật cho học sinh nhằm ngăn ngừa bạo lực học đường. Ảnh: Tố Tâm

Đơn cử như mới đây, vào tối 7-11, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh thông tin về vụ 2 nữ sinh lớp 8 Trường THCS P.A. (phường An Phú, Thành phố Hồ Chí Minh) đánh nhau trong nhà vệ sinh trường học. Theo đó, vào ngày 11-10-2025, do mâu thuẫn nhỏ khi đi vệ sinh nên 2 em học sinh đã đánh nhau, trong khi nhiều học sinh khác đứng xem nhưng không ai can ngăn. Nhà trường đã họp kỷ luật, đình chỉ học 7 ngày và hạ hạnh kiểm 2 nữ sinh trực tiếp đánh nhau; 8 học sinh quay clip và cổ vũ bị đình chỉ học 3 ngày.

Tương tự, đầu tháng 11-2025, tại Trường THCS A.Đ. (Thành phố Hồ Chí Minh) cũng đã xảy ra vụ việc 6 nữ sinh lớp 8 đánh hội đồng bạn học trong nhà vệ sinh. Đáng nói, rất nhiều nữ sinh khác đứng xung quanh quay clip, không những không can ngăn mà còn cổ vũ. Những vụ việc này không còn là chuyện hy hữu xảy ra trong môi trường học đường, khiến dư luận rất lo ngại.

Thậm chí, có những vụ việc bạo lực học đường nghiêm trọng khiến các em đang trong độ tuổi vị thành niên bị khởi tố. Điển hình như Công an Thành phố Hà Nội vừa khởi tố N.Q.A. (17 tuổi) và P.T.Đ. (18 tuổi, cùng ngụ xã Sóc Sơn) để điều tra hành vi làm nhục người khác và gây rối trật tự công cộng. Trước đó, ngày 14-10, nhóm của A. và Đ. gặp nam sinh N.D.T. (15 tuổi) rồi chặn lại, ép nạn nhân cùng một bạn khác quỳ, bò, liếm biển số xe máy và quay video đăng lên TikTok. Clip lan truyền gây bức xúc dư luận. Quá trình điều tra, lực lượng chức năng xác định có 6 thanh thiếu niên liên quan, trong đó những người dưới 16 tuổi được bàn giao cho gia đình và chính quyền địa phương quản lý. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về bạo lực học đường và hành vi xâm hại nhân phẩm trên mạng xã hội trong giới trẻ hiện nay.

Xây dựng hàng rào bảo vệ trẻ

Ông Hồ Trường Giang, chuyên gia tâm lý tại Đồng Nai nhận định: Thời gian qua, có một số mâu thuẫn nhỏ giữa học sinh không dừng lại ở lời qua tiếng lại mà biến thành những cuộc ẩu đả. Những hành vi lệch chuẩn ấy không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng cho nạn nhân mà còn để lại “vết sẹo” tâm lý cho chính những em học sinh chứng kiến.

Theo chuyên gia tâm lý Hồ Trường Giang phân tích, nguyên nhân bạo lực học đường không chỉ bắt nguồn từ mâu thuẫn cá nhân mà còn là hệ quả của nhiều yếu tố đan xen như: Sự thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh, ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội, sự lỏng lẻo trong giáo dục gia đình và nhà trường. Trong độ tuổi vị thành niên, các em thường có tâm lý bốc đồng, dễ bị kích động bởi lời nói, hành động của người khác. Trong khi đó, kỹ năng kiềm chế, giải quyết xung đột và thấu hiểu người khác của lứa tuổi học sinh còn rất hạn chế. Khi các em không tìm được sự sẻ chia, lắng nghe từ người lớn, những ấm ức nhỏ có thể bị đẩy lên thành hành vi bạo lực, đặc biệt là khi có yếu tố cổ vũ, thách thức trên mạng xã hội.

Hiệu trưởng Trường THPT Trấn Biên PHẠM THỊ THANH HÀ cho rằng: Cha mẹ cần dành nhiều thời gian quan tâm, lắng nghe con, nắm bắt tâm lý và các mối quan hệ bạn bè của con để kịp thời định hướng khi có dấu hiệu mâu thuẫn hay xung đột. Gia đình phải là nơi gieo nền tảng yêu thương, nhân ái, giúp con hiểu rằng mọi hành vi bạo lực, dù nhỏ, đều có thể gây tổn thương cho người khác và chính bản thân mình.

Do đó, để ngăn chặn tình trạng này, cần bắt đầu từ giáo dục nhân cách và kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm, đối thoại tâm lý và lớp học cảm xúc xã hội. Nhà trường cần xây dựng cơ chế cảnh báo sớm, tăng cường đội ngũ tư vấn học đường có chuyên môn để hỗ trợ học sinh gặp vấn đề tâm lý, mâu thuẫn bạn bè. Đặc biệt, gia đình phải là “hàng rào đầu tiên”, quan tâm đến con nhiều hơn, không chỉ trong học tập mà cả cảm xúc và các mối quan hệ của trẻ. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng và tổ chức đoàn thể cần phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền, xử lý nghiêm các hành vi bạo lực; đồng thời lan tỏa những giá trị tích cực, yêu thương trong môi trường học đường hiện nay.

Hiệu trưởng Trường THPT Trấn Biên Phạm Thị Thanh Hà cho hay: Nhà trường đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho học sinh, xem đây là giải pháp căn cơ để phòng ngừa bạo lực học đường.

Là một người mẹ và cũng là người làm công tác quản lý, cô giáo Phạm Thị Thanh Hà cho rằng: Cốt lõi của việc ngăn ngừa bạo lực không chỉ ở nội quy hay kỷ luật mà ở việc xây dựng giá trị nhân văn bên trong mỗi học sinh, giúp học sinh biết yêu thương, cảm thông và chia sẻ với bạn bè. Hằng tuần, trong các giờ chào cờ, các tiết học, thầy cô sẽ chia sẻ những câu chuyện có thật, những bài học về đạo đức, lòng nhân ái để học sinh nghe, cảm nhận và hình thành cách ứng xử đúng. Song song đó, trường tổ chức nhiều câu lạc bộ, sân chơi văn hóa, văn nghệ, thể dục - thể thao và các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, giúp học sinh gắn kết, tạo năng lượng tích cực, tránh xa những hành vi tiêu cực và góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, nhân ái.

Tố Tâm

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/giao-duc/202511/de-truong-hoc-la-moi-truong-an-toan-e8e3072/