Góc nhìn của chuyên gia quốc tế về Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Giáo sư Carl Thayer cho rằng văn kiện đã chỉ ra đúng những điểm nghẽn cần tháo gỡ: từ hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực đến phát huy tinh thần tự cường và khát vọng vươn lên của dân tộc.

Trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại Australia, Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, đánh giá cao Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc biệt ở nội dung nâng đối ngoại và hội nhập quốc tế lên thành nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên.

Theo ông, điều này không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng mà còn khẳng định sự quyết đoán cũng như vai trò chủ động của Việt Nam trên trường quốc tế trong thời kỳ hội nhập.

Giáo sư Thayer nhận định thế giới hiện nay đang vận động theo hai xu hướng trái ngược: một bên là toàn cầu hóa và đa cực hóa, bên kia là cạnh tranh chiến lược, phân cực và chia rẽ giữa các cường quốc.

Các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống ngày càng đan xen, khiến môi trường quốc tế trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Để bảo vệ lợi ích quốc gia và thực hiện thành công các mục tiêu phát triển bền vững dài hạn, Giáo sư cho rằng Việt Nam cần xây dựng một cách tiếp cận toàn diện, hiệu quả ở cả cấp độ song phương lẫn đa phương.

Chính trong bối cảnh này, đối ngoại và hội nhập quốc tế phải trở thành một nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên.

Đề cập tới quan điểm phát triển đất nước được thể hiện trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, Giáo sư Thayer cho rằng văn kiện đã chỉ ra đúng những điểm nghẽn cần tháo gỡ: từ hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực đến phát huy tinh thần tự cường và khát vọng vươn lên của dân tộc.

Theo ông, Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ tụt hậu trong kỷ nguyên mới, điểm nhấn là sự phát triển của chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán lượng tử.

Việt Nam cần nắm bắt làn sóng Cách mạng công nghiệp 4.0 bằng cách đẩy mạnh khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi phương thức sản xuất, thay vì đứng ngoài xu thế.

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Tiên Điền (Hà Tĩnh). (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)

Giáo sư Thayer nhắc lại về các cải cách thể chế mà Việt Nam triển khai từ tháng 8/2024, như tinh gọn bộ máy chính trị, giảm bớt sự chồng chéo và trùng lặp giữa các bộ, ban, ngành thuộc Đảng và Chính phủ; sáp nhập các tỉnh; và tinh giản bộ máy hành chính cấp huyện.

Ông cho rằng, sau Đại hội XIV, hệ thống chính trị tinh gọn mới của Việt Nam cần bảo đảm rằng các chính sách được triển khai hiệu quả ở tất cả các cấp, nhanh chóng giải quyết mọi nút thắt hoặc trở ngại khác phát sinh.

Theo Giáo sư Thayer, Dự thảo Văn kiện nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân cấp và vai trò của người dân trong việc giám sát thực hiện chính sách.

Sự trỗi dậy của Việt Nam trong thời đại mới không thể chỉ dựa vào “mệnh lệnh từ trên xuống” mà phải dựa vào sức mạnh đồng thuận, bằng cách huy động toàn dân tham gia vào quá trình đột phá này.

Ông coi đây là thời điểm để người Việt Nam có thể tự hào về quá khứ, đồng thời khơi dậy tinh thần yêu nước, từ đó truyền cảm hứng để người dân ủng hộ sự phát triển tự chủ của đất nước và sự trỗi dậy của Việt Nam trong thời đại mới. Xuyên suốt quá trình đó, văn hóa có vai trò và tầm quan trọng to lớn.

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt trên toàn cầu, việc xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự cường không chỉ là yêu cầu khách quan của quá trình phát triển đất nước, mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo vệ độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia, dân tộc.

Giáo sư Thayer đánh giá cao việc Dự thảo Văn kiện đề ra một cách toàn diện mô hình kinh tế mới, nhấn mạnh khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và khu vực tư nhân là động lực tăng trưởng chủ đạo.

Hơn nữa, Giáo sư cũng đồng tình với mục tiêu xây dựng các doanh nghiệp công nghệ cao có sức cạnh tranh toàn cầu và hình thành khu vực tư nhân năng động và ủng hộ mạnh mẽ việc đẩy mạnh hợp tác đa phương, coi đây là ưu tiên hàng đầu để tạo sức mạnh tổng hợp cùng 14 đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam.

Theo Giáo sư Carl Thayer, để đạt được một nền kinh tế tự chủ và tự cung tự cấp, Việt Nam cần chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp và sản xuất sang nâng cao vai trò của khu vực công nghệ bằng cách khuyến khích đầu tư trong nước và nước ngoài, qua đó nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.

Là một nhà nghiên cứu, giáo sư đại học có uy tín và nhiều năm kinh nghiệm, Giáo sư Thayer đặc biệt ủng hộ cải cách và hiện đại hóa hệ thống giáo dục-đào tạo ở tất cả các cấp của Việt Nam, mục tiêu hướng tới việc xây dựng các viện nghiên cứu đẳng cấp thế giới, tăng cường hợp tác với chuyên gia quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Chính quyền địa phương ứng dụng công nghệ trong giải quyết thủ tục hành chính nhằm nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, hướng tới xây dựng chính quyền số và nền hành chính hiện đại tại Tây Ninh. (Ảnh: Giang Phương/TTXVN)

Ông nhấn mạnh tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam phải được số hóa và áp dụng các công nghệ mới nhất để đổi mới quản lý và phát triển lực lượng sản xuất mới.

Song song với đó, Việt Nam cần nhanh chóng thực hiện cải cách pháp lý và tài chính phù hợp, qua đó, hỗ trợ sự phát triển của khu vực tư nhân, đồng thời hiện đại hóa cơ sở hạ tầng chiến lược, bao gồm các hành lang kinh tế, đường sắt cao tốc, cảng biển, sân bay và kết nối Internet.

Việt Nam cũng cần thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng sâu, vùng xa và các tỉnh có đồng bào dân tộc thiểu số.

Phát triển kinh tế tự chủ không có nghĩa là đóng cửa hay tách rời khỏi toàn cầu hóa. Giáo sư Thayer cho rằng, với vai trò ngày càng cao của đối ngoại và hội nhập quốc tế trong thời đại mới, Việt Nam phải trở thành nước đi đầu trong chủ nghĩa đa phương ở cấp độ khu vực và toàn cầu.

Theo ông, Việt Nam nên tiếp tục ủng hộ Liên hợp quốc và hệ thống các cơ quan phát triển của tổ chức này, cũng như tăng cường vai trò trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC).

Giáo sư khuyến nghị Việt Nam cần thúc đẩy các thành viên của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đẩy nhanh tiến độ cắt giảm thuế quan, gỡ bỏ rào cản thương mại, đồng thời xem xét mở rộng CPTPP để kết nạp thêm các đối tác mới, trong đó có Liên minh châu Âu (EU).

Ngoài ra, theo góp ý của Giáo sư Thayer, Việt Nam cũng nên mở rộng hợp tác kinh tế với các nước Trung Đông, Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) và các đối tác thương mại khác, tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực nhằm nâng cao hiệu quả của 14 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/goc-nhin-cua-chuyen-gia-quoc-te-ve-du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-cua-dang-post1077086.vnp