Niềm vui nuôi biển xa bờ

Khoảng 6 tháng trước, chúng tôi cùng với ông Võ Lâm Đồng - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nuôi biển công nghệ cao (CNC) Hòn Nội (xã Cam Lâm) và ông Vũ Khắc Mười - Tổ trưởng Tổ hợp tác Nuôi biển CNC Đầm Bấy đưa cá giống ra thả nuôi trong những lồng vuông, lồng tròn HDPE ứng dụng CNC tại vùng nuôi Hòn Nội và Đầm Bấy. Ông Đồng và ông Mười là hai trong số những ngư dân tiên phong trong cả nước nuôi thủy sản trên vùng biển đến 6 hải lý. Vừa qua, chúng tôi đã trở lại những vùng nuôi này để "mục sở thị" thu hoạch thủy sản với thành quả vượt mong đợi từ lứa cá chim vây vàng đầu tiên.

Thành quả ngọt ngào

5 giờ sáng, ngày Chủ nhật đầu tháng 11, chúng tôi đến cảng Hòn Rớ. Lúc này, vợ chồng ông Đồng từ xã Cam Lâm ra, đã có mặt ở cảng; ông Vũ Khắc Mười từ phường Nam Nha Trang cũng vừa đến nơi. Khi nghe phía chủ tàu rỗi (tàu thủy hải sản) báo mọi thứ đã sẵn sàng, ông Mười quay sang giục mọi người lên tàu để sớm ra vùng nuôi thu hoạch cá chim vây vàng. Từ cảng Hòn Rớ, 2 tàu theo ông Mười ra vùng nuôi Đầm Bấy, tôi cùng ông Đồng lên 1 tàu còn lại hướng ra vùng nuôi Hòn Nội.

Thu hoạch cá chim vây vàng của ngư dân nuôi tại vùng nuôi Hòn Nội.

Con tàu vỏ gỗ di chuyển với tốc độ chừng 6 hải lý/giờ, hướng về phía ánh bình minh ngoài khơi xa. Khi được hỏi điều gì khiến ông tự tin đầu tư nuôi biển xa bờ? Ông Đồng hướng mắt về phía Hòn Nội, trả lời: “Tôi là dân “tay ngang”, bước sang nuôi biển mà lại chọn nuôi xa bờ, nơi sóng gió lớn, dòng chảy mạnh, ngay cả những người dạn dày kinh nghiệm nuôi lồng bè cũng chưa dám thử sức. Nhưng đã đến lúc ngư dân phải nghĩ lớn, làm lớn để có kết quả lớn. Nuôi biển CNC chính là “chìa khóa” giúp tôi vững tin khi ra biển xa nuôi cá”. Khi tỉnh triển khai Đề án thí điểm phát triển nuôi biển CNC, vợ chồng ông Đồng là hộ đầu tiên ở xã Cam Lâm đăng ký tham gia và đã được Quỹ Thiện tâm của Tập đoàn Vingroup tài trợ 50% kinh phí để đầu tư 2 lồng tròn HDPE thể tích 800m³, có ứng dụng các thiết bị, CNC để nuôi cá chim vây vàng trên vùng nuôi Hòn Nội.

Tiên phong nuôi biển xa bờ, ông Đồng cũng nhiều phen “bầm dập”. Ngày đầu mang cá giống ra nuôi, do chưa có kinh nghiệm vận chuyển nên hao hụt nhiều. Chiếc tàu phục vụ nuôi biển trị giá gần 200 triệu đồng của gia đình ông cũng bị sóng đánh chìm trong một cơn giông, buộc ông phải mua lại chiếc mới 280 triệu đồng để làm phương tiện ra vào vùng nuôi... Vì lẽ ấy, ông Đồng tỏ ra phấn khởi khi hôm nay sẽ tận tay thu hoạch những con cá chim vây vàng béo tròn đã nuôi được.

