Khẩn trương ứng phó ngập lụt đô thị ở Hải Phòng. Bài cuối: Sớm cải thiện tổng thể hạ tầng

Hệ thống hạ tầng thoát nước của Hải Phòng hiện chỉ đáp ứng tiêu thoát với lưu lượng mưa dưới 50 mm. Ảnh: PHAN TUẤN

Đồng bộ quy hoạch, nâng cao năng lực hệ thống thoát nước

Hải Phòng được xác định là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Tần suất các trận mưa trên 100 mm sẽ ngày càng nhiều. Điều này đồng nghĩa với việc đô thị Hải Phòng phải đối mặt với tình trạng ngập sâu hơn và kéo dài hơn trong những năm tới nếu hệ thống thoát nước chưa được đầu tư phù hợp.

Theo kiến trúc sư Võ Quốc Thái, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hải phòng, thành phố cần khẩn trương xây dựng và sớm hoàn thành Quy hoạch chung thành phố trong không gian phát triển mới.

Trên cơ sở quy hoach chung tổng thể, cập nhật và điều chỉnh các quy hoạch chuyên ngành, bao gồm chuyên ngành riêng về thoát nước để làm căn cứ, cơ sở triển khai các dự án, giải pháp dài hạn, phù hợp với quy hoạch chung của thành phố. Có như vậy mới bảo đảm hiệu quả đầu tư, cải thiện tình trạng ngập lụt đô thị, tránh lãng phí do nguồn vốn dàn trải, đầu tư manh mún.

Trước hợp nhất, đối với khu vực phía đông đề xuất triển khai 4 dự án chống ngập với tổng vốn đầu tư 2.100 tỷ đồng. Khu vực phía tây đề xuất triển khai Dự án Đầu tư cải tạo, nâng cấp kênh T2 và đường Lê Thanh Nghị, phường Lê Thanh Nghị, với tổng kinh phí dự kiến 272 tỷ đồng.

Việc cập nhật và điều chỉnh quy hoạch thoát nước kịp thời theo Quy hoạch chung thành phố bảo đảm điều kiện rà soát, đánh giá lại tính cấp thiết của các dự án, đề xuất đầu tư trong thời gian gần nhất, đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trong giai đoạn mới.

Để ứng phó với ngập lụt đô thị Hải Phòng cần bổ sung các trạm bơm tiêu nước mưa.

Phó giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Minh Tuấn đánh giá, đầu tư nâng cấp, cải tạo hệ thống thoát nước với Hải Phòng là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa mang ý nghĩa lâu dài, liên quan trực tiếp đời sống dân sinh, sản xuất và phát triển đô thị.

Trong đó, cấp thiết phải đầu tư xây các đường ống thoát nước mới, bổ sung các hồ điều hòa và trạm bơm tiêu nước mưa. Với các “điểm đen” về ngập úng, cần có các giải pháp quyết liệt hơn. Cần thiết phải cải tạo lại toàn bộ thế thống thoát nước tại các trục giao thông chính. Đây là việc không dễ, ảnh hưởng trực tiếp đến giao thông, sinh hoạt của người dân và cần nguồn lực đầu tư lớn, nhưng không thể chần chừ thêm.

Theo các đơn vị đang quản lý, vận hành hệ thống thoát nước đô thị thành phố, cần bổ sung xây dựng thêm các hồ điều hòa, cống ngăn triều, trạm bơm tiêu nước mưa, hệ thống đê kè vững chắc ở các khu vực ven sông, nâng cốt nền các khu vực trũng thấp thường xuyên bị ngập.

Trước mắt, một số giải pháp có thể triển khai nhằm tăng diện tích và nâng sức chứa của các hồ điều hòa hiện có. Nghiên cứu cải tạo lòng hồ hình “chân khay” hiện nay thành cừ đứng để tăng sức chứa. Khu vực nội đô có thể nghiên cứu xây dựng các hồ điều hòa ngầm kết hợp với không gian công cộng.

Tỷ lệ diện tích đất dành cho xây dựng công viên, vườn hoa cây xanh tại các dự án nhà ở, khu đô thị mới có thể nghiên cứu thay thế bằng diện tích mặt nước theo quy định. Với các hồ điều hòa hiện có do các địa phương quản lý nên bàn giao về Sở Xây dựng để thống nhất quản lý, có kế hoạch đầu tư cải tạo, nạo vét định kỳ, xây dựng kè kiên cố, hạn chế việc lấn chiếm, thu hẹp lòng hồ.

Với các vùng ven đô thị, thành phố cấp thiết đầu tư nâng cấp, cải tạo xây mới một số cống qua đê trong hệ thống bị xung yếu, xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng có nguy cơ gây mất an toàn trong mùa mưa bão.

Ưu tiên đầu tư 14 dự án giai đoạn 2026 - 2030

Các mương, hồ điều hòa được thu gom, vớt rác — Cần nâng cao ý thức người dân trong bảo vệ các mương, hồ điều hòa. Ảnh: BÙI LAN

Trước mắt, Sở Xây dựng đề xuất đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án phát triển thành phố Hải Phòng thích ứng với biến đổi khí hậu để giảm thiểu ngập úng đô thị giai đoạn 2026 - 2030 và Dự án phát triển bền vững khu vực đông nam thành phố Hải Phòng giai đoạn 2026 - 2030.

Đồng thời, cấp thiết đánh giá và ưu tiên triển khai 14 dự án thoát nước, với tổng kinh phí dự kiến 13.802 tỷ đồng vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó, có các dự án như: Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước, hồ điều hòa, trạm bơm nước mưa trên địa bàn phường Hải An, Đông Hải với tổng kinh phí dự kiến 500 tỷ đồng. Dự án Đầu tư cải tạo, nâng cấp kênh T2 và đường Lê Thanh Nghị, phường Lê Thanh Nghị, với tổng kinh phí dự kiến 272 tỷ đồng…

Để đầu tư hệ thống hạ tầng thoát nước và xử lý nước thải đô thị đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển dài hạn của thành phố cần nguồn lực rất lớn. Nếu chỉ trông chờ vào nguồn đầu tư công sẽ khó thực hiện sớm.

Hướng tới ứng dụng công nghệ thông minh cảnh báo nguy cơ, rủi ro ngập lụt nhằm tăng tính chủ động trong công tác ứng phó. Ảnh: PHAN TUẤN

Bởi vậy, thành phố xem xét tiếp tục nghiên cứu nguồn lực từ các chương trình hợp tác quốc tế, các dự án viện trợ nước ngoài trong lĩnh vực thoát nước và xử lý nước thải. Qua đó, giảm áp lực ngân sách đầu tư, đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ các công trình thoát nước. Tương lai cần sự đầu tư đồng bộ hạ tầng đô thị thông minh như lắp đặt hệ thống cảm biến, bản đồ cảnh báo ngập và phần mềm quản lý dữ liệu thời gian thực. Qua đó, giúp cơ quan chức năng giám sát, dự báo sớm tình hình ngập lụt, chủ động phương án nạo vét, tiêu thoát nước và điều hành ứng phó kịp thời, hướng tới xây dựng đô thị Hải Phòng an toàn, bền vững hơn trước thiên tai.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn: https://baohaiphong.vn/khan-truong-ung-pho-ngap-lut-do-thi-o-hai-phong-bai-cuoi-som-cai-thien-tong-the-ha-tang-525000.html