Nửa đoạn đường tiễn bạn...

Do một tai nạn bất ngờ, Lê Nhật Ánh đột ngột qua đời những ngày đầu xuân vừa qua (8/3/2025), khi khả năng và niềm đam mê sáng tạo của anh còn đang sung sức, để lại nhiều thương tiếc cho bạn bè và người thân…

Tôi gặp Lê Nhật Ánh lần đầu tại Trại sáng tác của Liên hiệp các hội VHNT Đà Nẵng tại Vũng Tàu năm 2020. Mới thoáng qua, ai cũng dễ lầm tưởng anh là một tay nhiếp ảnh hoạt náo kiêm hướng dẫn du lịch. Bởi dù chỉ là một thành viên Hội VHNT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhưng anh hết sức xông xáo, thường xuyên gặp gỡ, ân cần đưa đón anh em văn nghệ sĩ Đà Nẵng tham quan thực tế nơi này, nơi kia suốt những ngày dự trại. Cho đến một lần, qua một buổi sinh hoạt giao lưu thơ nhạc, chúng tôi mới biết rõ hơn: ngoài nhiếp ảnh, Lê Nhật Ánh còn là một nhà thơ đã có nhiều tác phẩm ấn hành được bạn đọc yêu chuộng. Nhà thơ Vũ Thanh Hoa giới thiệu về anh: “Lê Nhật Ánh viết đa dạng: thơ lục bát, thơ tự do, thơ văn xuôi… Và dù là thơ tình hay thơ thế sự, nhìn chung đều toát lên khí chất khẳng khái, bộc trực. Biết đâu nếu Lê Nhật Ánh thể hiện cách nghĩ, cách nhìn vòng vèo hơn, đa chiều hơn có thể anh sẽ ít gặp hệ luỵ hơn chăng?”.

Một số tập thơ của Lê Nhật Ánh đã xuất bản như: “Thu qua ngõ” (NXB Thanh niên, 2003); “Ngày của anh” (NXB Hội Nhà văn, 2013); “Chuyện của núi” (NXB Hội Nhà văn, 2018); “Chiều không để làm thơ” (NXB Hội Nhà văn, 2021)… Thơ của anh cũng được các nhạc sĩ phổ nhạc phát hành rộng rãi như: “Gió đêm” (nhạc Minh Huề), “Yêu cái người năm mươi” (nhạc Minh Huề)… Ngay trong dịp giao lưu tại Trại sáng tác của Liên hiệp các hội VHNT Đà Nẵng tại Vũng Tàu, các bài thơ của Lê Nhật Ánh cũng được các nhạc sĩ Đà Nẵng phổ nhạc thành công như: “Vũng Tàu ngày vắng em” (nhạc Phan Thanh Trường), “Bậu ơi!” (nhạc Quang Khánh)…

Từ trái sang: Lê Nhật Ánh, Trần Trung Sáng, Nguyễn Ngọc Hạnh.

Là một nhà thơ lại có sở trường nhiếp ảnh, Lê Nhật Ánh có thế mạnh ở chủ đề tình tự quê hương. Bởi qua những chuyến đi trải nghiệm dọc theo chiều dài đất nước, anh luôn quan sát, chụp ảnh và suy tư với những góc nhìn đầy xúc cảm và tinh tế. Và một điều đáng chú ý, trong số những tập thơ đã ấn hành, anh dành một dung lượng lớn về đề tài Tây Nguyên, nơi anh chào đời và khôn lớn. Thật vậy, nếu không phải từng hít thở không khí đất trời nơi miền quê hương ấy thì đâu dễ tìm được những câu thơ đầy xúc cảm dưới đây:

“Cao nguyên nắng gió mà ên

Cái đại ngàn nóng bắt đền ai đây?

Cái rừng sót lại cái cây

Bụng Êđê nhớ cái ngày núi non.

Cái gùi có cái đế thon

Gái Thượng xuống phố còn con mắt buồn…”

                         

Đôi khi vì quá gắn bó, yêu thương mà có lúc nhà thơ đã sẻ chia đến mức nghèn nghẹn, xót xa:

“Cái đất thượng du nắng mưa đến lạ

Cái nước trên ngàn chảy mãi về xuôi

Cái bếp thượng du đồng bào giữ lửa

Ủ chóe rượu rừng cây lá lên men.

Cái đất thượng du chiều đi nghèn nghẹn

Cái núi hoang tàn chẳng thấy cái cây

Cái rẫy trọi trơ quên lần hoa trái

Sơn nữ bỏ làng ra phố đi đâu?”

           

Đứa con trai lớn lên từ miền quê hương sương mù, đất đỏ đến lúc trưởng thành, lăn lóc, trải nghiệm trên mọi nẻo đường đất nước, vẫn luôn yêu thương, nhung nhớ, tìm về cao nguyên, bởi đó là nơi bình yên nhất:

“Mình theo em thêm mùa vất vả

Xưa ở quê tay cũng đã cuốc cày

Hồn yêu núi nên tìm về lại

Chút bình yên với nắng gió cao nguyên”

                           

Kể cả nơi ấy là buổi sớm mai, đêm tối hay ngày mưa:

“Trấn Đắk Mil mình cà phê sớm

Những đồi nương hun hút ngàn xanh

Sêrêpôk chảy sang nước bạn

Về Buôn Đôn nghe kể chuyện voi.

Buổi tối về trên Buôn Ma Thuột

Mưa nặng mưa lặng ngắt con đường

Cơn gió lạc ngang thềm phố muộn

Mưa cao nguyên ướt cả ngày yêu”.

                             

Nguyễn Bình, một bạn thơ có lẽ là người đồng cảm với thơ Lê Nhật Ánh nhiều nhất, đã nêu nhận xét: “Lê Nhật Ánh đã vận dụng vốn sống ngồn ngộn của anh trong quá trình tác nghiệp ảnh để làm thơ, vì thế, thơ anh luôn tươi mới, không trùng lặp, mỗi bài thơ có một đề tài, mang một sắc thái riêng biệt. Ngôn ngữ thơ bình dân, không hoa mỹ, tạo ra một giọng thơ tự nhiên, thân thiện, gắn liền với đời sống dân tộc, đặc biệt các dân tộc miền núi Bắc Tây Nguyên”.

Trước ngày rời xa cõi tạm không lâu, Lê Nhật Ánh cùng nhóm bạn có chuyến đi xuyên Việt từ Nam ra Bắc. Tất nhiên, anh không bỏ quên cơ hội về thăm quê nhà Tiên Phước (Quảng Nam) và ghé qua Đà Nẵng thăm anh em văn nghệ mà anh từng gặp gỡ. Và hôm nay, trong số những tập thơ Ánh đã gởi tặng còn lưu giữ trong tay, bất chợt lòng tôi quá đỗi bùi ngùi khi tình cờ gặp lại mấy câu thơ:

“Hôm nay em về núi

Ta đưa nửa đoạn đường

Ừ thì mai có thể

Chẳng gặp nhau trong đời”

                  

Ừ, thì mai có thể… nhưng điều đó sao nhanh đến vậy? Xin tiễn biệt Lê Nhật Ánh, người bạn nghệ sĩ tài hoa nửa đoạn đường… về phía núi, về miền quê hương bình yên như bạn hằng mơ ước…

Nguồn: https://baodaklak.vn/van-hoa-du-lich-van-hoc-nghe-thuat/van-hoc-nghe-thuat/202504/nua-doan-duong-tien-ban-415061c/