Ra đến vùng nuôi, tàu rỗi cập sát 2 lồng nuôi của gia đình ông Đồng. Sau một hồi dồn cá lên mặt nước phía mạn tàu, việc thu hoạch cá bắt đầu. Người đứng phía dưới lồng sử dụng những chiếc vợt lớn để vớt cá, phía trên boong tàu có người đỡ lấy vợt, đổ cá vào các thùng nhựa lớn, mỗi thùng chứa chừng 80kg cá. Sau hơn 4 giờ thu hoạch, toàn bộ số cá trong lồng đã được chất đầy 63 thùng nhựa, xếp kín trong 2 hầm chứa, tràn lên cả mặt boong tàu. Nghe những người chuyên đi thu hoạch cá nhẩm tính sản lượng thu hoạch khoảng 5 tấn, kích cỡ cá 0,5 - 0,8 kg/con (tăng hơn 1 tấn so với ước tính trước đó của ông Đồng); với giá thu mua 100.000 đồng/kg, riêng lồng nuôi cá chim vây vàng này đã mang lại cho gia đình ông Đồng 500 triệu đồng.

Gia đình ông Võ Lâm Đồng thu hoạch cá nuôi tại vùng biển Hòn Nội.

Rời vùng nuôi Hòn Nội, chúng tôi đi tàu tầm 30 phút đến vùng nuôi biển Đầm Bấy, nơi 5 thành viên Tổ hợp tác Nuôi biển CNC Đầm Bấy đầu tư nuôi cá biển đã được khoảng 6 tháng. Khi đến nơi, gia đình ông Mười đang tập trung thu hoạch đàn cá chim, trọng lượng đạt khoảng 0,8kg/con. Đợt này, gia đình ông thu tổng cộng 13 tấn cá; hiện vẫn còn hơn 70 tấn cá đang được nuôi, chưa thu hoạch. Từng có kinh nghiệm nhiều năm nuôi cá biển bằng lồng bè gỗ truyền thống ở khu vực Trí Nguyên, ông Mười so sánh: “Nuôi biển CNC tại vùng biển Đầm Bấy có nhiều ưu điểm vượt trội: Chất lượng nguồn nước luôn lưu thông, các chỉ số về môi trường rất tốt nên cá lớn nhanh và ít bệnh hơn nhiều so với nuôi gần bờ, ngoài ra còn rút ngắn được hơn 1 tháng nuôi, chi phí đầu tư cũng giảm nhiều, tỷ lệ hao hụt trong quá trình nuôi dưới 10% (nuôi truyền thống gần bờ tỷ lệ hao hụt 30%). Với giá bán 100.000 đồng/kg, người nuôi đạt lợi nhuận lên đến hơn 60%. Tôi rất phấn khởi khi vụ nuôi đầu tiên đạt hiệu quả cao như thế này”.

Mở đường ra biển lớn

Như vậy, trong vụ nuôi thử nghiệm đầu tiên trên các vùng biển đến 6 hải lý, những hộ đầu tư nuôi ở vùng nuôi Hòn Nội và Đầm Bấy đều gặt hái được những thành quả ngọt ngào. Quan trọng hơn, trong 6 tháng bám biển đã giúp các hộ có thêm nhiều kinh nghiệm để những vụ sau nuôi hiệu quả hơn. “Những ngày vào bờ tránh cơn bão số 13, theo dõi các lồng nuôi qua hệ thống camera giám sát ngoài biển, tôi thấy sóng rất lớn, cao đến 2 - 3m. Nhưng nhờ hệ thống khung lồng có 3 vòng chịu lực chắc chắn, hệ thống neo được thiết kế, bố trí phù hợp với dòng chảy mạnh nên lồng nuôi và cá nuôi trong lồng không bị ảnh hưởng gì. Tôi hoàn toàn yên tâm với hệ thống lồng nuôi HDPE này. Mùa tới, tôi sẽ điều chỉnh khung thời vụ để kết thúc vụ nuôi trước mùa mưa bão và sẽ đầu tư, mở rộng quy mô nuôi lên 10 - 12 tấn cá/lồng/vụ nuôi”.

Thu hoạch cá chim vây vàng của gia đình ông Vũ Khắc Mười nuôi tại khu vực biển Đầm Bấy.

