Giáo sư Harvard bị sa thải vì gian lận học thuật khi nghiên cứu về nói dối

(Dân trí) - Giáo sư người Italy Francesca Gino - cựu giảng viên Trường Kinh doanh Harvard - vừa bị sa thải vì can thiệp vào dữ liệu trong một số nghiên cứu về... hành vi nói dối.

Bà Francesca Gino từng là một trong những nhân sự được hưởng lương cao nhất tại Đại học Harvard (Mỹ). Bà từng nhận mức lương lên tới 1 triệu USD/năm trước khi bị sa thải mới đây do gian lận dữ liệu trong các nghiên cứu khoa học về… hành vi nói dối.

Theo tờ tin tức Harvard Crimson của Đại học Harvard, trong giai đoạn 2018-2019, bà Gino là giảng viên có thu nhập cao thứ 5 tại Đại học Harvard, với tư cách là giảng viên kiêm nhà nghiên cứu khoa học hành vi của Trường Kinh doanh Harvard.

Bà Francesca Gino (Ảnh: NYP).

Sự nghiệp giảng dạy của bà Gino tại ngôi trường danh giá này đã kết thúc trong tuần trước, sau khi trường chính thức xác định rằng bà đã can thiệp vào số liệu của 4 nghiên cứu để làm tăng tính thuyết phục cho các giả thuyết của mình.

Kết quả của cuộc điều tra khiến Đại học Harvard thu hồi chức danh giảng viên, đồng thời ra quyết định sa thải bà Gino. Đây là điều chưa từng xảy ra tại Đại học Harvard kể từ năm 1940.

Bê bối trong sự nghiệp của bà Gino bắt đầu từ năm 2023, khi một nhóm 3 nhà nghiên cứu khoa học đã đưa ra các cáo buộc đối với bà Gino trên một blog có tên Data Colada.

Họ đã công bố bằng chứng cho thấy 4 nghiên cứu do bà Gino đồng thực hiện trong giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2020 có dấu hiệu "gian lận dữ liệu". Trước đó, bà Gino đã là tác giả của 140 bài báo nghiên cứu.

Khi xuất hiện những cáo buộc, một cuộc điều tra toàn diện do Đại học Harvard tiến hành đã được thực hiện trong năm 2022 và 2023. Nhóm điều tra đã rà soát kỹ lưỡng các dữ liệu, email trao đổi và bản thảo của bà Gino cùng các cộng sự của bà. Trường cũng thuê đơn vị điều tra độc lập để giám định dữ liệu.

Trong quá trình nhà trường tiến hành điều tra, bà Gino đã lên tiếng phủ nhận các cáo buộc. Bà cho rằng những sai sót bắt nguồn từ các trợ lý của bà. Thậm chí, bà có thể đã bị gài bẫy, các nghiên cứu đã bị phá hoại một cách có chủ ý. Tuy nhiên, nhóm điều tra bác bỏ cả hai lập luận này của bà Gino.

Nhà trường đã đưa bà Gino vào chế độ nghỉ việc không lương kể từ thời điểm ra quyết định tạm dừng công tác giảng dạy của bà trong năm 2023.

Trước khi bị tố cáo, bà Francesca Gino là một nhà nghiên cứu nổi bật trong giới học thuật Mỹ. Bà từng giành nhiều giải thưởng và thường xuyên được giới truyền thông nhắc tới với các nghiên cứu thú vị liên quan đến hành vi gian lận và sự dối trá.

Khuôn viên Đại học Harvard (Ảnh: NYP).

Sau khi bị đình chỉ công tác không lương, bà Gino tiếp tục lên tiếng phủ nhận việc bản thân gian lận dữ liệu và tuyên bố trên trang web cá nhân: “Có một điều mà tôi chắc chắn, đó là tôi không hề gian lận học thuật, không thao túng các dữ liệu để tạo ra kết quả mong muốn”.

Bà Gino đã đệ đơn kiện Đại học Harvard và 3 nhà nghiên cứu đứng sau blog Data Colada với số tiền đòi bồi thường lên tới 25 triệu USD. Bà cho rằng bản thân đã bị làm tổn hại uy tín và danh dự.

Tuy nhiên, tháng 9 năm ngoái, một thẩm phán liên bang đã bác đơn kiện của bà với lý do rằng, người thực hiện các công trình nghiên cứu học thuật phải sẵn sàng đón nhận những ý kiến phản biện công khai.

Quyết định sa thải bà Gino được Đại học Harvard đưa ra giữa bối cảnh trường đang gặp phải áp lực tài chính lớn, sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đóng băng các khoản tiền tài trợ và trợ cấp nghiên cứu dành cho trường.

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/giao-su-harvard-bi-sa-thai-vi-gian-lan-hoc-thuat-khi-nghien-cuu-ve-noi-doi-20250604141453349.htm