ESG, nền tảng pháp lý là chìa khóa
Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, theo Nghị định số 33/2024/NĐ-CP của Chính phủ, các dự án nông nghiệp tuần hoàn có thể tiếp cận khoản vay ưu đãi lên đến 70% tổng mức đầu tư mà không cần tài sản thế chấp.
Cơ chế tài chính đột phá này không chỉ mở ra cơ hội lớn cho các mô hình nông nghiệp bền vững, mà còn tạo áp lực tích cực buộc cả hệ thống tài chính phải nhanh chóng định hình các tiêu chí, quy trình và công cụ để đánh giá "tính tuần hoàn" một cách khoa học, định lượng và có thể kiểm chứng.
Câu hỏi quan trọng đặt ra là: các ngân hàng, chức cung cấp tín dụng sẽ dựa vào đâu để xác minh rằng một dự án nông nghiệp thực sự là “tuần hoàn”?
Theo chuyên gia ESG và phân tích vòng đời (LCA) Phạm Hoài Trung, việc xác minh một dự án thực sự là “nông nghiệp tuần hoàn” cần dựa vào hai trụ cột: khung nguyên tắc ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) và hệ thống pháp lý hiện hành về tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường.
Một dự án tuần hoàn không chỉ tái sử dụng phụ phẩm, mà cần chứng minh khả năng giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và tạo giá trị kinh tế – xã hội cho cộng đồng. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải có năng lực quản trị ESG mạnh, bao gồm đo lường vòng đời sản phẩm (LCA), quản lý dòng vật liệu, phát thải, tiêu thụ năng lượng – nước và báo cáo dữ liệu theo thời gian thực.
Về pháp lý, ngoài Nghị định 33, ngân hàng có thể tham chiếu các văn bản như Quyết định 687/QĐ-TTg (2022) về phát triển kinh tế tuần hoàn; Quyết định 1658/QĐ-TTg (2021) về chiến lược tăng trưởng xanh; và Luật Bảo vệ môi trường 2020 (Điều 75). Những văn bản này đều xác lập yêu cầu về lượng hóa phát thải, tối ưu tài nguyên và xây dựng hệ thống đo lường, cơ sở dữ liệu môi trường.
Định lượng bằng chuẩn quốc tế
Theo chuyên gia Phạm Hoài Trung, việc đánh giá “tính tuần hoàn” cần dựa trên các chỉ số như: đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA), dấu chân carbon (CFP), dấu chân nước (WFP), dấu chân môi trường sản phẩm (PEF.)
Ngoài ra, Thông tư 17/2022/TT-NHNN cũng khuyến khích các tổ chức tín dụng xây dựng khung đánh giá rủi ro môi trường – xã hội (E&S) và phát triển sản phẩm tài chính xanh – tạo nền tảng cho việc tích hợp tiêu chí tuần hoàn vào quy trình thẩm định tín dụng.
Để bảo đảm minh bạch, nhiều ngân hàng sẽ yêu cầu dự án cung cấp chứng nhận từ bên thứ ba như: VietGAP, Organic, GlobalG.A.P, Fairtrade; ISO 14001, ISO 14064-1, GHG Protocol (phát thải phạm vi 3); báo cáo ESG theo sáng kiến báo cáo toàn cầu (GRI), Bộ tiêu chuẩn báo cáo phát triển bền vững châu Âu (ESRS) hoặc dự án công bố thông tin carbon (CDP).
Doanh nghiệp cũng có thể được yêu cầu sử dụng công nghệ số như nhật ký canh tác điện tử, cảm biến IoT hoặc hệ thống ERP để quản lý đầu vào – đầu ra và truy xuất dữ liệu.
Về phía doanh nghiệp, ông Trung cho rằng, để tiếp cận vốn vay không thế chấp, doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ chuyên sâu: kế hoạch sản xuất – kinh doanh, đánh giá vòng đời sản phẩm, sơ đồ dòng vật liệu – năng lượng, các chỉ số môi trường, và cam kết tái đầu tư vào cải thiện hiệu suất sinh thái – xã hội.
“Việc xác minh một dự án có phải là tuần hoàn hay không sẽ không còn dựa vào cảm tính hay báo cáo giấy. Doanh nghiệp cần một hệ thống quản trị ESG đủ mạnh để đo lường, chứng minh và lan tỏa niềm tin với thị trường tài chính. Khi đó, vốn tín dụng sẽ không còn là rào cản, mà là đòn bẩy để chuyển mình sang nông nghiệp tuần hoàn thực chất,” ông Trung nhấn mạnh.
Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/kinh-te/chinh-sach/du-an-nong-nghiep-tuan-hoan-xac-minh-the-nao-de-doanh-nghiep-duoc-vay-uu-dai-/20250619044841791
Bình luận (0)