Theo phân tích của người nuôi, mặc dù chi phí đầu tư lồng nuôi CNC ban đầu lớn, khoảng 280 triệu đồng/lồng 800m³, nhưng độ bền vượt trội, tuổi thọ lồng nuôi dài, người nuôi không tốn nhiều chi phí sửa chữa, thay thế thường xuyên như lồng gỗ; sản lượng nuôi gấp 10 lần lồng gỗ thông thường nên hiệu quả nuôi biển CNC cao hơn nhiều so với nuôi truyền thống. Không chỉ vậy, điều giúp những hộ tiên phong ra nuôi biển xa bờ yên tâm hơn là các hộ đều đã cầm trong tay giấy phép nuôi trồng thủy sản; quyết định cấp diện tích mặt nước cũng đang được trình UBND tỉnh phê duyệt trong thời gian tới.

Trao đổi với ông Mười về những mong muốn của người nuôi, ông đề xuất: “Hiện nay, các vùng nuôi biển CNC đã được quy hoạch. Tuy nhiên, hạ tầng khu vực này vẫn chưa được đầu tư. Chúng tôi mong muốn tỉnh đầu tư hệ thống các phao để xác định vùng nuôi và cấm các tàu khai thác vào hoạt động tại khu vực nuôi biển CNC; cần sớm có quy chuẩn về lồng bè để người dân đầu tư nuôi đồng bộ tại các “cụm công nghiệp” xa bờ... Trong khi đó, ông Đồng và những người nuôi ở Hòn Nội cho biết, việc ra vào khu vực Hòn Nội của người nuôi thủy sản ở xã Cam Lâm và ở khu vực Cam Ranh rất xa. Vì vậy, họ mong muốn tỉnh nghiên cứu xây dựng một bến đò ở khu vực Bãi Dài để phục vụ công tác hậu cần nuôi biển tại Hòn Nội.

Ông Võ Lâm Đồng (bìa trái) thu hoạch cá nuôi.

Ông Lê Đình Khiêm - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Biển đảo bày tỏ: "Từ thành công của mô hình thí điểm nuôi biển CNC tại vùng biển hở Cam Lập (xã Nam Cam Ranh) trước đây và thành công của các hộ nuôi ở các vùng biển Hòn Nội, Đầm Bấy đã cho thấy nuôi biển CNC trên vùng biển xa bờ mang lại hiệu quả vượt trội về cả kinh tế lẫn khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu, chống chọi được với mưa bão lớn. Đây là những kết quả tích cực trong thực hiện Đề án thí điểm phát triển nuôi biển CNC tại Khánh Hòa đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Để hỗ trợ các hộ nuôi, chi cục đã chủ động hướng dẫn các đơn vị, cá nhân thực hiện thủ tục cấp phép, giao khu vực biển để nuôi biển lâu dài; hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân đủ năng lực tham gia nuôi biển CNC trên các vùng biển của tỉnh".

Đến nay, toàn tỉnh đã có 2 doanh nghiệp và 37 hộ gia đình được cấp giấy phép nuôi trồng thủy sản trên biển; 1 doanh nghiệp khác đang thực hiện các thủ tục đầu tư nuôi. Các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển nuôi biển, trong đó có chính sách bảo hiểm tai nạn cho người lao động làm việc trên lồng bè nuôi trồng thủy sản và trên các phương tiện phục vụ cho hoạt động nuôi trồng thủy sản trên biển đang được hoàn thiện trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Chi cục Thủy sản và Biển đảo sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người dân chuyển đổi lồng nuôi truyền thống sang lồng HDPE, PPR giúp giảm thiểu rủi ro, gia tăng giá trị kinh tế. Bên cạnh đó, phối hợp với Quỹ Thiện tâm của Tập đoàn Vingroup tiếp tục triển khai các hoạt động hỗ trợ người dân chuyển đổi, phát triển nuôi biển CNC trên các vùng biển của tỉnh.

HẢI LĂNG

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/kinh-te/202511/niem-vui-nuoi-bien-xa-bo-83f0db7/