Hội quán trái ngọt - Khi con người là trung tâm của hệ sinh thái nông nghiệp

Buổi sáng, bước ra vườn, sương còn đọng trên lá mãng cầu, nắng vừa chạm những quả sầu riêng đang lớn. Tiếng chim sẻ lích chích đâu đó như chào một ngày mới. Tôi, một nông dân bình thường ở đất Tây Ninh, chợt nghĩ, có lẽ mình không chỉ đang trồng cây, mà đang nuôi dưỡng một hệ sinh thái. Mỗi giọt nước, hạt phấn, con ong, chiếc lá,… đều có lý do tồn tại. Và chính con người, người nông dân, là mắt xích trung tâm để mọi điều ấy hài hòa.

Đại diện Văn phòng Bộ, Trưởng cơ quan đại diện phía Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (bìa trái) trao tặng sách do Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Phó Chủ tịch Quốc hội) Lê Minh Hoan gửi tặng Hội quán sầu riêng Bàu Đồn (Ảnh tư liệu)

Từ rễ đến cành - Từ nông dân đến hội quán

Ngày xưa, ai trồng nấy biết. Mỗi nhà một bí quyết, một giống cây, một cách tưới nước riêng. Nhưng giờ đây, khi hội quán được thành lập, tôi thấy nông dân như những rễ cây cùng đan vào nhau, tạo nên một khu rừng vững chãi hơn.

Trong Hội quán sầu riêng Bàu Đồn, chúng tôi học cách nói chuyện với đất, lắng nghe mùa mưa, mùa nắng, để trái chín đều, không gắt vị. Còn ở Hội quán mãng cầu Tây Ninh, bà con chia sẻ từng công đoạn chăm cây, cách nhận biết sâu bệnh, thậm chí cách kể câu chuyện của trái mãng cầu để khách hàng hiểu và yêu hơn.

Chúng tôi không còn sợ bị bỏ lại phía sau, vì trong hội quán, ai cũng là một chiếc lá góp xanh cho cây chung. Mỗi cuộc họp, mỗi buổi tập huấn, mỗi chuyến tham quan đều là cơ hội để người nông dân được “tưới tắm” thêm kiến thức và niềm tin.

Khi nông dân được đặt ở trung tâm của hệ sinh thái

Một khu vườn chỉ thật sự sống khi người trồng hiểu rằng mình không đơn độc. Cũng như trong một hệ sinh thái, cây cối không thể sống nếu không có ong bướm, nước mưa và mặt trời, nông dân không thể phát triển nếu thiếu doanh nghiệp, nhà khoa học, ngân hàng và chính quyền.

Hội quán trở thành nơi gặp gỡ của những “dòng chảy” ấy: Doanh nghiệp mang đến thị trường và công nghệ; nhà khoa học đem về kiến thức và giải pháp; tổ chức tín dụng mở lối cho vốn vay xanh; còn chính quyền, thay vì chỉ quản lý, trở thành người gieo niềm tin rằng nông dân có thể làm chủ tương lai.

Mọi bên đều góp phần, như mưa thấm đất, như gió giúp thụ phấn. Và trung tâm của vòng tuần hoàn ấy, chính là nông dân, người giữ nhịp thở của đất.

 Một buổi tọa đàm tại Hội quán mãng cầu Tây Ninh (Ảnh minh họa)

Cảng cá, hội quán, cánh đồng - tất cả đều là “hệ sinh thái cộng sinh”

Nông dân hôm nay không chỉ biết cày cấy hay thu hoạch. Bà con đang học cách đồng quản lý hệ sinh thái của mình. Như ở bến cảng, ngư dân cùng chính quyền giữ biển sạch; ở vườn cây, nông dân cùng doanh nghiệp giữ đất lành.

Chúng tôi tập huấn để biết cách chăm cây đúng kỹ thuật, nhưng sâu xa hơn là học cách sống cùng thiên nhiên, chứ không chống lại thiên nhiên. Bởi chúng tôi hiểu rằng, nếu chỉ khai thác mà không tái tạo, đất sẽ cạn, nước sẽ mặn, và cả chính mình cũng héo theo.

Hội quán - chiếc nôi ươm mầm tri thức và tình người

Mỗi buổi họp hội quán, bà con lại ngồi vòng tròn như mấy gốc cây quây quanh bóng râm, chuyện trò về vụ mùa, về cách làm ăn, về nỗi lo con cái đi học xa. Có người chia sẻ cách trồng hữu cơ, có người bàn chuyện hợp tác làm du lịch sinh thái, bán nông sản qua mạng.

Từ những buổi chuyện trò giản dị ấy, tri thức lan như mạch nước ngầm, âm thầm mà bền bỉ. Nhiều người trong chúng tôi giờ đã biết làm thương hiệu, biết truy xuất nguồn gốc, biết liên kết thành hợp tác xã. Nhưng trên hết, chúng tôi học được niềm tự hào về chính công việc của mình, niềm tin rằng trồng cây cũng góp phần làm cho đất nước ngày càng thịnh vượng hơn.

Khi nông dân không còn là người ở rìa phát triển

Trong hệ sinh thái nông nghiệp mới, nông dân không còn là “đối tượng hỗ trợ”, mà là chủ thể kiến tạo. Chúng tôi không cần ai thương cảm, chỉ cần được lắng nghe, được tin tưởng và được trao cơ hội để cùng đóng góp.

Mỗi quả mãng cầu, mỗi trái sầu riêng, không chỉ là sản phẩm của mảnh đất Tây Ninh, mà là kết tinh của tri thức, của niềm tin và sự hợp tác.

Cũng như trong tự nhiên, không có cơn mưa nào là vô nghĩa, không có chiếc lá nào là thừa thãi, trong xã hội cũng vậy, không có người nông dân nào là nhỏ bé, nếu được đặt đúng vị trí trong hệ sinh thái phát triển./.

Lê Minh Hoan

Tặng bà con nông dân Tây Ninh

Nguồn: https://baolongan.vn/hoi-quan-trai-ngot-khi-con-nguoi-la-trung-tam-cua-he-sinh-thai-nong-nghiep-a205720.html